تنظیمات
اندازه فونت :
چاپ خبر
گروه : h133
حوزه : مبانی علوم انسانی اسلامی
شماره : 2848
تاریخ : ۱۴ اسفند, ۱۳۹۶ :: ۱۵:۱۶
جامعه‎ ما به عهد دینی بازگشته است/ علم؛ محصول بسترهای اجتماعی

آیت الله سیدمحمدمهدی میرباقری رئیس فرهنگستان علوم اسلامی قم: دیدگاه کسانی که معتقدند «علم، محصول بسترهای اجتماعی است» فی‌الجمله قابل دفاع است.

یکی از رویکردهای علم دینی که طرفدارانی دارد این است که علم در بستر جامعه تولید می‎شود. به عبارت دیگر، وقتی علم دینی تولید می‎شود که ما به عهد دینی برگردیم.

اگر جامعه ما بازگشت به عهد دینی کند، یک جامعه دینی پیدا بشود و فرهنگ دین بر این جامعه حاکم شود، طبیعتا در متن این جامعه، علم دینی هم تولید خواهد شد. و الا اگر جامعه، جامعه دینی نشد، صرفا از طریق استنباط مبانی علم و مثلا تولید مبانی مضاف به علم یا تولید مبانی حکمی و اجتهادی و… ما نمی‎توانیم به علم دینی دست پیدا کنیم. و صرفا با تهذیب علم نمی‎توان به علم دینی دست یافت. علم محصول بسترهای اجتماعی است. باید بستر اجتماعی تغییر کند. اگر ما بازگشت به عهد دینی بکنیم و یک جامعه دینی پیدا شود، طبیعتا تحت تأثیر آن، علم دینی هم تولید خواهد شد.

این مطلب فی‎الجمله قابل دفاع است. علم در بستر تاریخ و جامعه تولید می‎شود. بسترهای تاریخی و اجتماعی در تولید علم دخیل‌اند. اگر بسترهای تاریخی و اجتماعی اصلاح نشوند، قاعدتا دستیابی به علم دینی هم مقدور نخواهد بود.

ولی این مانع نیست که ما بحث از مباحث عقلی و مباحث نظری علم دینی هم داشته باشیم و نرم‎افزارهای تولید علم دینی را هم دنبال کنیم. به تعبیر دیگر اگر ما بپذیریم که تولید علم دینی در یک بستر تاریخی و اجتماعی خاص موفق خواهد بود، ما معتقدیم که این بستر در دوران بعد از انقلاب اسلامی اتفاق افتاده و همین بستر است که این تکاپوی علمی را برای تولید علم دینی ایجاد کرده است. در طول این بستر داریم بحث می‎کنیم.

  در طول این بستر حتماً باید یک سلسله بحث‎های جدی در حوزه‎ نرم‎افزارهای علم دینی اتفاق بیفتد. چون به نسبت، جامعه‎ ما به عهد دینی بازگشت کرده. این تعهد دینی‎زندگی‎کردن، او را به این سمت کشانده که باید حتماً نرم‎افزار متناسب زندگی دینی تولید شود.

بنابراین، تأثیر بسترهای اجتماعی بر تولید علم دینی، نافی بحث از نرم‎افزارهای لازم برای دستیابی به علم دینی نیست، لذا این نظریه نیز فی‎الجمله قابل دفاع بوده و قابل جمع با رویکرد مبناگرا یا رویکرد تهذیبی است.

منبع: خبرگزاری مهر

© 2024 تمام حقوق این سایت برای پایگاه خبری مفتاح انسانی اسلامی محفوظ می باشد.