مهمترین تعقیبی که در این بازنگری دنبال شده، تأکید بر دو رویکرد بنیادین «مسئلهمحوری» و «مرجعیت علمی» است که بهعنوان شالوده و اساس بازطراحی نقشه جامع علمی کشور در نظر گرفته شدهاند. بر مبنای این دو رویکرد، تمامی اولویتها، اهداف، شاخصها، راهبردها و اقدامات نقشه جامع علمی کشور مورد بازآرایی و بازتعریف قرار گرفته است.
در سایهٔ نیاز روزافزون به تدوین و گسترش یک نظریهٔ جامع روانشناسی اسلامی، ضرورت بازنگری در الگوهای روانشناختی غربی بیش از پیش آشکار میشود؛ نه از منظر ردّ ایدئولوژیک، بلکه از راه واکاوی و نقد درونی آنها. در همین چارچوب، پروفسور بریتانیایی روانشناسی بالینی، ریچارد بنتال، در کتاب خود با عنوان «درمان ذهن: آیا روشهای کنونی ما در درمان بیماریهای روانی واقعاً مؤثر هستند؟» (Doctoring the Mind: Is Our Current Treatment of Mental Illness Really Any Good?) خوانشی انتقادی، بنیادین و جسورانه ارائه میدهد و در آن خواستار پذیرش الگویی انسانیتر و یکپارچهتر در فهم و درمان اختلالات روانی میشود.
حجتالاسلام و المسلمین حسن خیری: مسئله «نظامسازی اجتماعی» امروز دیگر یک بحث انتزاعی یا صرفاً نظری نیست، بلکه به یک ضرورت واقعی و راهبردی برای جامعه ما تبدیل شده است. وقتی از نظام اجتماعی سخن میگوییم، منظور مجموعهای منسجم از باورها، رفتارها، مسئولیتها و ساختارهایی است که سبک زندگی مردم را شکل میدهد. اگر این نظام بهدرستی طراحی و هدایت نشود، نتیجه آن را در افزایش آسیبهای اجتماعی، تضعیف خانواده، کاهش اعتماد عمومی و سردرگمی هویتی نسلها خواهیم دید. به همین دلیل، نظامسازی باید آگاهانه، آیندهنگر و مبتنی بر مبانی دینی، عقلانی و تجربی باشد.
دکتر سمیه حاجیاسماعیلی: یکی از محورهای اصلی مطرحشده در این نشست، وجود شکاف معنادار میان اسناد، سیاستها و واقعیتهای زیسته زنان و خانوادهها بود. با وجود تدوین قوانین، اسناد راهبردی و برنامههای متعدد، در بسیاری از موارد، آثار ملموس و پایدار این سیاستها در زندگی روزمره خانوادهها مشاهده نمیشود. تحلیل ارائهشده نشان میدهد که بخشی از این شکاف، ناشی از نگاه کلی، انتزاعی و غیرمسئلهمحور در فرآیند سیاستگذاری است؛ نگاهی که بهجای تمرکز بر مسائل واقعی، متکثر و گاه متعارض خانوادهها، به تکرار مفاهیم کلی بسنده کرده و از ورود به ساحت اجرا و پیامدهای عملی پرهیز میکند.
پیشنهاد محوری در این زمینه، تأمین همگانی حداقلی نیازهای اساسی است. محوریت سیاست حمایتی باید بر تضمین همگانی حداقلی «نیازهای اساسی» قرار گیرد؛ یعنی دولت مسئولیت تأمین حداقلی و عمومی خوراک، مسکن، اشتغال (دسترسی به فرصتهای شغلی و بیمههای مرتبط)، سلامت پایه و آموزش پایه را بر عهده گیرد تا از برخورداری همه از سطوحی از زندگی کرامتمحور اطمینان حاصل شود.
آیتالله علیدوست: پژوهش و تفکر، پیش از اسلام نیز در میان تمدنها و مکاتب فکری مختلف مورد توجه بوده است؛ اما آنچه اسلام انجام داد، ارتقای جایگاه پژوهش و علم به سطحی بیسابقه در تاریخ اندیشه بشری بود. در منابع دینی، صدای قلم عالِم، گامهای مجاهدان و تلاش اقتصادیِ مشروع، همگی در تراز اعمال بزرگ و سرنوشتساز معرفی شدهاند. این نگاه، نشان میدهد که اسلام، پژوهش را نه فعالیتی حاشیهای، بلکه رکن اساسی حیات دینی و اجتماعی میداند.
آیت الله عباس کعبی: ۲۷ آذر سالروز شهادت مرحوم آیتالله دکتر محمد مفتح (رضوان الله تعالی علیه)، نماد پیوند علم و ایمان و روز وحدت حوزه و دانشگاه، یادآور اهمیت تحقق تمدن نوین اسلامی است. این وحدت، ضامن استقلال، آزادی، پیشرفت، عدالت، عزت و کرامت انسانی در جمهوری اسلامی ایران است و با بهرهگیری از وحی، عقل و تجربه و نظریه تمدنی مبتنی بر اجتهاد اصیل، مسیر تلفیق علم وایمان و فتح مرزهای دانش و فناوری و مقابله با ظلم و ستم را ممکن میسازد.
الگوی سوم زن مسلمان ایرانی به دلیل تکیه بر مبانی تعادل، معنویت و کرامت انسانی، دارای توانایی تبدیل شدن به یک گفتمان قابل ارائه و اثرگذار در سطح جهانی است. این الگو پاسخی اصیل به نیاز فراگیر بسیاری از جوامع برای یافتن راهمیانهای میان پیشرفت فردی و حفظ کیان خانواده، و نیز میان هویت فرهنگی و مشارکت فعال در عرصههای نوین به شمار میرود.
ما در شمار کسانی هستیم که معتقدیم میتوان بازنگری بنیادین در تمام عرصههای علم تاریخ، اعم از روششناسی، معرفتشناسی و مسائل پژوهشی داشت و یک نگاه دروندینی ذیل عنوان «پارادایم الهیاتی» ارائه نمود. البته این ادعا به معنای برخورد شعارزده و شتابزده با مسأله اسلامیسازی علوم نیست، بلکه معتقدیم باید با کار علمی دقیق و به دور از هیاهو، طرحی نو درانداخت.
جناب آقای مدرسی طباطبایی، در کتاب نص و تفسیر، ظاهرا در مقام شمارش فضائل امام صادق علیهالسلام آوردهاست که ایشان وقتی «پاسخی برای پرسشی نداشتند، صراحتا به مخاطبشان اعلام میکردند!!» (نستجیر بالله!). برای اثبات این ادعا به روایتِ عیص بن قاسم استناد کرده است. این روایت، یکی از چندین روایت شیعی است که با دیدگاه مشهور تعارض دارند و ظاهراً کفاره وطی حائض در آنها، نفی شده است
حجتالاسلام قاسم ابراهیمی پور: طرح تحول پژوهش بر پایه نظاممندی طراحی شده است؛ به این معنا که تمامی اجزای پژوهش، از تعریف مسئله و طراحی طرحهای پژوهشی گرفته تا اجرا، ارزیابی و بهرهبرداری از نتایج، در قالب یک نظام منسجم دیده شده است. خوشبختانه بخش قابل توجهی از این نظاممندی در مدت اخیر محقق شده و همزمان در حال رفع مسائل و چالشهای زیرساختی هستیم.
پروفسور فرامرز رفیعپور: در اواخر دهه ۶۰ شمسی، زمانی که بهتازگی در آلمان به درجه پروفسوری رسیده بودم، به آمریکا دعوت شدم و یک سال در دانشگاه ویسکانسین–مدیسون حضور داشتم؛ دانشگاهی که در زمره پنج دانشگاه برتر آمریکا قرار دارد و مهمترین دغدغه من در آنجا این بود که ببینم پژوهشگران آنها چه مسئلهای را دنبال میکنند. آنچه بهروشنی مشاهده میشد این بود که تمرکز اصلی پژوهشها بر حال و آینده بود. بودجههای تحقیقاتی عمدتاً به پژوهشهایی اختصاص مییافت که بتواند برای آینده راهحل ارائه دهد، نه صرفاً پرداختن به گذشته.
حجتالاسلام والمسلمین پارسانیا: این اثر حاصل سالها پیگیری، دغدغه و تأمل علمی مؤلف در حوزه فرهنگ است و از نقاط قوت آن، ورود مباحث جریانشناسی به عرصه سیاستگذاری فرهنگی است؛ امری که میتواند نقش تعیینکنندهای در فهم و هدایت تحولات فرهنگی کشور داشته باشد. این اثر در عین حال، یک کنش هویتساز است. خودِ این نوع پژوهش، نوعی کنشگری فرهنگی محسوب میشود که بهموقع، ناظر به واقعیتهای عینی، دارای مخاطب و افقگشاست و میتواند انتظار و مطالبه اجتماعی ایجاد کند. از این جهت، این کار هم شایسته تقدیر است و هم نیازمند پیگیری و تکثیر.
مدیر گروه سیاست پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی: در گذشته تمرکز سنتی فقه بر احکام فردی مانند عبادات و معاملات بود و وظایف فقیه در عصر غیبت عمدتاً در حد افتا و قضاوت باقی میماند. نقطه عطف این تحول، تدریس درس ولایت فقیه توسط امام خمینی در سال ۱۳۴۸ بود. این اقدام مسئله حکومت و اداره جامعه را از سطح انتظار نظری به عرصه ضرورت عملی و فقهی کشاند. دستاورد این روند، شکلگیری فقه سیاسی و فقه حکومتی به عنوان یک رشته علمی متمایز در حوزه بود؛ رشتهای که به استنباط احکام مربوط به سازوکارهای قدرت، سیاست خارجی، اقتصاد کلان، دفاع و امنیت از منابع دینی میپردازد و زیربنای حقوق اساسی جمهوری اسلامی شد. امروز حوزه...
>
>
>
>
>