مسجد محل خداجویی و عدالت‌طلبی/ تمدن نوین اسلامی در گروی مسجد طراز اسلامی
حجت‌الاسلام ارزانی با بیان این که جوانان به عنوان آینده‌سازان جامعه اسلامی، بزرگ‌ترین سرمایه این کشور به شمار می‌روند و تلاش در جهت توسعه آگاهی‌های دینی آنان مهم است، گفت: یکی از مکان‌هایی که می‌تواند شخصیت جوان را مطابق آموزه‌های دینی بارور سازد و روح خداجویی و عدالت‌خواهی را در اعماق وجود آنان ریشه‌دار سازد، مسجد است.
به گزارش روابط عمومی دبیرخانه مفتاح_اندیشه به نقل از خبرگزاری قرآن (ایکنا)؛ مسجد به عنوان نخستین پایگاه اجتماعی که در اسلام تاسیس شده است، برای قرون متمادی ملجا مردم و کانون رشد و بالندگی تمدنی در سده‌های میانی بود. جایگاه این پایگاه مهم اجتماعی و خانه عبودیت، پیش و پس از انقلاب اسلامی با نشیب و فرازهایی همراه بوده است؛ آنچه که امروز لازم به نظر می‌رسد ضرورت تقویت پیوند نوجوانان و مساجد است، زیرا اگر می‌خواهیم تعالیم آسمانی اسلام را زنده نگه داریم و با بحران‌های اجتماعی مهلک همچون بحران هویت، خشونت، اعتیاد و ... مقابله موثر داشته باشیم، باید دو عنصر «معنویت» و «آگاهی» را در میان خود و جوانان تقویت کنیم، در این راه چه جایی بهتر از مسجد؟ که هم کانون معنویت است و هم می‌تواند محل رشد آگاهی و همبستگی اجتماعی باشد؛ همان مکانی که خداوند متعال فرموده است: «وَأَنَّ الْمَسَاجِدَ لِلَّهِ فَلَا تَدْعُوا مَعَ اللَّهِ أَحَدًا»(جن/۱۸): مساجد برای خداست، آنچه در ذیل می‌آید گفت‌وگویی کوتاه با حجت‌الاسلام والمسلمین حبیب‌رضا ارزانی، مشاور وزیر ارشاد و دبیر ستاد عالی کانون‌های فرهنگی هنری مساجد است.
از نظر جنابعالی ویژگی‌های مسجد در طراز اسلامی چیست؟
با عرض سلام و تشکر، مسجد طراز اسلامی همان مسجدی است که در زمان پیامبر اکرم(ص) شکل گرفت؛ مسجدی که به صورت توأمان همه امور عبادی، فرهنگی، اجتماعی، قضایی، اقتصادی، سیاسی و به طور کلی به همه امور انسان ساز و خداپسندانه که سعادت دنیوی و اخروی را در بر دارد، باید توجه داشت که این امر نیز به صورت خود جوش و مردمی بود.
مسجد طراز اسلامی، مسجدی است که آحاد مسلمانان در وجوه مختلف، با آن مکان مقدس در ارتباط هستند. قدر مسلم جنبش‌های آزادی‌خواهانه ای که در طول تاریخ شکل گرفته، پایگاه اصلی آن مسجد و روحانیت بوده است؛ چنانچه در طول تاریخ اسلام، مساجد، مرکز بسیج نیرو به جبهه‌ها و پایگاه تعلیم و تربیت بوده است و در به ثمر نشستن انقلاب اسلامی و پس از آن در طول دفاع مقدس نیز، مساجد در محور امور بودند. بنابراین حرکت به سمت احیای ویژگی‌های مسجد طراز اسلامی که در نهایت منتج به برقراری تمدن نوین اسلامی که مورد تاکید مقام معظم رهبری(مدظله العالی) نیز هست، باید هدف غایی تمام فعالیت‌های مسجدی باشد.
خداوند در سوره مبارکه نور آیات ۳۶ تا ۳۸ ویژگی‌های اهل مسجد را اینگونه بیان می دارد: «فِي بُيُوتٍ أَذِنَ اللَّهُ أَنْ تُرْفَعَ وَيُذْكَرَ فِيهَا اسْمُهُ يُسَبِّحُ لَهُ فِيهَا بِالْغُدُوِّ وَالْآصَالِ ﴿۳۶﴾رِجَالٌ لَا تُلْهِيهِمْ تِجَارَةٌ وَلَا بَيْعٌ عَنْ ذِكْرِ اللَّهِ وَإِقَامِ الصَّلَاةِ وَإِيتَاءِ الزَّكَاةِ يَخَافُونَ يَوْمًا تَتَقَلَّبُ فِيهِ الْقُلُوبُ وَالْأَبْصَارُ ﴿۳۷﴾لِيَجْزِيَهُمُ اللَّهُ أَحْسَنَ مَا عَمِلُوا وَيَزِيدَهُمْ مِنْ فَضْلِهِ وَاللَّهُ يَرْزُقُ مَنْ يَشَاءُ بِغَيْرِ حِسَابٍ ﴿۳۸﴾: ...مردانی که هیچ تجارت و داد و ستدی آنان را از یاد خدا و برپا داشتن نماز و پرداخت زکات، سرگرم (و غافل) نمی‌کند، آنان از روزی می‌هراسند که در آن، دل‌ها و دیده‌ها دگرگون می‌شود، تا خداوند به آنان به نیکوتر از آنچه کرده‌اند، پاداش دهد و از فضل و رحمت خویش بر پاداششان بیفزاید و خداوند هرکس را بخواهد بدون حساب روزی می‌دهد».
بنابراین مسجد، خانه قرآن، مدرسه عشق، مکتب دانش، مرز بینش و محل گرفتن فیوضات ربانی از عالم قدسی است. مسجد مکان تبلیغ، ارشاد، هدایت مردم و بهترین مکان جهت انجام امور فرهنگی مردم به ویژه جوانان و نوجوان است. مسجد پایگاه اجتماع مردم و زمینه ساز ایجاد وحدت و همبستگی هرچه بهتر و بیشتر در میان اقشار مختلف جامعه اسلامی است.
منبر مسجد، سنگر بزرگ نور افشانی مبلغان و علمای اسلام می باشد، منبری که جایگاه پیامبران و اوصیای آن‌ها و اولیاء الله است. محراب مسجد، محل جنگ و حرب با شیطان است، در نتیجه از این سنگر الهی، باید در جهت مقابله اصولی با شبیخون فرهنگی غرب استفاده کرد و این امر قطعا با ایجاد مسجد طراز اسلامی و انشاءالله برقراری تمدن نوین اسلامی که همواره مورد تاکید مقام معظم رهبری(مدظله العالی) نیز هست، میسر خواهد شد.
چه راهی را باری گسترش پیوند جوانان بخصوص دانش‌آموزان با مساجد می‌توان ترسیم کرد؟
معتقدم به دو شکل می توان مخاطب را جذب و در راه درست رهنمون کرد؛ اول این که در مساجد برنامه ارائه شود و مخاطب بر اساس آن برنامه جامع به خصوص در حوزه فرهنگ، قطعا استقبال خواهد کرد. شکل دیگر جذب، شناخت مخاطبان به ویژه جوانان و نوجوانان است. خداوند پیامبران را براساس زبان قوم خود فرستاد که زبان به معنای فرهنگ آن قوم است و استفاده از ابزارهای مختلف فرهنگی در هر زمان به جذب بیشتر مخاطب به خصوص در میان نسل جدید و مدارس کمک می کند. بنابر این برای این که در جذب مخاطب موثر و موفق شویم باید عالم به زمان باشیم. اگر علم به زمان وجود نداشته باشد، قطعا توفیقی در جذب مخاطب به خصوص جوانان و نوجوانان عزیز حاصل نمی‌شود. به عبارت دیگر باید گفت شناخت دقیق ذائقه جوانان و فراهم کردن بستر مناسب آن در مدارس و در مرحله بعدی استفاده از ظرفیت های دینی و ارزشی مسجد برای جذب مخاطب و شکل گیری ارتباط بسیار مهم است.
باید آسیب شناسی کرد که با چه شیوه و الگویی از اجرای برنامه‌ها، مردم و بچه‌ها، جذب مسجد و برنامه‌های آن می‌شوند، فطرت‌ها همیشه پاک است بنابراین اگر همراه زمان و جلوتر از آن باشیم ارتباط برقرار می شود و مخاطب جذب می شود اما اگر از زمان عقب باشیم نتیجه خوبی حاصل نخواهد شد.
در این زمینه فضای مجازی می تواند بر جوانان و نوجوانان تاثیرگذار باشد؛ چرا‌که دنیای فعلی، عصر تاثیرگذاری دنیای مجازی است و جوانان و نوجوانان نیز انس و الفت ویژه‌ای با این فضا دارند. بنابر این در جذب مخاطب به ویژه نسل جدید باید کار خود را مضاعف کرده، نگاه خود را درست و دقیق کنند و حتما ذائقه مردم را در برنامه ریزی‌ها لحاظ کرد چون اگر چنین اتفاقی محقق نشود، برنامه هایی که طراحی می شود صرفا برای خود برنامه ریزان جذاب است و تاثیرگذاری روی مخاطب ندارد. جوانان به عنوان آینده سازان جامعه اسلامی، بزرگ ترین سرمایه این کشور به شمار می روند و تلاش در جهت توسعه آگاهی‌های دینی آنان از اهمیت به سزایی برخوردار است. اگر میزان معرفت جوانان به آموزه های دینی و زلال معارف دین از رشد و نمو مطلوبی بهره مند باشد، شخصیت دینی آنان به گونه ای شایسته شکل خواهند گرفت و هنگام ورود به جامعه اسلامی تاثیر به سزایی در آن جامعه پدید خواهند آورد، در نتیجه یکی از مکان‌هایی که می‌تواند شخصیت جوان را مطابق آموزه‌های دینی بارور سازد و روح خداجویی و عدالت خواهی را در اعماق وجود آنان ریشه دار سازد مسجد است که کانون انسان‌سازی است و این امر باید از طریق آموزش صحیح و اصولی در مدارس که منطبق با روح و فطرت پاک جوانان و نوجوانان باشد، صورت پذیرد.
امام على(ع) می‌فرمایند: «إِنَّما قَلبُ الحَدَثِ كَالرضِ الخاليَةِ ما اُلقىَ فيها مِن شَىْ ءٍ قَبِلَتهُ. دل نوجوان مانند زمين آماده است كه هر بذرى در آن افشانده شود، مى‌پذيرد.»(نهج البلاغه، نامه ۳۱.) بنابر این اولیای امور و برنامه‌ریزان فرهنگی باید از ظرفیت مساجد برای جذب هرچه بیشتر این دل‌های پاک به خانه‌های امن الهی به نحو شایسته بهره جویند.