حجت الاسلام والمسلمین میرمعزی، هدف اصلی اقتصاد اسلامی را برپایی عدالت دانست و شهید صدر را به یک معنا پدر دانش اقتصاد اسلامی عنوان کرد.

به گزارش خبرنگار پایگاه خبری – تحلیلی مفتاح_اندیشه، حجت الاسلام والمسلمین سیدحسین میرمعزی، معاون پژوهشی حوزه های علمیه در نشستی که از سوی دبیرخانه مفتاح_اندیشه برگزار شد، به تشریح اقتصاد اسلامی پرداخت و با بیان این که دانش اقتصاد دارای سه مؤلفه مکتب، نظام و علم است، گفت: دانش اقتصاد باید بتواند به سه پرسش وضعیت موجود چیست؟ وضعیت مطلوب چیست؟ راه رسیدن از وضعیت موجود به وضعیت مطلوب چیست؟ پاسخ دهد.

وی افزود: اقتصاد اسلامی از فلسفه های مضاف بوده و به پرسش ها، فرانگر و عقلانی پاسخ می دهد. برای ورود به این عرصه باید نخست ماهیت، سپس مبانی و در پایان روش آن مشخص شود. یعنی بدانیم دانشی به نام اقتصاد اسلامی داریم یا خیر؟ دانشی که بتواند وضعیت موجود را آسیب شناسی و وضعیت مطلوب را تشریح کند، در گام بعدی حرکت از وضعیت موجود به وضعیت مطلوب را راهبرد و سیاستگذاری کند.

حجت الاسلام والمسلمین میرمعزی تأکید کرد: اگر فرد ماهیت و مبانی را مشخص کند ولی روش را بیان نکند، دانشی تولید نمی شود. دلیل ابتر ماندن مطالعات اقتصاد اسلامی نیز این است که روش مبتنی بر مبانی معرفت شناسی و هستی شناسی اسلامی را بیان نکرده ایم. مبانی و موضوع را می گوییم ولی درباره روش یا سکوت می کنیم و یا حرف های بی فایده کلی را می گوییم.

وی اضافه کرد: اسلام تکثرگراست، یعنی باید برای چنین مباحثی از روش عقلی، نقلی و تجربی استفاده کرد و نسبت میان این ها را مشخص کرد وگرنه با حرف های کلی به جایی نمی رسیم. متأسفانه بیشتر اساتید ما در این زمینه یا محو غرب شده اند و یا انگیزه و توانی برای حرف زدن ندارند.

معاون پژوهش حوزه های علمیه، اقتصاد اسلامی را مجموعه ای از احکام و گزاره های دینی دانست که علم الله هستند و یادآور شد: خداوند برای تنظیم رفتارها و روابط اقتصادی ما احکام و گزاره هایی قرار داده و نبی اکرم(ص) و اهل بیت(ع) آن را بیان کرده اند. اقتصاد اسلامی روشی است که خداوند می خواهد جامعه اسلامی را در حوزه اقتصاد مدیریت کند.

وی افزود: اکنون ما باید بدانیم این مباحث ماهیت مکتبی دارد یا علمی؟ ماهیت نظامی دارد یا رفتاری؟ روش رسیدن به این مباحث چیست؟ برای مطالعه اقتصاد اسلامی باید منبع مطالعه را آیات و روایات قرار داده و تحلیل را عقلانی بیان کنیم. یعنی روشمان اجتهاد در استنباط و تحقیق باشد.

این استاد حوزه، هدف اصلی اقتصاد اسلامی را برپای عدالت دانست و شهید صدر را به یک معنا پدر دانش اقتصاد اسلامی عنوان کرد و گفت: درباره اقتصاد اسلامی دیدگاه های متفاوتی وجود دارد. شهید صدر می گوید «اقتصاد اسلامی مکتب است نه علم.» عده ای می گویند «اقتصاد اسلامی مکتب ندارد بلکه چیزی غیر از احکام نیست. در واقع اقتصاد اسلامی فقه الاقتصاد است.» گروه دیگر می گوید «اقتصاد اسلامی مکتب نیست بلکه مؤلفه انسانی است.»

وی درباره تفاوت اقتصاد غربی با اقتصاد اسلامی نیز خاطرنشان کرد: اسلام وضعیت آرمانی اقتصاد را در رفتارها، روابط، قیود، دولت و مردم بیان می‌کند. براساس دیدگاه اسلام، اقتصاد زمانی سامان می یابد که خدا را رب العالمین بدانیم، به نظام علت و معلوم توجه داشته باشیم، به جامعه اصالت بدهیم نه فرد و از عقل و نقل استفاده کنیم. در حالی که در اقتصاد غرب اصالت فرد مهم تر از اصالت جامعه است، تنها به علت های مادی توجه می کند و روشش منحصر در روش تجربه است.

حجت الاسلام والمسلمین میرمعزی درباره نرسیدن جهان اسلام به اقتصاد اسلامی و سیطره اقتصاد غربی در جهان نیز اظهار داشت: متأسفانه به قدری روش نحس علوم انسانی غربی در وجود ما رسوخ کرده که حقایق و سنت های الهی را زیر سؤال می بریم. برای مثال امام راحل سقوط شوروی را پیش بینی کردند، این موضوع براساس علوم تجربی بود؟! براساس وحی بود؟! یا این که ایشان سنت های الهی را می دانستند.

وی ادامه داد: یکی از کوتاهی‌های طلاب این است که درباره احکام مباحث زیادی مطرح می کنند ولی درباره نظام سنت های الهی چیزی نمی گویند. تازه متوجه شدیم اکنون که می خواهیم علوم انسانی اسلامی تولید کنیم باید به سراغ نظام سنت های الهی برویم.

معاون پژوهش حوزه های علمیه، مشکل اصلی اقتصاد اسلامی را نبود الگوهای رفتاری و تربیتی دانست و اظهار داشت: اقتصادی اسلامی رفتارها و روابط را بیان می کند و مشکل تکنیکی ندارد بلکه مشکل در الگوهای رفتاری و تربیتی است. به همین دلیل باید الگوهای رفتاری و تربیتی تغییر کند.

انتهای پیام/