روابط عمومی دبیرخانه دوره مفتاح_اندیشه گزارش می دهد؛

به گزارش روابط عمومی دبیرخانه دوره آموزشی و پژوهشی فعالان علوم انسانی اسلامی، دوره آموزشی‌پژوهشی علوم انسانی اسلامی «مفتاح_اندیشه» برای نخستین بار و به منظور تحول در علوم انسانی و در راستای برجسته‌سازی گفتمان اسلامی برگزار می‌گردد.

این دبیرخانه در راستای ایجاد مشارکت و هم‌افزایی به لحاظ آموزشی و پژوهشی، در تعامل و ارتباط با مراکز علمی در حوزۀ علوم انسانی اسلامی شکل گرفته است. مهم‌ترین تجلی این مشارکت و هم‌افزایی در استفاده از مباحث علوم انسانی اسلامی این مراکز، در عرصه مبانی و حوزه‌های تخصصی است که در نتیجه آن، برخی از اساتید این دوره از اعضای هیأت علمی مراکز مطرح شده هستند.

همچنین برنامه‌ریزی علمی این دوره در بستر یک منطق و الگوی آموزشی مشخص قرار دارد که این منطق و الگو، نسبت به مباحث علمی، نقش چارچوب‌دهنده و نظام‌ساز را ایفا می‌کند. این منطق و الگوی آموزشی، بستر ایجاد انسجام و انضباط در انتقال بهتر مباحث علمی به مخاطبان در راستای اهداف دوره است، و باعث می‌شود تا این مباحث اثرگذاری کارآمدتر و منسجم‌تری را داشته باشد.

یکی از مباحث علمی این دوره، مبانی علوم اجتماعی است. دانش‌های اجتماعی شامل رشته‌های متعددی می‌شود و هر یک از آن‌ها به مسائل گوناگونی می‌پردازند. به عبارت دیگر، هر یک از این علوم دارای مجموعه مسائلی است که مسبوق به برخی مبانی نظری هستند.

در سنت فلسفۀ اسلامی میان «مسائل» یک علم و «مبادی» آن تمایز قائل می‌شدند؛ مسائل یک علم، مجموعه قضایایی است که با روش‌شناسی پذیرفته‌شده در آن علم مورد بحث و کاوش قرار می‌گیرد، اما مبادی علم، مجموعه قضایا و تعاریفی است که براساس روش‌شناسی آن علم قابل بررسی نیست. در اینجا تعبیر مبانی نظریِ علوم اجتماعی معادل تعبیر «مبادی» علوم اجتماعی در سنت فلسفۀ اسلامی است.

مبانی نظری علوم اجتماعی را می‌توان به سه دستۀ کلّی شامل «مبانی هستی‌شناختی»، «مبانی معرفت‌‌شناختی» و «مبانی ارزش‌شناختی» تقسیم کرد که مراد از مبانی هستی‌شناختی، مباحث بنیادینِ «ثبوتی» (و نه صرفاً مباحث مابعدالطبیعه) است و مراد از مبانی معرفت‌شناختی، مباحث بنیادینِ «اثباتی» است و در نهایت مبانی ارزش‌شناختی نیز به بحث‌های اساسیِ اخلاقی و هنجاری علوم اجتماعی مربوط می‌شود.

مجموعۀ این مبانی، مسیر بعدی علوم اجتماعی را مشخص می‌کند؛ به عبارت دیگر تعیین حدود مسائل و چگونگی مواجهه با آن‌ها به نحوۀ موضع‌گیری شخص، در قبال این مبانی برمی‌گردد.

بر این اساس سرفصل‌های علمی دوره که بر محور علوم اجتماعی شکل می‌گیرد عبارتند از: «هستی‌شناسی، معرفت‌شناسی و روش‌شناسی علوم اجتماعی»، «مبادی بعید (هستی‌شناسی، معرفت‌شناسی و روش‌شناسی) ناظر به هر یک از حوزه رشته‌های علوم انسانی(چارچوب نظری)»، «مبادی قریب (ارزش‌شناختی) ناظر به هر یک از حوزه رشته‌های علوم انسانی (چارچوب نظری)» و همچنین«مجموعه مسائل حوزه رشته‌های علوم انسانی».

حوزه‌های تخصصی که در این دوره به آ‌ ها پرداخته می‌شود، عبارتند از: اقتصاد، مدیریت، حقوق، سیاست، روان‌شناسی، جامعه و فرهنگ، تاریخ، علوم تمدن اسلامی. موضوعات این حوز‌ههای تخصصی در دو محور مبانی و مسائل دسته‌بندی می‌شود، که عناوین اصلی و مشترک آن‌ها عبارتند از: «نقد و بررسی رویکرد علوم انسانی مدرن در مسأله‌شناسی جوامع اسلامی»، «نقد و بررسی وضعیت آموزش و پژوهش در چارچوب علوم انسانی مدرن در ایران»، «مکاتب و نظام‌های اسلامی بر اساس آراء اندیشمندان اسلامی» و «بررسی موردی مسائل جامعه ایران مبتنی بر رویکرد اسلامی».

از دیگر ویژگی‌ها و مزیت‌های این دوره، بهره‌گیری از تمامی ظرفیت‌های حوزه علوم انسانی اسلامی در کشور، بالاخص ظرفیت‌های مراکز حوزوی است که از جمله این ظرفیت‌ها، می‌توان به ارتباط نظری و عملی با مراکز حوزوی و به‌تبع، اساتید و طلاب و دانشجویان اشاره کرد.

جایگاه و شأنیت دوره از جهت چشم‌انداز و اهداف آن مستلزم همکاری بیشتر با مراکز حوزوی و محور قرار گرفتن طلاب تحصیل‌کرده در حوزه علوم انسانی است، و بر این اساس این مراکز حوزوی می‌توانند در زمینه مشاوره و راهنمایی مباحث علمی طرح، هماهنگی و ارتباط علمی با اساتید آن مراکز و هم‌افزایی در برگزاری دوره به منظور ایجاد اثرگذاری بیشتر دوره در عرصه علوم انسانی کشور کمک کنند.

مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره)، جامعه المصطفی العالمیه، دانشگاه باقرالعلوم (ع)، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشۀ اسلامی، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه و دفتر تبلیغات حوزۀ علمیۀ قم از جمله مراکزی هستند که در راستای اهداف مذکور در برگزاری نخستین دوره علمی پژوهشی مفتاح_اندیشه، با این دبیرخانه همکاری دارند.

به منظور اثرگذاری آموزشی نیز قالب های متنوعی در این دوره به‌کارگرفته می‌شود تا مباحث علمی به طور مؤثر به مخاطبان عرضه شود، که از جمله آن می‌توان به قالب‌هایی مانند سخنرانی علمی، کلاس، کارگاه، مباحثه، قالب‌های غیرمجازی-غیرحضوری و عرضه و نقد دیدگاه علمی اشاره کرد.

همچنین یکی از راه‌های مؤثر ارزیابی و سنجش یادگیری مطالب آموزشی مخاطبان، به‌کارگیری این مطالب در روند یک پژوهش و تحقیق است که به همین منظور، با توجه به اهداف دوره و اهمیت بحث پژوهش، به فعالیت‌های پژوهشی در کنار مباحث آموزشی توجه ویژه خواهد شد.

در پایان گفتنی است که با درنظرگرفتن اهمیت مسائل جامعه ایران و پرداختن به آن‌ها از دریچه مباحث علوم انسانی اسلامی، شرکت‌کنندگان بر اساس اندوخته‌های آموزشی دوره، یک مسئله پژوهشی را انتخاب کرده و سپس طرح‌نامه تحقیق خود را تدوین می‌نمایند و نهایتاً در راستای انجام تحقیق و پژوهش برمحور طرح‌نامه های منتخب، از آن‌ها حمایت‌های مادی و معنوی صورت گرفته و این پژوهشگران به مراکز علمی معرفی می‌شوند.