اخوت و برادری یکی از بهترین راهکارها برای حفظ قدرت جامعه اسلامی به شمار می رود، راهبردی که موجب اتحاد و همبستگی مسلمانان می شود و جامعه را از بسیاری کجروی های روحی و اجتماعی مصون می دارد، ماه رمضان به عنوان ماه نزول معجزه الهی بهترین زمان برای توجه به این آموزه مهم دینی است.

به گزارش پایگاه خبری - تحلیلی مفتاح_اندیشه؛ انسان ها به دلیل دارا بودن روحیه اجتماعی همواره نیازمند پیوند، همدلی و همکاری با همنوعان خویش هستند. در این راستا ضرورت دارد که ملاک و معیار این اتحاد و یکپارچگی با دقت بررسی و شناخته شود تا بتوان از آن به بهترین صورت بهره برد. برخی بر این باورند که نژاد و خون می تواند بهترین معیار پیوند قرار گیرد، شماری دیگر بر محل سکونت و محدوده مرزی تاکید دارند و کارشناسانی نیز زبان مشترک را عامل پیوند میان انسان ها می دانند. قرآن کریم و آموزه های اسلامی که بر پایه این کتاب الهی استوار شده اند، معیارهایی به طور کامل متفاوت با نظرهای کارشناسان ارایه می کند؛ قرآن در نظر گرفتن نژاد، رابطه خونی و محدوده مرزی را برای اتحاد و برادری خلاف تکامل مادی و معنوی انسان و مانع هدف های واقعی آفرینش انسان می داند و تاکید دارد، تنها عاملی که می تواند، زمینه های تقویت اتحاد و پیوستگی میان مردم جامعه و ملت ها را به یکدیگر فراهم آورد، ایمان دینی است. زمانی که ایمان دینی میان جامعه تحقق یابد، میان آن ملت روح برادری و اخوت دمیده می شود، موضوعی که زمینه ساز تکامل و رشد همه جانبه در زندگی مادی و معنوی خواهد شد.

پروردگار متعال همواره مسلمانان را به حفظ یکپارچگی، اتحاد و اخوت فراخوانده و این موضوع را عامل تقویت قدرت جامعه اسلامی دانسته است. پیامبر(ص) و امامان معصوم(ع) نیز به پیروی از معبود خویش مردم و همراهان خویش را در هر زمانی به اخوت و برادری دعوت می کردند. حضرت محمد(ص) در این زمینه فرمودند: «مسلمان برادر مسلمان است، هرگز به او ستم نمی کند او را خار نمی سازد و او را در برابر حوادث تنها نمی گذارد».

ماه مبارک رمضان به دلیل نزول قرآن که معجزه ماندگار اسلام محسوب می شود از اهمیت والایی نزد مسلمانان جهان برخوردار است و در این فرصت مردم بیش از پیش به نکته های موجود در این کتاب الهی توجه و آموزه های آن را در زندگی روزمره پیاده می کنند. بنابراین ضرورت دارد در این ضیافت الهی مسلمانان تاکیدهای خداوند را برای حفظ یکپارچگی و تقویت روحیه برادری در نظر داشته باشند و این روحیه را در خود نهادینه سازند.

در این راستا گفت وگویی با حجت الاسلام «محمدحسین کبیریان» استاد و معاون آموزش و امور واحدهای آموزشی حوزه علمیه استان تهران صورت گرفته است که در ادامه متن آن را ملاحظه می‌کنید؛

یکی از مسایلی که در ماه مبارک رمضان بر آن تاکید می شود، عقد اخوت و برادری است. قرآن، امامان معصوم(ع) و پیشوایان دین چه سفارش ها و توصیه هایی برای این امر دارند؟     کبیریان: به موضوع اتحاد و برادری نه تنها در روایت ها و حدیث ها بلکه در قرآن کریم نیز تاکیدهای فراوانی شده است. به عنوان نمونه در آیه 103 سوره آل عمران خداوند پس از تاکید بر امر تقوا، مردم را به اخوت و برادری توصیه می کند و می فرماید: «و همگی به ریسمان خدا (قرآن و اسلام، و هر گونه وسیله وحدت‏)، چنگ زنید، و پراکنده نشوید! و نعمت (بزرگِ) خدا را بر خود به یاد آرید که چگونه دشمن یکدیگر بودید و او میان دل‌های شما، الفت ایجاد کرد و به برکتِ نعمتِ او، برادر شدید! و شما بر لبِ حفره‏‌ای از آتش بودید، خدا شما را از آن نجات داد؛ این چنین، خداوند آیات خود را برای شما آشکار می‌‏سازد؛ شاید پذیرای هدایت شوید. اخوت، برادری و اتحاد نعمت الهی به شمار می رود که با لطف و توجه پروردگار به دل های مسلمانان و مومنان جاری می‌شود.» خداوند در آیه 10 سوره حجرات که به آیه اخوت نیز شهرت دارد به طور صریح و آشکارا می فرماید: «در حقیقت مؤمنان با هم برادرند پس میان برادرانتان را سازش دهید و از خدا پروا بدارید امید که مورد رحمت قرار گیرید.» در روایت هایی که از پیامبر اکرم(ص) به جای مانده است، می خوانیم: «مثل مومنان در دوستی و تراحم و تعاطف، مثل اعضای یک پیکرند؛ زمانی که عضوی از این پیکر به درد آید، دیگر اعضای بدن با تب کردن و بیداری، آن را همراهی خواهند کرد.»

همانطور که از آیه ها و روایت های بی شمار پروردگار و برگزیدگان وی به جای مانده است، یکی از مهم ترین خواسته های خداوند متعال، دوستی و اخوت میان مسلمانان محسوب می شود. محورهای بی شماری برای وحدت و برادری مسلمانان وجود دارد که یکی از بهترین این فرصت ها ماه مبارک رمضان محسوب می شود. در این فرصت الهی تمام مسلمانان یک عبادت واحد را انجام می دهند که این امر می تواند محوری مناسب و محکم برای استحکام وحدت میان آنان باشد. اعمال حج و برگزاری نماز جماعت نیز از دیگر راهکارها برای تقویت اخوت و برادری به شمار می آید. برای دستیابی به وحدت موثرترین راهکار، توجه به حقیقت اعمالی است که قرآن و معصومان به آن تاکید داشته‌اند. آیا در اسلام اخوت و برادری تنها میان جمعیت مسلمان است یا شامل دیگر دین ها و مذهب ها هم می‌شود؟   کبیریان: در اصل خداوند متعال تفرقه را در هر دینی مذموم دانسته و برای مومنانی که به پروردگار ایمان دارند، توجه به این امر تاکید شده است. بنابراین برادری و اتحاد برای تمام دین ها قابل تعمیم خواهد بود، چون آنان نیز در موضوع عبادت خدا و ایمان به معاد محور مشترکی با دین های دیگر دارند که زمینه های وحدت و همبستگی را فراهم می‌آورد. این محورهای یکسان می تواند موضوع تفاهم کشورها را ایجاد کند و مانع نفوذ و تفرقه دشمنان شود. اخوت و برادری مشکل امروز کشورهای اسلامی نیز محسوب می شود، چون برخی کشورهای اسلامی عامل تفرقه میان مسلمانان شده اند و بسترهای شیعه هراسی را ایجاد کرده اند. در ماه مبارک رمضان و ماه های دیگر با چه راهکارهایی می توان این برادری و اخوت را تقویت کرد و روزه به عنوان فریضه ای مشترک میان مسلمانان چه تاثیری بر اخوت و برادری میان مسلمانان دارد؟   کبیریان: در ماه مبارک رمضان عبادت های متنوعی وجود دارد که توصیه شده است شماری از آنان به صورت جمعی برگزار شود به عنوان نمونه شب های قدر در این ماه مبارک قرار دارد و تاکید شده است مسلمانان در این شب ها جمع شوند و به عبادت جمعی بپردازند و به صورت جمعی به دعا و نیایش مشغول شوند که این خود نمونه ای از وحدت و اخوت مسلمانان محسوب می شود. در این ماه پرفضیلت مردم بیش از گذشته به برگزاری نمازهای جماعت توجه می کنند که این امر می تواند محور مناسبی برای وحدت باشد. ضرورت دارد توجه به مسجد در ماه رمضان در میان مردم نهادینه شود، چون از صدر اسلام این مکان مقدس به عنوان مرکز ایجاد الفت، اتحاد و برادری شناخته می شد. نماز عید فطر یکی از مهمترین مواردی است که به خوبی می تواند یکپارچگی و همبستگی مسلمانان را به تصویر بکشد. از طرف دیگر در ایران روز قدس به دستور بنیانگذار جمهوری اسلامی در ماه رمضان قرار گرفت که این امر مصداق بزرگ وحدت میان مسلمانان به شمار می رود چون در این روز همه مسلمانان به طور مشترک از دشمنان دین اسلام ابراز انزجار می کنند. اخوت و برادری چه تاثیری بر تشکیل امت واحده اسلامی و قدرت یابی جهان اسلام دارد؟  کبیریان: به طور قطع اگر مسلمانان با یکدیگر متحد باشند، این قدرت واحد می تواند دشمن را از فکر آسیب رساندن به امت اسلامی منصرف سازد. در حقیقت بر پایه خطبه 127 نهج البلاغه مبنی بر این که «دست خدا با جماعت است» زمانی که اتحاد میان مسلمانان وجود داشته باشد، پروردگار نیز به آنان یاری می رساند. در آیه 46 سوره انفال نیز آمده است که «و از خدا و فرستاده او فرمان برید و با هم نزاع و ستیزه مکنید که سست و بیمناک می گردید و تسلط و حکومتتان از میان می رود و نسیم پیروزی بر شما نمی وزد و شکیبایی کنید که همانا خدا با شکیبایان است.»