یکی از بزرگترین خطرهایی که اسلام برای نظام سرمایه‌داری ایجاد می‌کند ناشی از خصلت جمع‌گرایانه آن است؛ علاوه بر «معنویت» و «عدالت»، «جمعیت» نیز متغیری مهم با «هویت» مستقل است که از سوی اسلام مورد توجه ویژه قرار گرفته و در تضاد با فردگراییِ آیین سرمایه‌داری است.

به گزارش پایگاه خبری – تحلیلی مفتاح_اندیشه، کیوان سلیمانی، پژوهشگر علوم انسانی اسلامی در نوشته ای به بررسی جمعیت اسلامی علیه فردیت سرمایه داری پرداخت که در ادامه متن آن را می خوانید؛

عنصر جمعیت در تحقق معنویت و عدالت هم نقش کلیدی دارد.فردگرایی از اصول محوری سرمایه‌سالاری مدرن است.

سرمایه‌داری اقتصادی و فرهنگی بر فردگرایی و جمع‌زدایی هر چه بیشتر تأکید دارد، فردهایی پراکنده در فرهنگ متکثر و اقتصاد خودخواهانه. در مثالی ساده این پراکنده‌سازی ذهنی و عینی، مشابه تفرقه‌افکنی و پراکنده‌سازی سربازان یک لشکر نظامی و سپس سلطه و مدیریت بر آن است!اسلام به شدت بر جمع‌گرایی تأکید می‌کند، از سطح خرد اخوت و خانواده تا قومیت و محله تا جماعت و مدینه و تا جمهوریت و جهان اسلامی.

البته صرف جمعیت فاقد ماهیت و ارزش مستقل است اما عامل و زمینه تحقق مطلوب هدف مستقل «معنویت در ضمن عدالت» است.

در آیین اسلام، هم عدالتخواهی و قیام به قسط با تمام راهبردهای درونی همچون زکات و انفاق و جهاد با فقر و فساد و تبعیض، جمعی است و هم معنویت و عبادت همچون نماز و حج و زیارت و حتی اعتکاف.

جالب است که در سلوک صحیح عرفان اسلامی هم تأکید زیادی بر توجه به اجتماع از یک سو و تأکید بر رفیق و جمع سلوکی و جمع از سوی دیگر شده است.

اسلام فراتر از «عرفان اجتماعی» که سلوک فردی در ضمن جمع است، بر «عرفان جمعی» که سلوک عارفانه جمعی است نیز تأکید می‌کند، سفر نهایی و چهارم عارف کامل حقیقی در «بازگشت» به جمع برای هدایت سلوک جمعی تعریف شده و در واقع تلاشی است در جهت نوعی «عرفان جمعی» به سمت ساخت «جمعی عرفانی».

با این همه، اسلام تأکید بر فردگرایی بسیار دقیق و حداکثری البته صحیحی نیز دارد که کاملاً در نقطه مقابل فردگرایی کثرت‌گرای حول توهمات و نیازهای کاذب و خودخواهی‌های مادی سرمایه‌داری است، «انسان اسلامی» در عین فدای جمع و در خدمت جمع بودن، می‌داند که در حقیقت امر تنهاست و گویی خدا تنها او را خلق کرده و باید فقط به خود بپردازد و همه فعالیت‌های اجتماعی خود را نیز در راستای ارتباط خود با خدا تحقق ببخشد.

اهتمام به تقویت «هویت جمعی» اسلامی در جمهوری اسلامی و همچنین جماعت‌های اسلامی کشورهای مختلف جهان در جهت تحقق آرمان جهان معنوی عادلانه اسلام، مأموریت مهم افراد، جمعیت‌ها، جوامع و جمهوری اسلامی است.

اهتمام جمعی به مسأله عدالت توحیدی با تمام ابعاد و جوانب، راهبرد مبارزاتی گذر از جهان ظالمانه فردگرایانه ماتریالیستی سرمایه‌داری و حرکت به سمت معنویت جمعی حداکثری و تشکیل هویت جهانی اسلامی در عصر مهدویت است.

انتهای پیام/

منبع: صبح نو