آیت الله مقتدایی با اشاره به آیه اولی الامر گفت: اولی الامر اطلاق دارد و شامل خود ائمه در عصر حضور و ولی فقیه در عصر غیبت است؛ زیرا در اینجا حکم وجوب اطاعت بر صاحب الامر معلق شده است که از باب تعلیق حکم بر وصف مشعر به علیت است، صاحب امر بودن علت اطاعت شمرده شده است لذا در عصر غیبت ولی فقیه که ولایت امر دارد اطاعتش واجب است.

به گزارش پایگاه خبری - تحلیلی مفتاح_اندیشه، آیت الله مقتدایی، در جلسه سی و چهارم و سی و پنجم درس خارج فقه ولایت فقیه که در مدرسه دارالشفاء برگزار شد، به بررسی ادله قرآنی و روایی اطاعت از ولیّ امر پرداخت.

آیت الله مقتدایی در ابتدای درس خارج ولایت فقیه به وظایف متقابل حاکم اسلامی و مردم پرداخت و گفت: اولین حق ولیّ جامعه اسلامی «حق الطاعة» است که در قرآن و روایات بدان پرداخته شده است و به طور مثال در قرآن امر «اطیعوا» ارشادی است و مولوی نیست؛ زیرا عقل انسان حکم می کند که هر انسانی مخلوق و عبد است و اطاعت خدا بر او واجب است و هر انسانی به عقل خودش می فهمد که باید از مولایش اطاعت کند.

وی در ادامه افزود: برخی اوامر رسول و اولی الامر مولوی است؛ زیرا زمام امور مردم به دست ایشان است و دستوراتی به مردم می دهد که جنگ یا صلح داشته باشید یا حاکمی را برای فلان شهر قرار می دهد که لازم است تبعیت کنند.

این استاد حوزه در ادامه ابراز داشت: ولایت در زمان حضور ائمه به عهده آنان است اما در عصری که آنان حضور ندارند، جانشین آنان اولی الامر است، بنابراین اولی الامر شامل زمان حضور است که مصداق آن ائمه علیهم السلام هستند و شامل زمان غیبت نیز هست که مصداق آن ولی فقیه جامع الشرائطی است که زمام امور مردم را برعهده دارد.

آیت الله مقتدایی با اشاره به استدلال در مورد تعمیم اولی الامر به ولی فقیه گفت: اولی الامر اطلاق دارد و شامل خود ائمه در عصر حضور و ولی فقیه در عصر غیبت است؛ زیرا در اینجا حکم به وجوب امر بر صاحب الامر معلق شده است (اطیعوا الله و اطیعوا الرسول) که از باب تعلیق حکم بر وصف، علت اطاعت صاحب امر بودن است که به همین جهت اطاعتش واجب است.

وی در ادامه به اشکالات روایی به این استدلال نیز اشاره کرد و گفت: برخی می گویند طبق روایات، خود اهل‌بیت علیهم السلام فرموده اند که مراد از اولی الامر ما هستیم که در پاسخ می گوییم این روایت درستی است اما این اختصاصی که حضرت بیان می فرماید که خداوند تنها ما را قصد کرده است، حصر اضافی است و حصر حقیقی نیست. در آن دوران سالیان متمادی بنی العباس و بنی امیه خلافت را اداره می کردند و سیاست را بر عهده داشتند که امام می فرماید خداوند ما را به تنهایی قصد کرده است.

این استاد حوزه در ادامه ابراز داشت: اگر در آن زمان پیامبر، شخص غیر معصومی را والی فلان شهر قرار می داد، اطاعتش واجب بود و این وجوب اطاعت از باب اینکه پیامبر او را قرار داده بود نیست بلکه به علت والی بودن است و همین سیره در مورد حضرت امیرالمومنین علیه السلام نیز استمرار داشت و مالک اشتر نمونه بارز آن است که والی مصر قرار داده شد و در نامه معروف سفارش کردند تا مردم از او اطاعت کنند.

آیت الله مقتدایی در پایان به عدم تبعیت از حاکم شرع در مسائل خلاف شرع نیز اشاره کرد و گفت: طبق بیان آیات قرآن کریم و روایات نباید امر مخلوق در معصیت خالق صورت گیرد و این جایز نیست که معصومین مرتکب این گناه نخواهند شد اما در مورد حاکم اسلامی باید این مساله را مدنظر داشت.

انتهای پیام/

منبع: وسائل