حجت‌الاسلام والمسلمین ثابت اظهار کرد: نکته مهم در برخورد با محتکران این است که باید برخورد به گونه‌ای باشد که اثر آن سریع باشد و بازار را به سرعت به حالت عادی برگرداند اما اگر این روند طولانی باشد و کسانی‎که دست به این کارها می‎زنند، خود را در راحتی و حاشیه امن ببینند، زمانی به اهمیت مبارزه با آنها پی می‌بریم که شاید کار از کار گذشته باشد.

به گزارش پایگاه خبری – تحلیلی مفتاح_اندیشه، بعد از گرانی‎های اخیری که در بازار بسیاری از کالاها پدید آمد، عده‌ای از کارشناسان، یکی از دلایل اصلی این وضعیت را احتکار کالا در بازار و عدم فروش محصولات به مردم بیان کردند. قطعا اقدام به احتکار کالا در شرایط کنونی که از آن به وضعیت «جنگ اقتصادی» تعبیر می‎شود، هم خیانت به کشور و هم اقدامی غیر شرعی است و باید به صورت جدی با آن برخورد شود و از آنجا که اقدام به احتکار مخصوصا در شرایط کنونی، به صورت مستقیم زندگی اقتصادی مردم را تحت تأثیر و آنان را در مضیقه قرار می‌دهد بنابراین از وظایف مهم حکومت اسلامی است که با این افراد برخورد جدی داشته و بازار را به حالت عادی بازگرداند. البته مسئولان قضایی کشور هم اخیرا با صراحت از برخورد با محتکرین صحبت به میان آورده‌اند. همچنین لازم به اشاره است که فارغ از ابعاد اقتصادی این پدیده شوم و آسیب‌هایی که احتکار به اقتصاد کشور وارد می‌‎کند، احتکار در دین مبین اسلام و در روایات ائمه اطهار(ع) نیز به شدت نهی شده است و آثاری منفی برای آن بیان شده است.

حجت‌الاسلام والمسلمین سیدعبدالحمید ثابت، عضو هیئت‌علمی جامعه المصطفی(ص) العالمیه و مدیرگروه اقتصاد دانشگاه عدالت، در گفت‌وگویی، به بیان نکاتی درباره آثار منفی احتکار، دیدگاه دین مبین اسلام درباره این پدیده و همچنین لوازم برخورد با آن پرداخت و اظهار کرد: معنای احتکار روشن است و معمولا در زمینه کالاهای مورد نیاز مردم استفاده می‌شود که ممکن است فرد یا افرادی به نیت کسب سود بیشتر یا بالا رفتن قیمت‌ها، کالای مایحتاج مورد نیاز مردم را انبار کنند و عرضه نکنند و با این این اقدام، آنها چنین کمبودی را در بازار ایجاد کرده و قیمت‌ها بالا برود و در این زمان که قیمت‎ها افزایش پیدا کرده به عرضه کالا و کسب سود بیشتر روی بیاورند.

احتکار از منظر اسلامی و غیر اسلامی اقدامی ناپسند است

وی ادامه داد: طبیعتا چنین اقدامی، چه از منظر اسلامی و چه از منظر غیراسلامی مورد پسند نیست که چنین فشاری را بر مردم وارد کنیم. همچنین چنین اقدامی از منظر شرعی هم نهی شده و تعابیر مختلفی در نکوهش احتکار در روایات به کار رفته است.

این پژوهشگر اقتصاد اسلامی تأکید کرد: بخصوص اگر در وضعیت فعلی که ملت ایران مورد هجمه استکبار به رهبری آمریکا قرار گرفته و مردم در فشار اقتصادی کامل قرار گرفته‌اند و طبیعتا با سختی‌های زیادی هم مواجه هستند، عده‌ای هم در داخل به فکر سودجویی بیفتند و به خاطر منافع خود، شرایط بسیار سختی را برای مردم پدید بیاورند، در این وضعیت، احتکار به شکل مضاعفی ناپسند است و مورد نهی دین مبین اسلام قرار گرفته است.

محتکر به دین خود لطمه می‎زند

ثابت یادآور شد: احتکار در این شرایط، هم عرصه را بر مردم تنگ کرده و هم باعث موفقیت سیاست‌های آمریکا در ایجاد فشار به ملت ایران می‎شود و در واقع این یک اقدام ضد انقلابی در شرایط کنونی است و مردم باید هشیار باشند که چنین افرادی که نظم بازار را بر هم می‌زنند را معرفی کنند. همچنین قوه قضائیه، نیروی انتظامی و سایر مسئولان باید نسبت به خروج این کالاها از انبارها و عرضه آن به بازار اقدام کنند و محتکرین را هم به سزای عملشان برسانند.

مدیرگروه اقتصاد دانشگاه عدالت در ادامه بیان نکاتی درباره احتکار روایات پرداخت و تأکید کرد: همانگونه که عرض کردم، عمل احتکار، در شرایط غیرعادی، زشتی مضاعفی را در پی دارد اما این اقدام در شرایط عادی هم ناپسند است. در روایات آمده است کسی‌که احتکار می‎کند، هم به دین خود و هم به مردم لطمه می‌زند و این افراد دارای دیانت درستی نبوده و در مورد رعایت احکام اسلامی بسیار ضعیف هستند.

مال محتکر برکت ندارد

عضو هیئت علمی جامعه المصطفی افزود: در روایتی دیگر آمده است کسی‌که احتکار می‎کند و باعث بالا رفتن قیمت می‎شود، خیری در دین برای وی وجود ندارد. عده‌ای گمان می‎کنند اینکه با این اقدام، در ظاهر به سود کلانی دست پیدا کنند به معنای خیر و برکت است اما در واقع چنین اقدامی، برکت را از زندگی آنها می‌گیرد و خداوند به اشکال مختلفی این بی‌برکتی را در زندگی آنان نشان خواهد داد.

ثابت تأکید کرد: ممکن است خانواده این افراد دچار مریضی شوند یا از راه راست منحرف شده و در آینده به سختی‌ها و دشواری بیفتند اما در شرایط کنونی گمان کنند که منفعت و خیر زیادی را به دست آورده‌اند. در روایت دیگر نقل شده است که شخص محتکر، جزئی از دسته فجار محسوب می‎شود؛ یعنی در زمره کسانی است که خلق و خو و عادت اینها با گناه، آلودگی و فسق و فجور همراه است.

دیدگاه حضرت علی(ع) درباره محتکران

این پژوهشگر اقتصاد اسلامی ادامه داد: روایت به خوبی نشان می‌دهد آنهایی که دست به احتکار می‌زنند از ریشه اخلاقی و دیانتی درستی برخوردار نیستند. در برخی روایات نیز این افراد، جاهل، گناهکار و ملعون خطاب شده‎‌اند؛ یعنی از رحمت الهی به دور هستند. بنابراین مردم ما و حتی بازاریان و کسبه باید هشیار باشند و این سود زودگذر را دنبال نکنند که هم به خودشان و هم به جامعه لطمه می‌زند.

مدیرگروه اقتصاد دانشگاه عدالت یادآور شد: در نامه معروف امام علی(ع) به مالک اشتر آمده است: «و اعْلَمْ مَع ذلکَ أنّ فی کثیرٍ مِنهُم ( التُجّار و ذَوِی الصَناعاتِ) ضِیقا فاحِشا، و شُحّا قَبیحا، و احْتِکارا للمَنافِعِ، و تَحَکُّما فی البِیاعاتِ، و ذلکَ بابُ مَضَرَّةٍ للعامَّةِ، و عَیْبٌ علی الوُلاةِ ، فامْنَعْ مِن الاحْتِکارِ ؛ فإنَّ رسولَ اللّه (صلی الله علیه و آله و سلّم) مَنعَ مِنهُ؛ با این همه، بدان که بسیاری از آنان - تجّار و صاحبان صنعت - در داد و ستد بیش از اندازه سختگیرند و بخل‌ورزی ناپسندی دارند و به منظور سود بیشتر کالا را احتکار می‌کنند و به دلخواه نرخ گران می‌بندند و این کار برای توده مردم زیانبار و برای حکمرانان عیب و ننگ است . بنابراین ، از احتکار جلوگیری کن؛ زیرا که رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلّم) از آن منع فرموده است». حضرت علی در اینجا به مالک اشتر می‌فرمایند: این احتکار به عموم مردم ضربه می‌زند و برای والیان و کسانی‌که حکومت را در اختیار دارند، عیب و نقص محسوب می‎‌شود. طبیعتا یکی از دلایل نارضایتی مردم در شرایط کنونی این است که چرا دولت و قوه قضائیه با افراد سودجویی که در این شرایط، نه تنها در کنار مردم نیستند بلکه بر ضد آنها نیز هستند، برخورد نمی‌کنند.

برخورد با محتکران باید با رعایت دقت و عدالت باشد

عضو هیئت‌علمی جامعه المصطفی ادامه داد: امیدواریم هرچه جدی‌تر با محتکران برخورد شود اما همانگونه که مقام معظم رهبری در پاسخ به نامه رئیس قوه قضائیه فرمودند این اقدام باید با دقت و عدالت صورت گیرد تا حداقل از ناحیه داخلی فشاری را به مردم وارد نکنیم.

ثابت با اشاره به نامه اخیر رئیس قوه قضائیه به رهبر معظم انقلاب نیز عنوان کرد: طبیعتا در شرایط عادی، طولانی شدن رسیدگی به جرم‌ها و آنچه که ممکن است نیاز به رسیدگی قوه قضائیه داشته باشد، اشکال چندانی ندارد؛ هرچند که در مواقع عادی هم برخی از مردم از طولانی شدن رسیدگی به پرونده‌ها ناراضی هستند اما در شرایطی که ویژه است و از آن با عنوان جنگ اقتصادی تعبیر می‌شود، طبیعتا باید با افرادی در داخل که بازار کشور را متلاطم کرده و باعث فشار بیشتر بر مردم می‌شوند برخورد جدی شود.

مبارزه با محتکران سریع و عادلانه باشد

وی افزود: نکته مهم در این برخوردها این است که باید برخورد به گونه‌ای باشد که اثر آن سریع باشد و بازار را به سرعت به حالت عادی برگرداند اما اگر این روند طولانی باشد و کسانی‎که دست به این کارها می‎زنند، خود را در راحتی و حاشیه امن ببینند، زمانی به اهمیت مبارزه با آنها پی می‌بریم که شاید کار از کار گذشته باشد و فایده چندانی هم ندارد.

عضو هیئت‎علمی جامعه المصطفی در پایان گفت: بنابراین بنده معتقدم ریاست قوه قضائیه به این دلیل که بتواند در برخی از موارد که ممکن است دادرسی‌ها طولانی شود، از رهبر معظم انقلاب اجازه گرفتند که سریع‌تر رسیدگی کنند و طبیعتا تأثیر این رسیدگی در وضعیت بازار، فوری‌تر خواهد بود. به نظر می‎رسد که این اقدام درستی است اما همانگونه که مقام معظم رهبری هم فرمودند نباید چنین اقداماتی، لطمه‎ای به رعایت دقت و عدالت وارد کند و طییعتا قوه قضائیه هم این موضوع مهم را مد نظر قرار خواهد داد.

انتهای پیام/

منبع: ایکنا