طالعی ضمن تأکید بر اهمیت آموزه حمد الهی در دعای امام سجاد(ع) در عید قربان، به تبیین جایگاه پنج مفهوم اساسی شفاعت، عدل الهی، لعن دشمنان، دعا برای فرج و شیوه عرض حاجات به درگاه خداوند در این دعا پرداخت و آن را پاسخی در برابر مدعیان تشیع اعتدالی دانست.

به گزارش پایگاه خبری – تحلیلی مفتاح_اندیشه، عبدالحسین طالعی، عضو هیئت علمی دانشگاه قم در گفت‌وگویی به توضیح درباره دعای امام سجاد (ع) در روز عید قربان پرداخت و عنوان کرد: یکی از خسران‌های بزرگ ما در تاریخ اسلام این بوده است که از کنار یک اصل مهم امامتی بی‌توجه رد شدیم. این اصل این است که در خطبه دوم نهج‌البلاغه امیرالمومنین (ع) می‌فرماید: «لایقاس بآل محمد من هذه الامة احد؛ احدی از این امت با آل پیامبر (ص) قابل مقایسه نیست». این کلمه نادیده گرفته شد و بی‌توجه از کنار آن رد شدیم. در موضوعات مختلفی از این بی‌توجهی خسارت دیدیم.

وی افزود: یکی از موضوعاتی که در آن گرفتار خسارت شدیم این موضوع است که هرگاه ائمه (ع) خواسته‌اند مطلبی بگویند از حمد خداوند متعال و ثنای بر رسول خدا شروع کرده‌اند. حمد خدایی که امام معصوم بگوید و ثنای بر پیامبری که امام معصوم بگوید با دیگران خیلی فرق دارد و قابل قیاس نیست؛ چون ائمه (ع) در درجه اول به عنوان یکی از مهم‌ترین رسالت‌هایشان نگهبان حریم توحید و نبوت هستند و توحید و نبوت صحیح ارائه کرده‌اند. انسان باید در جریان مطالعات توحید و نبوت قرار بگیرد تا بفهمد چه تفاوتی عجیبی است میان توحید و نبوتی که ائمه (ع) بیان کرده‌اند با آن مطالبی که دیگران گفته‌اند.

وی ادامه داد: چرا گویندگان و راویانی که اخبار را نقل کرده‌اند این حمد و ثنا را خیلی کم ثبت و ضبط کرده‌اند و مقدار زیادی از این حقایق توحیدی به دست ما نرسیده است. به هر صورت این یک خسران بزرگی است که بدان گرفتار شده‌ایم. نکته مهم این است که وقتی می‌گوییم «حمد خدا»، این حمد در موقعیت‌های مختلف متفاوت است. هر حمدی در ازای یک نعمتی رنگ خاص خودش را دارد؛ هرچند همه آن‌ها در کهکشان حمد الهی جایگاه دارد.

طالعی پس از بیان این مقدمه تصریح کرد: حالا می‌خواهم وارد بررسی دعای ۴۸ صحیفه سجادیه شوم. دعای ۴۸ دعایی است که امام سجاد (ع) بعد از نماز عید قربان می‌خواندند. این دعا خیلی حرف‌ها دارد. من فقط چند محورش را به اختصار عرض می‌کنم. یکی از پیام‌های دعا تعلیم کیفیت حمد الهی متناسب با عید قربان و نعمت خداوند متعال در عید قربان است. خداوند در هر زمانی یک نوع نعمت به ما می‌دهد و هر نعمتی، حمد خاص خودش را طلب می‌کند. امام سجاد (ع) به ما می‌آموزد چگونه برای نعمتی که در عید اضحی به ما داده شده است شکر کنیم.

وی خاطر نشان کرد: نکته دوم، تأکید بر شفاعت پیامبر (ص) و آل پیامبر است. در واقع تأکید بر شفاعت پاسخ به افرادی است که ادعا دارند ما یک تشیع اعتدالی داریم و یک نوع تشیع غالیانه. از دید این گروه شفاعت مربوط به تشیع غالیه است و در تشیع اعتدالی وجود ندارد. صحیفه سجادیه را هم به عنوان نمونه تشیع اعتدالی معرفی می‌کنند. در اینجا امام سجاد (ع) تأکید می‌فرمایند: خدایا، من در محضر شما غیر از شفاعت هیچ سرمایه‌ای ندارم. این نکته خیلی مهم است. حضرت با این بیان می‌فرماید: من غیر از اینکه شفاعت محمد و آل محمد شامل حالم بشود هیچ سرمایه دیگری که به آن امیدوار باشم ندارم.

وی ادامه داد: نکته سوم این است که امام وارد مسئله جنایت دشمنان اهل بیت (ع) می‌شوند. برخی از گویندگان ادعا می‌کنند این حرف‌ها برای تشیع غالیانه است. امام به شکل روشن و گویایی در این مسئله وارد شده‌اند و بعد از اینکه وارد بحث دشمنان شدند به مسئله لعن دشمنان اشاره می‌فرمایند. حضرت حتی لعن به انواع دشمنان و طبقات مختلفشان را بیان می‌کنند؛ حتی افرادی که در آینده به فعل دشمنان راضی خواهند شد مشمول لعن امام سجاد (ع) هستند.

طالعی ادامه داد: نکته چهارم در خصوص دعا برای تعجیل فرج اهل بیت (ع) است. فرج اهل بیت (ع) به دست امام زمان (عج) اتفاق خواهد افتاد. از آن زمان که حدود ۱۵۰ سال قبل از تولد امام زمان (عج) است امام سجاد (ع) برای تعجیل ظهور امام زمان دعا می‌کند. این نکته مهمی دارد. اگر امام سجاد (ع) ۱۵۰ سال قبل از تولد امام زمان (عج) برای فرج ایشان دعا کرده است ما که در زمان حضور حضرت زندگی می‌کنیم چه وظیفه‌ای داریم.

وی تأکید کرد: نکته پنجم تأکید بر عدل الهی و نفی ظلم از خداوند به شیوه استدلالی است. امام سجاد (ع) می‌فرمایند: خدایا، کسی که بخواهد ظلم کند یا باید عجله داشته باشد و یا ضعف داشته باشد و تو نه عجله داری و نه ضعف داری، پس چرا بخواهی ظلم کنی. امام استدلال را در حد دوسطر به صورت خلاصه بیان کرده است. اما می‌توان در خصوص این استدلالی که حضرت بیان کرده است کتاب‌ها نوشت.

وی در پایان گفت: بر اساس منطق بشری باید یک مطلب به تفصیل بیان شود تا آسان شود. بر اساس این منطق اگر مطلبی خلاصه بیان شود مغلق می‌شود؛ اما امام سجاد (ع) سخن خود را در دو سطر خلاصه کرده، اما بسیار آسان و ساده بیان کرده است. این از عجایب کلمات وحیانی است. در آخر دعا، حضرت ادعیه مختلفی را بیان می‌کند و همراه هر کدام بر محمد و آل محمد صلوات و درود می‌فرستند. حضرت می‌خواهند بدین طریق به ما بیاموزند اگر می‌خواهید دعایی کنید، با صلوات بر ائمه (ع) همراه کنید.

انتهای پیام/

منبع: ایکنا