رئیس دفتر تبلیغات اسلامی اصفهان گفت: معنویت در اندیشه اسلامی، زیربنای دینداری است؛ امکان ندارد دینداری به کسی نسبت داده شود، بدون اینکه معنویت قبلا در او ظهور و بروز پیدا کرده باشد؛ لذا معنویت نوعی نگاه فرامادی برخاسته از اندیشه دینی است که هسته مرکزی دینداری را شکل می‌دهد.

به گزارش پایگاه خبری - تحلیلی مفتاح_اندیشه؛ حجت‌الاسلام محمد قطبی در گفت‌وگویی، با بیان اینکه معنویت هسته مرکزی دینداری است، اظهار کرد: امکان ندارد دینداری بدون فاکتور معنویت در نظر گرفته شود، البته نگاه‌هایی نیز وجود دارد که معنویت را فراتر از دینداری تعریف کرده و آن را نوعی نگاه به هستی، زندگی و فراتر از امور مادی با نگاهی درونی تفسیر می‌کند.

معنویت زیربنای دینداری است وی ادامه داد: معنویت در اندیشه اسلامی، زیربنای دینداری است. امکان ندارد دینداری به کسی نسبت داده شود، بدون اینکه معنویت قبلا در او ظهور و بروز پیدا کرده باشد؛ لذا معنویت نوعی نگاه فرامادی برخاسته از اندیشه دینی است که هسته مرکزی دینداری را شکل می‌دهد.

رئیس دفتر تبلیغات اسلامی اصفهان درباره شاخص‌های زیست معنوی گفت: اساسا در معنویت نوعی نگاه خداباورانه وجود دارد، زمانی می‌توانیم معنای واقعی عالم را درک کنیم که خدا را به عنوان منبع آن شناخته و به او توجه کنیم. بدون توجه به خالق هستی، معنویت حقیقی شکل نمی‌گیرد، البته برخی در مورد معنویت‌هایی از نوع سکولار یا عرفان‌های کاذب معتقدند که صرف اعتقاد به امور ماوراءالطبیعه، خود نوعی معنویت است.

حجت‌الاسلام قطبی با اشاره به اینکه امروزه گاهی افراد تجدد را در تقابل با معنویت قرار می‌دهند، خاطرنشان کرد: چنین تفکری با یک نگاه منطقی به کلی نادرست است، چرا که با قرار دادن مفهوم خداباوری در معنویت، به این پی می‌بریم که خدا خالق همه عالم هستی است و همه آنچه در عالم به وجود می‌آید - از جمله تکنولوژی‌ها و وسایلی که در گذشته، حال یا آینده ساخته می‌شود - همه مخلوق خداوندی است که انسان به آن التزام دارد و بنابراین پارادوکسی میان مخلوقات خدا با خالق آن وجود ندارد.

پیشرفت بشر مغایر با آموزه‌های دینی نیست وی افزود: اینکه بعضی تصور می‌کنند مدرنیته و کشفیات جدید، نوآوری، خلاقیت و پیشرفت در تقابل با خالق آنها می‎باشد، نادرست است؛ با نگاه به تاریخ بشریت نیز مشاهده می‌کنیم که از زمان حضرت آدم(ع) تا امروز و حتی آینده، همیشه بشر در حال کشف مسائل جدید، پیشرفت و توسعه بوده و هیچ‌گاه این کشفیات جدید را مغایر با آموزه‌های دینی ندیده است.

رئیس دفتر تبلیغات اسلامی اصفهان اضافه کرد: با نگاه به داستان زندگی پیامبران می‌بینیم که پیامبری آهنگری می‌کند و زره کشف می‌شود، پیامبر دیگری کشتی را به عنوان رهاورد بشری جدید می‌سازد، پیامبر دیگر سدسازی می‌کند و دیگری در مسیر توسعه تکنولوژی برای بشر گام برمی‌دارد؛ حال اگر این توسعه و پیشرفت با اهداف الهی مغایرت داشت، حداقل پیامبران این کار را نمی‌کردند، ولی می‌بینیم که آنها خود در این مسیر پیشتاز بودند.

قطبی تصریح کرد: بعضی پذیرفته‌اند که فناوری و کشفیات جدید در تقابل با خداوند نیست، اما اعتقاد دارند که مدرنیته یک فضای تفکر، اندیشه و یک دستگاه معرفتی است. دستگاه معرفتی چون ساخته دست بشر هستند، امکان دارد در قسمت‌هایی با توحید نیز در تقابل باشد، کما اینکه نه فقط مدرنیته، بلکه هر دستگاه معرفتی، سبک تفکر و اندیشه‌ انسان‌ساز ممکن است در تقابل با دستگاه معرفتی توحیدی قرار گیرد. مثلا در جهت روش‌های اجرایی برای کار در حوزه اقتصاد، دنیا مدتی سیستم بانکداری را خلق می‌کند و اگر زمانی به این نتیجه برسد که بانکداری در خلاف توسعه انسانی است، آن را تغییر می‌دهد.

وی با بیان اینکه آموزه‌های دوره مدرن و تفکر مدرنیته گاهی خلاف آموزه‌های توحیدی قرار می‌گیرد، گفت: این به این معنا نیست که پیشرفت و توسعه و خلق جدید مغایر دین و دینداری است، مثلا حمل و نقل و ارتباطات شهری چه بر اساس تیمار کردن باشد و چه بر اساس تکنولوژی هوا فضا، هردو با آموزه‌های دینی قابل جمع است.

تکنولوژی حیطه دینداری را توسعه می‌دهد رئیس دفتر تبلیغات اسلامی اصفهان تاکید کرد: بسیاری از تکنولوژی‌هایی که امروزه خلق و کشف می‌شوند، به نوعی دینداری مردم را مساعدت می‌کند، مثلا هزار سال پیش امکان نداشت که در طواف کعبه ۶ میلیون نفر همزمان بتوانند طواف کنند، اما تکنولوژی امروزه این امکان را به وجود آورده است و یا زمانی که صنعت چاپ وجود نداشت دسترسی به نسخ قرآن تنها محدود به کسانی بود که خودشان می‌توانستند آن را بنویسند و یا از جای دیگر یک جلد قرآن پیدا کنند. اما امروزه با وجود صنعت چاپ، نسخ مختلف قرآن در سراسر دنیا در دسترس مردم قرار گرفته است. پس کشفیات و اختراعات جدید می‌تواند در متن دینداری اتفاق بیفتد و حیطه دینداری را توسعه دهد.

وی با اشاره به رابطه معنویت و عقلانیت گفت: معنویت نیاز درونی و چتر فکری - معرفتی انسان است، اما عقلانیت دو جهت دارد؛ عقل بنیادی و عقل ابزاری. عقل بنیادی یک منبع معرفتی برای انسان است که معنویت از آن استخراج می‌شود و عقل ابزاری به انسان کمک می‌کند که زندگی خود را اداره کرده، علم را توسعه داده و از تکنولوژی بهره ببرد.

قطبی ادامه داد: عقل بنیادی وعقل ابزاری هر دو می‌توانند در خدمت معنویت باشند که به نگاه معرفتی فرد بستگی دارد، اگر کسی نگاه معرفتی توحیدی و خداباورانه داشت، هم عقل بنیادی در فهم بهتر خدا و هم عقل ابزاری برای نزدیک‌تر شدن به خدا، به او کمک می‌کند. همه چیز به کسی که عقل را به کار می‌گیرد بستگی دارد، او می‌تواند عقل را برای توسعه و یا بر ضد معنویت به کار گیرد.

انتهای پیام/

منبع: ایکنا