عضو فرهنگستان علوم اسلامی قم معتقد است: راز ماندگاری انقلاب اسلامی در ماندگاری فرهنگ عاشورا و اربعین است و ما باید شبکه تمدنی خود را در مدار عاشورا بنا نهاده و علوم، ساختارها و جریان عقلانیت خود را بر این مبنا شکل دهیم.

به گزارش پایگاه خبری ـ تحلیلی مفتاح_اندیشه، حجت الاسلام مصطفی جمالی عضو فرهنگستان علوم اسلامی قم با اشاره به اجتماع میلیونی شیعیان در پیاده روی اربعین گفت: پیاده روی جزو سیره ائمه معصومین بود و برای زیارت امام حسین(ع) هم ذکر شده است. به برکت انقلاب اسلامی و بیداری اسلامی پیاده روی اربعین زنده شده که نه تنها دارای سلوک فردی است و در رشد و بصیرت انسان تاثیر داشته بلکه دارای ابعاد اجتماعی و تمدنی است.

وی افزود: اربعین یکی از ابعاد حادثه عاشوراست که توسط امام حسین(ع) شکل گرفت و با توسل به آن زمینه رشد و تکامل ایجاد شد. لذا ارزش های اربعین را باید در پرتو حادثه عاشورا دید؛ حادثه ای که هر سال تجلیات بیشتری از آن بروز و ظهور پیدا می کند و تکرار نمی شود. این حرکتی بود که توسط پیامبر(ص) آغاز و در مقابل جریان تاریخی کفر شکل گرفت.

جمالی اضافه کرد: در افق حرکت پیامبر(ص) باید حادثه عاشورا و اربعین را تحلیل کرد. در این افق دو جریان تاریخی و تمدنی حق و باطل درگیر شده اند و نبی اسلام در برابر طرح باطل، همه عالم را به سوی نور هدایت می کند. طرح پیامبر همواره غالب است زیرا ایشان معصوم بوده و خطا نداشتند. نبی اسلام و امام حسین(ع) در مساله عاشورا، حرکت عظیمی را در عالم آغاز کردند و توانستند بشریت را سوار بر کشتی کنند که از راه میان بر به سر منزل مقصود برسانند.

وی بیان کرد: امام حسین(ع) و پیامبر(ص) قلوب شیعه را هدف قرار دادند و عاطفه آنها را به غلیان درآوردند و جریان های شیطانی در برابر حادثه عاشورا شکست خوردند. لذا وقتی امام حسین(ع) در گودال قتلگاه به شهادت رسید شیطان به لشگریان خود اعلام کرد «امام حسین(ع) کار را بر بشر تمام کرد و ما دیگر نمی توانیم به طور کامل بر قلوب بشریت تسلط پیدا کنیم.»

جمالی وقوع عاشورا را نقطه عزیمت سلوک انسان و جامعه و باعث شکل گیری تمدن عنوان کرد و گفت: جامعه ای که عاطفه ها و ارزش های آن تغییر کند، به شکل متفاوتی حرکت می کند. حرکت از قلب آغاز می شود و عقل در پی حرکت قلب، سلوک را آغاز می کند. به همین علت تمایلات اجتماعی در جامعه تغییر می کند. در تمدن غربی ابتدا دلداگی نسبت به تمایلات دنیوی شکل می گیرد و مردم دنیا پرست می شوند و عقلانیت دنیا پرستی شان ایجاد می شود. این مساله با مدرنیسم و تجلی در نقاشی و تئاتر خود را نشان داد و مردم را دنیایی کرد و میل به خود پرستی و لذت بردن و اصالت لذت و رفاه اصل قرار داده شد.

عضو فرهنگستان علوم اسلامی تصریح کرد: غرب تمدنی را بر مبنای اومانیسم ایجاد کرد و علم، تمدن و سلوک متناسب با خود را شکل داد. در مقابل، جریان اسلامی هم تمایلات خود را بر مبنای عبودیت ساخت و سلوک انسان مبتنی بر عاطفه و زیبایی شناسی شکل گرفت.

وی با اشاره به اینکه عاشورا نقطه عطف تاریخ بشریت است، افزود: این حادثه در عمیق ترین لایه های وجودی انسان نفوذ پیدا کرده و جریانی را در قلوب شیعیان ایجاد کرده که بر اساس آن تمدن نوین اسلامی بنا می شود. جریان پیامبر(ص) در عاشورا کامل می شود. جریان رشد عقلانیت نیاز به تحول در قلوب دارد زیرا می خواهد بشریت و جامعه را رشد دهد.

وی تصریح کرد: نقطه ثقل رشد انسان، جامعه و تمدن مبتنی بر تحول در تمایلات انسان است که اگر رشد پیدا کند، انسان هم رشد می یابد. در این مقیاس باید حادثه عاشورا بررسی شود و بالطبع اربعین هم چنین تاثیری در سلوک انسانی می گذارد.

جمالی با اشاره به ابعاد سیاسی و اجتماعی پیاده روی اربعین گفت: در جامعه، عقلانیت و تمایلات اجتماعی وجود دارد که برای رشد عقلانیت اجتماعی، ابتدا باید تمایلات اجتماعی تعریف شود. این تمایلات می توانند مبدا قدرت باشند. عاشورا قدرت را به گونه دیگری تعریف می کند. قدرتی که بر حول جریان عاشورا شکل می گیرد و انسان هایی که اهل ایثار هستند جامعه ای را بر این اساس شکل می دهند.

عضو فرهنگستان علوم اسلامی گفت: دستگاه امام حسین(ع) بر محور ایثار است. در پیاده روی اربعین انسان هایی را می بینیم که از جان و مال خود ایثار می کنند. در اربعین سبک زندگی جدیدی شکل می گیرد اما متاسفانه این سبک زندگی در محدوده اربعین باقی می ماند در حالیکه باید بنیان زندگی را شکل دهد.

جمالی با اشاره به کارکردهای تمدنی پیاده روی اربعین گفت: هر تمدنی دارای بروز و ظهور است و سبک زندگی را تغییر می دهد. تمدن غرب با خود سبک زندگی جدیدی به همراه آورد و به گونه ای خاص روابط اجتماعی، فرهنگی، آداب و سنن را نهادینه کرد و آن را نشر داد. هر تمدنی تابلوی سبک زندگی است و عاشورا و اربعین سبک زندگی جدیدی را برای بشریت طراحی می کند که بر مدار توحید و ایثار است.

وی اضافه کرد: سبک زندگی در دنیای غرب بر اساس اصالت فرد و لذت است اما عاشورا اساس زندگی را بر ایثار قرار می دهد. در پیاده روی اربعین این نوع سبک زندگی به صورت عینی و عملی تجلی پیدا می کند. افراد چگونه از خود گذشتن را می آموزند. مردم در عراق ظرف ۳۰ روز همه زندگی خود را بدون هیچ چشم داشتی، ایثار می کنند و این سبک زندگی جدیدی در برابر سبک زندگی در دنیای غرب است.

وی با بیان اینکه نقطه عزیمت تمدن، تغییر در زیبایی شناسی انسانهاست، گفت: نقطه عزیمت در تمدن غربی در ۴۰۰ سال پیش دنیاپرستی را نهادینه کرد و سپس عقلانیت بر حول این دنیاپرستی شکل گرفت. در دوران رنسانس نگاه خداپرستانه با کارکرد غلط کلیسا، به اومانیسم تغییر یافت و تمایلات بشری محور قرار گرفت. بنابراین علم و تکنولوژی با محوریت جهان مادی شکل گرفت و این جریان را به دنیا تسری دادند.

جمالی بیان کرد: فرهنگ اربعین و عاشورا، به دنبال تغییر تمایلات در برابر دنیاپرستی است. تغییر در نظام تمایلات اجتماعی و دنیوی محصول عاشوراست. حرکت های زیادی تلاش می کنند تا پیاده روی اربعین رقم نخورد. غرب از تجلی اراده های ناب انسانی که در اجتماع میلیونی مردم رقم می خورد، هراس دارد. در اربعین قدرت شیعیان نمایان می شود که بر سر کفر کوبیده می شود.

وی تصریح کرد: اجتماع میلیونی اربعین می تواند ثبات دشمنان را به هم بریزد. راز ماندگاری انقلاب اسلامی هم در ماندگاری فرهنگ عاشورا و اربعین است. البته باید مفهوم و آموزه های آن در سراسر زندگی پخش شود و در فضاهای تخصصی جامعه ما ورود پیدا کند. ما شبکه تمدنی خود را باید در مدار عاشورا شکل دهیم و علوم، ساختارها و جریان عقلانیت خود را بر این مبنا شکل دهیم.

جمالی با بیان اینکه علوم سبک زندگی را شکل می دهند و از علوم غربی هم سبک زندگی عاشورایی خارج نمی شود، گفت: هنوز پیرامون عاشورا و اربعین نظریه پردازی نشده و این یکی از آسیب های جدی جامعه نخبگانی ماست. از طریق این آموزه هاست می توان علوم انسانی جدیدی را خلق کرد.

انتهای پیام/

منبع: طلیعه