حجتالاسلام علیرضا موفق، استادیار دانشگاه پیام نور و نویسنده کتاب «اصلاح الگوی مصرف از منظر اخلاقی» در گفتوگو با خبرنگار پایگاه خبری – تحلیلی مفتاح_اندیشه، با اشاره به سخنان رهبر معظم انقلاب درباره اسراف و ریختوپاش در کشور اظهار داشت: دغدغه حضرت آقا کاملاً به جا و مناسب است. آمارها نیز همین موضوع را نشان میدهد.
وی افزود: ایران جزو معدود کشورهایست که در عرصههای مختلف مانند انرژی بیش از سرانه دنیا مصرف میکند. برخی از این آمارها واقعاً نگران کننده هستند.
حجتالاسلام موفق درباره دلایل اسراف در کشور عنوان کرد: درباره دلایل اسراف بارها سخن گفته شده و غالباً نیز تکراری هستند. ولی آنچه سبب ریختوپاش میشود مجموعهای به هم پیوسته است. مسأله بسیار دامنهدار بوده و به راحتی نمیتوان تمام ابعاد و جنبههای آن را مطرح کرد.
وی افزود: یکی از مهمترین دلایل اسراف عدم آگاهی مردم است. در این زمینه نیز عملکرد رسانهها به شدت ضعیف و سست است. عمل زمانی محقق میشود که علم وجود داشته باشد. وقتی مخاطبان و مردم به سبب کمکاری رسانهها عمق فاجعه و مضرات اسراف را به لحاظ مادی و معنوی نمیدانند، در جلوگیری از آن نیز کاری نمیکنند.
حجتالاسلام موفق، یکیدیگر از دلایل افزایش اسراف و ریختوپاش در کشور را همگانی شدن این موضوع دانست و بیان کرد: وقتی موضوعی در جامعه فرهنگ میشود، رغبت به ترک آن نیز کاهش مییابد.
وی اضافه کرد: اکنون اسراف کردن نه تنها همگانی شده بلکه در جاهایی افتخار به شمار میآید، به همین دلیل ترک آن سخت شده است.
این استاد حوزه و دانشگاه گفت: موضوع دیگر اینکه غربیها در تبلیغات خود ما را به سمت ریختوپاش سوق میدهند. تمام این مسائل دست به دست هم داده تا جامعه را گرفتار اسراف کند.
وی تأکید کرد: همه عمق گناه اسراف را نمیدانند. حتی بسیاری از مؤمنان نمیدانند که براساس روایات اسرافگران جزو برادران شیطان محسوب میشوند. افراد متدینی وجود دارند که نماز و روزهشان به موقع ادا میشود ولی نمیدانند اسراف گناه کبیره است.
استادیار دانشگاه پیام نور، اسراف را جزو گناهان بنیادی برشمرد و تصریح داشت: به سبب همین موضوع کار شیطان شمرده میشود.
وی افزود: اسراف با حقیقت بندگی منافات دارد. چگونه فردی خود را بنده خدا میداند ولی به چیزهایی که خدا آفریده بی اعتناست؟ اسراف به صورت بنیادی با ایمان مشکل دارد. ولی این مسائل را روحانیون چه زمانی برای مردم تبیین کردهاند؟ متأسفانه ابعاد اسراف را برای مردم بازگو نکردهایم. البته عدهای نیز عمدی دست به اسراف میزنند.
حجتالاسلام موفق، درباره اینکه چرا غربیها نسبت به جوامع اسلامی اسراف کمتری دارند، گفت: در اسراف دو مسأله داریم؛ «اخلاقی» و «حقوقی و مدیریتی.» اسلام هر دو بُعد را مورد توجه قرار داده است.
وی ادامه داد: ما در عمل بیشتر بُعد اخلاقی اسراف را مطرح کرده و بُعد مدیریتی و حقوقی آن را رها کردهایم. بُعد اخلاقی - بسیار مهم و ارزشمند است - میگوید: اسراف گناه بوده و از نظر اخلاقی درست نیست که افراد نیازهای دیگران را از بین ببرند.
استاده حوزه و دانشگاه گفت: متأسفانه جوامع اسلامی در بُعد حقوقی و مدیریتی به شدت ضعیف عمل کردهاند. در حالی که غرب افزون بر بُعد اخلاقی، به بُعد حقوقی و مدیریتی نیز توجه ویژهای دارد. بُعد حقوقی و مدیریتی برای فرد اسرافگر سختترین تنبیههای مادی و موقعیت اجتماعی را در نظر میگیرد.
وی افزود: دولتمردان وقتی میدانند اسراف تمامی زیر ساختهای کشور را نابود میکند نباید تنها به بحث اخلاقی آن توجه کنند، بلکه آن را به موضوع حقوقی تبدیل کنند. یعنی برای اسرافگر تنبیه در نظر بگیرند.
حجتالاسلام موفق تأکید کرد: بالا بردن قیمتها برای جلوگیری از اسراف ساده لوحانهترین کار است. مگر بالا بردن قیمت نان در جلوگیری از اسراف آن چقدر تأثیرگذار بود؟ این کارها مدیریت میخواهد. مدیریت یعنی گروهی کارشناس ابعاد قضیه را باز کرده و بر روی آن به لحاظ فرهنگی و حقوقی برنامه ریزی کنند که متأسفانه در کشور ما چنین چیزی نیست.
وی در پایان عنوان کرد: برنامهریزی باید به قدری هوشمندانه و دقیق باشد که اسراف کننده به شدت ضرر و اسراف نکننده به شدت سود کند.
انتهای پیام/