فهیمه زارع، عضو کادر علمی مرکز تحقیقات زن و خانواده در گفت‌وگو با خبرنگار پایگاه خبری – تحلیلی مفتاح_اندیشه، درباره اجتماعی یا سیاسی بودن حجاب اظهار کرد: برخی از نظریه پردازان علوم اجتماعی معتقدند در تبیین و تحلیل پدیده‌های اجتماعی با گذار از دوگانگی‌ها و شبکه‌ای دیدن مسائل، می‌توان به تحلیل‌های مناسب‌تری رسید. براساس این نگاه حجاب را نمی‌توان یک مسأله صرفاً سیاسی یا اجتماعی دانست.

وی با بیان این‌که بخشی از موضوع حجاب سیاسی و بخشی اجتماعی است، بیان داشت: در جاهایی که مسأله حجاب به درگیری، اعتراض و نزاع باز می‌گردد، سیاسی است.

زارع، حجاب را یکی از نمادهای مهم گفتمانی انقلاب اسلامی دانست و تصریح کرد: در درگیری‌های جناحی، سیاسی بودن حجاب نمود بیشتری پیدا می‌کند، چون طرفین از این مسأله برای صف‌بندی مقابل یک‌دیگر بهره می‌برند.

وی ادامه داد: براساس آمار و کارهای تحقیقاتی تنها 5 درصد از بدحجابی‌ها و بدپوششی‌ها با هدف سیاسی رخ می‌دهد و افراد از این موضوع به عنوان یکی از نمادها و نشان‌های اعتراض سیاسی بهره می‌برند. البته در درگیری‌های سیاسی مانند انتخابات، اعلام نتایج و... که دو طرف به دنبال صف‌بندی مقابل یک‌دیگر هستند، این آمار واقعی نخواهد بود و طیف بیشتری از بی‌حجابی‌ها و بدپوششی‌ها را در بر می‌گیرد.

زارع در ادامه سخنان خود درباره اجتماعی بودن مسأله حجاب نیز تأکید کرد: در تحلیل اجتماعی مسئله حجاب باید به تنوع فرهنگی توجه ویژه داشت.

این استاد حوزه با تأکید بر این‌که بنده درباره فرم حجاب سخن می‌گویم نه درباره میزان پوشش، اذعان کرد: حجاب شرعی باید رعایت شود و کسی نباید از خطوط قرمز که در این موضوع وجود دارد عبور کند، ولی درباره فرم حجاب باید به موضوعات فرهنگی توجه کرد.

زارع در جمع‌بندی این بخش از سخنان خود بیان کرد: بخش پوشش به شدت یک موضوع فرهنگی است که به قومیت، آداب، رسوم و... باز می‌گردد و هر قوم از طرح و رنگ خاص استفاده می‌کند. از این‌رو تأثیرات فرهنگی، قومی و... را باید در مسأله حجاب ببینیم.

عضو کادر علمی مرکز تحقیقات زن و خانواده همچنین با تأکید بر برخورد ایجابی با موضوع حجاب عنوان کرد: امروزه برخورد سلبی نه تنها سبب افزایش حجاب نمی‌گردد، بلکه با از بین بردن سرمایه‌های اجتماعی گفتمان انقلابی باعث بهره‌برداری طرف مقابل می‌گردد.

وی افزود: نوجوانان و جوانان سرمایه‌های اجتماعی هستند که باید با کار درست فرهنگی، انقلاب را به دست این نسل سپرد، متأسفانه در برخی موارد به سبب غفلت و اشتباه به جای این‌که نوجوانان و جوانان را اغنای فکری کنیم، به سمت دیگران سوق داده‌ایم.

زارع با اشاره به این‌که در موضوع حجاب باید به تحلیل‌های اجتماعی و جامعه مخاطب توجه کرد، گفت: یکی از تغییرات، حرکت جامعه ایرانی به سمت احساساتی شدن است، از این‌رو نسبت به حرکت‌های سلبی و از بالا به پایین بودن گارد می‌گیرند.

وی اضافه کرد: اگر جریان انقلابی در موضوع حجاب به سمت رویکرد و استراتژیک همدلانه و همگرایانه حرکت می‌کرد، مسلماً نتایج بهتری را شاهد بودیم. یکی از اشتباهات این است که دهه‌های 40، 50 و بعضاً 60 بدون توجه به زاویه دید، نیاز مخاطب و درک دهه‌های 70 و 80 می‌خواهد برای آن‌ها برنامه‌ریزی کند.

عضو کادر علمی مرکز تحقیقات زن و خانواده با تصریح این موضوع که در مباحث اجتماعی مطالبه‌گری از بالا به پایین جواب نمی‌دهد، گفت: در موضوع پوشش مردم باید از نهادهای حاکمیتی و دینی مطالبه‌گری داشته باشند نه بر عکس. تنها راه بالا بردن مطالبه‌گری نیز فرهنگ‌سازی است.

وی با بیان این‌که مطالبه‌گری را باید به سطح خیابان برسانیم، خاطرنشان کرد: در بیشتر مواقع وقتی نیروی انتظامی می‌خواهد با بدحجابی برخورد کند، مردم گارد می‌گیرند، ولی وقتی می‌خواهد با ارازل و اوباش برخورد کند مردم از او حمایت می‌کنند، دلیل این حرکت دوگانه چیست؟ این نشان می‌دهد باید در موضوع حجاب به گونه‌ای سیاست‌گذاری صورت گیرد که مردم از حاکمیت حمایت کنند.

عضو کادر علمی مرکز تحقیقات زن و خانواده در بخش پایانی سخنان خود با تأکید بر برنامه‌ریزی درست برای کودکان و نوجوانان اذعان داشت: اگر گفتمان انقلاب می‌خواهد در امر حجاب موفق باشد باید برای مهدهای کودک‌، دبستان‌ها، راهنمایی‌ها و دبیرستان‌ها بسته فرهنگی خاص تهیه کند.

وی اضافه کرد: آموزش و پرورش دست حاکمیت است به همین دلیل اگر برنامه‌ریزی درستی با بهره‌گیری از ظرفیت روحانیت برای دانش‌آموزان داشته باشیم، می‌توانیم موفق بوده و دستمان پرتر باشد.

زارع با بیان این‌که صحبت مستقیم درباره تشویق افراد به حجاب جواب نمی‌دهد، گفت: این موضوع باید در قالب‌ها و بسته‌های متنوع به صورت غیر مستقیم به جامعه مخاطب ارائه گردد تا بازدهی بیشتری داشته باشد.

وی در پایان یادآور شد: همچنین واژه حجاب ایجاد حساسیت کرده، به همین دلیل می‌توان از واژه‌های جایگزین مانند عزت نفس، کرامت نفس، شخصیت انسانی و... استفاده کرد و در ذیل آن بحث عفاف و حجاب را نیز مطرح کرد.

انتهای پیام/