به گزارش پایگاه خبری - تحلیلی مفتاح_اندیشه؛ حجت‌الاسلام والمسلمین حبیب‌الله بابایی، عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، در گفت‌وگویی در مورد نگاه تمدنی به سیره امام رضا(ع) با بیان اینکه اصل مراجعه به تاریخ و گذشته تاریخ اسلام و ایران و غرب از نگاه عام برای کسی که به فکر طراحی تمدن اسلامی است ضرورت دارد، گفت: تاریخ را نمی‌توان مرده تصور کرد و اهمیت آن را نادیده گرفت.

وی افزود: در تاریخ اسلام با عنایت به اینکه آبشخور مشروعیت یک تمدن که بخواهد به نام اسلام ایجاد شود در سیره پیامبر(ص) و ائمه(ع) است و ایجاد این ارتباط اهمیت زیادتری دارد. بنابراین کسانی که دنبال نگاه تمدنی به اهل بیت(ع) هستند، باید بدانند که تاریخ زندگانی ایشان افت و خیز و فراز و نشیب‌های زیادی داشته است و داده‌ها به تنهایی برای تحلیل تمدنی کافی نیست.

روش‌شناسی فهم تمدنی سیره اهل بیت(ع) روزآمد شود

بابایی با بیان اینکه باید متدلوژی خود را برای فهم تمدنی اهل بیت(ع) به‌روز و مشکلات روشی را برطرف کنیم، تصریح کرد: یکسری نکته‌های کلی که عموماً در مطالعات تاریخ به صورت عام هم بیان شده است می‌تواند محور قرار گیرد و در سیره تمدنی اهل بیت(ع) مورد توجه باشد، ولی باید نکات و پرسش‌های جدیدی در مورد این سیره انجام شود.

عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی با بیان اینکه پرسش‌های جدید متناسب با نیازهای زمانه و دوره کنونی می‌تواند، برداشت‌‌های متفاوت و در عین حال مفید برای امروز را از سیره اهل بیت(ع) به دست دهد، گفت: در سیره امام رضا(ع) به صورت کلی موضوعاتی مانند روش گفت‌وگو با صاحبان اندیشه‌های دیگر، مواجهه سخت با غلو و غالیان، پذیرش ولیعهدی و ... قابل تأمل است.

وی تأکید کرد: در حیطه همین نکات کلی یکی از موضوعات بسیار مهم ادبیات امت در بیانات و فرمایشات امام رضا(ع) است، یعنی جایی که اختلافات مذهبی به اوج می‌رسد، امام چه مواجهه‌ای دارند؟ فرقه‌بندی‌های سیاسی در جامعه به علت اعوجاجی است که از ناحیه برخی افراد رخ می‌دهد و حضرت در این میانه به امت اسلامی فکر و راه را برای جلوگیری از تشتت امت هموار می‌کنند؛ این آموزه در مناظرات و سخنرانی‌های حضرت نمود واضحی دارد و حضرت به امت‌گرایی اهمیت زیادی می‌دهند.

تمدنی بودن مرجعیت قرآن و سنت نبوی

بابایی تصریح کرد: وحدت آموزه‌ای کلیدی در اسلام است که قرآن در آیات فراوان بر آن تصریح و تأکید داشته و سیره و روایات ائمه(ع) هم مشحون از این توصیه و رفتار عملی است. بنابراین کسانی که مشی متفاوتی در پیش گرفته و راه را برای سوء استفاده دشمنان دین فراهم می‌کنند پشتوانه دینی و منطقی ندارند.

بابایی با بیان اینکه مرجعیت قرآن و سنت نبوی به عنوان ثقلین موضوعی صرفاً اعتقادی نیست، بلکه تمدنی هم هست، اظهار کرد: اگر بخواهیم در مورد هر امامی فهم تمدنی مطرح کنیم، باید ببینیم که آورده انسانی آن امام برای انسان دوره خود چه بوده است؛ مثلاً آورده مکتب امام رضا(ع) در سخن و در عمل به جهت اخلاقی، ارزشی و ... چه چیزی بوده که توانسته‌اند معضلات را حل یا در بحث عدالت چشم‌انداز جدیدی خلق کنند که قطعاً پاسخ به این پرسش‌ها شکل‌دهنده مقولات تمدنی است.

استفاده از مکتب اخلاقی امام رضا(ع)

عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی در پاسخ به این سؤال که آیا می‌توان سیره امام رضا(ع) به تفاوت‌ها و اقتضائات زمانه کنونی در قالب برخی قوانین تبدیل به برنامه و نظام‌سازی کنیم بیان کرد: معتقدم مهمتر از قانون، استفاده از مکتب اخلاقی اهل بیت(ع) در پیشبرد سیاسی و اجتماعی کشور است و باید این مسئله از دوره آموزش و پرورش شکل بگیرد، زیرا تا زمانی که نسل ما در حوزه و دانشگاه و آموزش و پرورش براساس مرام اخلاقی تربیت نشوند و شاکله آن‌ها بر این اساس شکل نگیرد، رفتن سراغ قانون، بی نتیجه است.

وی افزود: البته این مشکلات به نظام تربیتی یعنی خانواده و مدرسه و ... برمی‌گردد و ضمن اینکه جای این مطالب صرفاً هم در منابر و حسینیه و مساجد نیست و باید در متن زندگی جاری و ساری باشد؛ اینکه از همنوع و همکار و همسر خود با خودمحوری و خودگرایی و غرور و تکبر دوری کنیم و حرمت دیگران را داشته باشیم، متأسفانه قاعده‌ای است متروک و مهجور، اما ساده‌. مشکلات ترافیکی، کاری و اداری مانند بروکراسی و ... هم با همین قاعده قابل حل است.

عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی در پایان گفت: این مسائل صرفاً با قانون رفع نمی‌شود، زیرا قانون در کشور کم نیست، ولی جای اخلاق خالی است، زیرا انسانی که آراسته به اخلاق نشده، به قانون هم بی‌اعتنایی می‌کند.

انتهای پیام/

منبع: ایکنا