دکتر روح‌الأمین سعیدی، عضو هیئت علمی دانشگاه امام صادق(ع) در گفت‌وگو با خبرنگار پایگاه خبری – تحلیلی مفتاح_اندیشه، با تأکید بر این‌که اسلام دست ما را در عرصه سیاست خارجی نبسته است، اظهار کرد: مسائل مربوط به عرصه سیاست خارجی مکرر در منابع دینی به ویژه قرآن مطرح شده است.

وی اظهار کرد: در 10 جزء نخست قرآن شاهد ترافیک آیات مربوط به سیاست خارجی هستیم. این میزان در سوره انفال بسیار فراوان است. به طور کلی دست ما در عرصه سیاست خارجی باز است.

این استاد دانشگاه با بیان این‌که در فقه سیاسی و فقه دیپلماسی کارهای بسیار خوب و جدی صورت گرفته است، خاطرنشان کرد: از سیره پیامبر(ص)، امیرمؤمنان(ع) و اهل‌بیت(ع) می‌توان مطالب قابل قبولی برای سیاست خارجی استخراج کرد.

دکتر سعیدی، دیدگاه قرآن درباره سیاست خارجی را به دو نوع مقاومت و تعامل تقسیم کرد و گفت: در برابر کافر حربی که موضع آن خصمانه بوده و به دنبال طرد و از بین بردن اسلام است، باید مقاومت کرد. ولی در برابر کافر غیر حربی خداوند متعال ارتباط گیری را نهی نکرده است.

وی افزود: قرآن مقاومت در برابر کافر حربی یعنی جریان استکبار و تعامل با کافر غیر حربی یعنی غیر استکبار را بیان می‌کند. جمهوری اسلامی نیز همین موضع را در پیش گرفته است.

این استاد دانشگاه، همچنین درباره تأثیر مدرنیته بر عرصه سیاست خارجی اسلامی نیز تصریح کرد: متأسفانه در این عرصه مقداری دچار چالش و بلاتکلیفی هستیم.

وی اضافه کرد: درباره حل مسائل مربوط به تقابل اسلام و مدرنتیه در سیاست خارجی خوب عمل نکرده‌ایم، یعنی راه میانه ایجاد نکرده‌ایم. وقتی نه می‌توانیم دست از اسلام بر داریم و نه می‌توانیم به مدرنیته بی توجه باشیم، باید راه میانه ایجاد کنیم که این هم کار آسانی نیست.

دکتر سعیدی با اشاره به این‌که اندیشمندان و متفکران اسلامی نیز برای حل موضوع مربوط به تقابل سنت و مدرنتیه در عرصه سیاست خارجی نیز کار چندانی انجام نداده‌اند، اذعان داشت: این تقابل زمانی حل می‌شود که متفکران و اندیشمندان جامعه را تغذیه فکری کنند.

وی ادامه داد: متفکران باید به سیاست خارجی در عرصه‌های مختلف فکری، فرهنگی، اقتصادی، سیاسی و... کمک کنند و این تاکنون رخ نداده است به همین دلیل شاهدیم که برای بخشی از جامعه موضوع تقابل سنت و مدرنیته حل نشده است.

استاد دانشگاه با یادآوری این موضوع که در سیاست داخلی نیز معماهای گوناگونی وجود دارد که هنوز حل نشده، به عرصه بانکداری، موسیقی، حضور بانوان در ورزشگاه‌ها، سند 2030 و... اشاره کرد و گفت: تکلیف افراد متدین در این زمینه چیست؟

وی ادامه داد: مسائل مربوط به عرصه سیاست داخلی در سیاست خارجی تأثیرگذار است. با مدرنتیه چگونه باید برخورد کرد؟ درب‌های مملکت را به روی آن‌ها بست یا آن‌ها را پذیرفت؟ گذر از این‌ها کار آسانی نیست. گویی برخی از پرونده‌ها در جامعه اسلامی باز شده که قرار نیست بسته شود.

دکتر سعیدی در بخش دیگری از سخنان خود بلاتکلیفی، فردمحوری و مشخص نبودن عدم راهبرد را مهم‌ترین مشکل سیاست خارجی کشور برشمرد و یادآور شد: هنوز ساختار به صورت جدی نتوانسته خود را حاکم کند. خوشبختانه نقطه قوت ما ولایت فقیه است وگرنه سیاست خارجی بسیار بیشتر از اکنون تحت تأثیر افراد قرار می‌گرفت.

وی افزود: در سیاست خارجی اهداف میان مدت، بلند مدت و کوتاه مدت و همچنین ارتباط میان سایز قدرت با آن‌ها به درستی مشخص نشده است. این عوامل سبب اشتباه در تصمیم‌گیری‌ها می‌شود.

عضو هیئت علمی دانشگاه امام صادق(ع) همچنین بر تعامل بیشتر با کشورهای همسایه تأکید کرد و اظهار داشت: بهترین زمینه برای باز کردن همکاری با همسایگان عرصه اقتصادی است. چون وقتی همکاری‌ها گسترده شود، ملاحظات ایدئولوژیک نیز مورد توجه قرار می‌گیرد.

وی افزود: یکی از نقاط قوت کشورهای توسعه یافته اجماع درباره مسیر حرکت کشور است. ولی در کشورهای توسعه نیافته نقش فرد در سیاست خارجی بسیار پررنگ است. اگر ساختار حاکم باشد و نخبگان بر مسیر حرکت اجماع کنند، در این صورت ثبات بیشتری نسبت به سیاست خارجی دیده می‌شود.

دکتر سعیدی گفت: مشی مقام معظم رهبری نیز این است که در سیاست‌های ریز ورود نداشته باشند، به همین دلیل اگر ساختار و اجماع نخبگانی حاصل شود حرکت زیگزاگی کمتری را شاهد خواهیم بود.

انتهای پیام/