از سوی موسسه امام خمینی(ره):
چهل و هفتمین شماره فصلنامه «روانشناسی و دین» منتشر شد
چهل و هفتمین شماره فصلنامه «روانشناسی و دین» ویژه پاییز ۱۳۹۸ به صاحب‌امتیازی موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی، مدیر مسئولی محمدناصر سقای بی‌ریا و سردبیری محمدرضا احمدی منتشر شد.
به گزارش پایگاه خبری تحلیلی مفتاح_اندیشه؛ چهل و هفتمین شماره فصلنامه علمی پژوهشی «روانشناسی و دین» ویژه پاییز ۱۳۹۸ به صاحب‌امتیازی موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی، مدیر مسئولی محمدناصر سقای بی‌ریا و سردبیری محمدرضا احمدی منتشر شد.
در این شماره از فصلنامه «روانشناسی و دین» مقالاتی با عناوین «نقش واسطه‌ای راهبرد تنظیم شناختی هیجان در رابطه بین توکل به خدا و سرسختی روان‌شناختی» نوشته قوام ملتفت، ناصر نوشادی و فاطمه رفیعی‌منش؛ «ساخت پرسش‌نامه اولیه شجاعت بر اساس منابع اسلامی» تألیف مصطفی خوشخرام، محمدرضا احمدی و حمید رفیعی‌هنر؛ «اثربخشی آموزش مثبت‌اندیشی مبتنی بر آموزه‌های دینی بر سازگاری زناشویی، تاب‌آوری و کیفیت زندگی زوجین» به قلم سیدمرتضی احمدی تبار، بهنام مکوندی و منصور سودانی؛ «روابط بین فردی درون خانواده و دینداری نوجوانان: ارائه یک مدل ساختاری» نوشته محمد خدایاری‌فرد، باقر غباری بناب، الهه حجازی و رامین هاشمی گشنیگانی؛ «مقایسه رضایت از زندگی، امید و عملکرد تحصیلی دانش آموزان مرتبط و غیرمرتبط با جنس مخالف» نوشته محمد زارعی توپخانه، سیده خدیجه مرادیانی، حدیث چراغیان و مسعود جان بزرگی؛ «نقش پیوند والدینی و عزت نفس در پیش‌بینی سبک‌های هویت دینی نوجوانان» تألیف رقیه شیرچی، حسین رضائیان بیلندی و جواد مصلحی و «نقش واسطه‌ای جهت‌گیری مذهبی در رابطه با نیاز به شناخت و تاب‌آوری» به قلم حسن آب‌روشن و راضیه شیخ الاسلامی منتشر شده است.
نقش واسطه‌ای راهبرد تنظیم شناختی هیجان در رابطه بین توکل به خدا و سرسختی روان‌شناختی
نویسنده مقاله «نقش واسطه‌ای راهبرد تنظیم شناختی هیجان در رابطه بین توکل به خدا و سرسختی روان‌شناختی» در چیکده نوشتار خود آورده است: سرسختی مجموعه‌ای از ویژگی‌های است که به‌عنوان مقابله با رویدادهای استرس‌زا تعریف شده است که تحت تأثیر متغیرهای فردی همچون شخصیت، انگیزش و متغیرهای اجتماعی همچون بافت خانواده قرار می‌گیرد. این پژوهش، با هدف تبیین سرسختی روان‌شناختی بر اساس توکل به خدا با واسطه‌گری راهبردهای شناختی تنظیم هیجان، در میان دانشجویان انجام گرفته است. بدین‌منظور، نمونه‌ای مشتمل بر ۳۸۱ نفر از بین دانشجویان دانشگاه یاسوج، به شیوه نمونه‌گیری تصادفی خوشه‌ای چندمرحله‌ای انتخاب گردید و به مقیاس‌های از قبیل مقیاس سرسختی اهواز، راهبردهای شناختی تنظیم هیجان و مقیاس توکل به خدا پاسخ دادند. برای تحلیل داده‌ها، از روش تحلیل مسیر استفاده شد. نتایج حاکی از این بود که سرسختی روان‌شناختی، تحت تاثیر توکل به خدا و راهبردهای شناختی تنظیم هیجان قرار دارد. بدین‌صورت که مولفه‌های توکل به خدا اثر مستقیم و غیرمستقیم به واسطه راهبردهای تنظیم هیجان بر سرسختی داشتند. با توجه به نتایج، پیشنهاد می‌شود زمینه افزایش توکل به خدا در دانشجویان فراهم شود و مشاوران نیز به این مهم اهتمام ورزند.
ساخت پرسش‌نامه اولیه شجاعت بر اساس منابع اسلامی
در طلیعه نوشتار «ساخت پرسش‌نامه اولیه شجاعت بر اساس منابع اسلامی» آمده است: این پژوهش، با هدف ساخت پرسش‌نامه اولیه شجاعت بر اساس منابع اسلامی با استفاده از روش توصیفی تحلیل محتوا انجام شده است. ازاین‌رو، مفهوم شجاعت و مفاهیم مرتبط در منابع معتبر اسلامی مورد شناسایی، دسته‌بندی و تحلیل مفهومی قرار گرفت. با بررسی آنها پنج مولفه انگیزه مقاومت، قوی‌دل بودن، اقدام و ورود در ناملایمات، دفاع کردن و ایستادگی و مقاومت انتخاب شدند. برای تحلیل داده‌ها از شاخص‌ها و روش‌های آماری متناسب با سوال‌های پژوهش استفاده شده است که شامل شاخص نسبت روایی محتوایی (CVR)، شاخص روایی محتوایی (CVI)، همبستگی پیرسون، اسپیرمن، گاتمن و آلفای کرونباخ است. برای تعیین روایی محتوایی، از نظرات ۱۲ تن از کارشناسان علوم اسلامی روانشناسی استفاده شد. روایی ملاکی با محاسبه ضریب همبستگی مقیاس حاضر و مقیاس هم‌ارز ۶۶۱/۰ بوده و در سطح ۰۱/۰ معنادار است. در بررسی اعتبار پرسش‌نامه، ضریب آلفای کرونباخ در دو مرحله آزمایشی و نهایی به ترتیب ۹۰۲/۰ و ۸۵۸/۰ و همبستگی بین دونیمه مقیاس ۶۰۲/۰ است. بنابراین، با استفاده از منابع اسلامی، امکان ساخت ابزاری برای سنجش موضوع شجاعت وجود داشته و این ابزار از اعتبار و روایی مطلوب برخوردار است.
اثربخشي آموزش مثبت‌انديشي مبتني بر آموزه‌هاي ديني بر سازگاري زناشويي، تاب‌آوري و كيفيت زندگي زوجين
در ابتدای مقاله «اثربخشي آموزش مثبت‌انديشي مبتني بر آموزه‌هاي ديني بر سازگاري زناشويي، تاب‌آوري و كيفيت زندگي زوجين» آمده است: هدف اين پژوهش، بررسي تأثير آموزش مثبت‌انديشي مبتني بر آموزه‌هاي ديني بر سازگاري زناشويي، تاب‌آوري و کيفيت زندگي زوجين بود. روش پژوهش، نيمه‌آزمايشي از نوع پيش‌آزمون ـ پس‌آزمون با گروه گواه و انجام پيگيري بود. جامعة آماري پژوهش، 240 نفر (120 زوج) بودند که فرزندانشان در سال تحصيلي 97 - 96 مشغول به تحصيل بودند و بر اساس نمونه‌گيري در دسترس انتخاب و سپس، به صورت تصادفي ساده در گروه آزمايشي (20 زوج) و گروه گواه (20 زوج) گمارده شدند. گروه آزمايشي، به صورت 10 جلسه 90 دقيقه‌اي مورد آموزش مثبت‌انديشي مبتني بر آموزه‌هاي ديني قرار گرفتند. براي جمع‌آوري داده‌ها از پرسش‌نامه‌هاي سازگاري‌زناشويي، تاب‌آوري و کيفيت زندگي استفاده شد. تحليل داده‌ها با استفاده از آزمون تحليل کواريانس چندمتغييري (مانکوا) و تک‌متغييري (آنکوا) انجام شد. نتايج به‌دست‌آمده نشان داد که آموزش مثبت‌انديشي مبتني بر آموزه‌هاي ديني بر سازگاري زناشويي، تاب‌آوري و بهبود کيفيت زندگي زناشويي تأثير داشته و اين اثر تا مرحله پيگيري يک ماهه ماندگار بوده است.
روابط بين‌فردی درون خانواده و دينداری نوجوانان: ارائۀ يك مدل ساختاری
در چکیده مقاله «روابط بين‌فردي درون خانواده و دينداري نوجوانان: ارائۀ يك مدل ساختاري» آمده است: اين پژوهش با هدف ارائۀ الگوي معادلۀ ساختاري دينداري نوجوانان، بر اساس روابط بين‌فردي درون خانواده انجام شد. براي دستيابي به اين مهم، تعداد 722 دانش‌آموز دبيرستاني (49 درصد دختر و 51 درصد پسر)، با استفاده از روش نمونه‌گيري تصادفي خوشه‌اي چندمرحله‌اي از شهر تهران انتخاب و به مقياس دينداري نوجوانان، سياهۀ سبک‌هاي دلبستگي (AAI)، مقياس ادراک از سبک‌هاي فرزندپروري والدين (POPS) و پرسش‌نامه‌هاي محقق‌ساختۀ تقويت دينداري و الگوگيري از دينداري والدين پاسخ دادند. روش پژوهش در طرح‌هاي توصيفي ـ همبستگي، از نوع الگوي معادلات ساختاري قرار گرفت. يافته‌ها نشان داد كه اثرات مستقيم سبک‌هاي دلبستگي ايمن، اضطرابي / اجتنابي، اضطرابي / دوسوگرا و تقويت دينداري بر دينداري نوجوانان معنادار است. همچنين، اثرات غيرمستقيم سبک‌هاي دلبستگي ايمن، اضطرابي / اجتنابي، تقويت دينداري، مشارکت‌جويي والدين و حمايت از خودمختاري، از طريق ميانجي‌گري الگوگيري از والدين با دينداري نوجوانان معنادار است. در نتيجه مي‌توان گفت: نحوۀ تعامل والدين با فرزندان، به شيوه‌هاي مستقيم و غيرمستقيم، رشد دينداري در نوجوانان را دستخوش تحول مي‌سازد و نقش پويايي در شکل‌گيري و رشد باورهاي ديني، عواطف ديني و رفتارهاي ديني آنان ايفا مي‌کند.
مقايسه رضايت از زندگي، اميد و عملكرد تحصيلي دانشآموزان مرتبط و غيرمرتبط با جنس مخالف
نویسنده مقاله «مقايسه رضايت از زندگي، اميد و عملكرد تحصيلي دانشآموزان مرتبط و غيرمرتبط با جنس مخالف» در چکیده مقاله خود آورده است: اين پژوهش، به بررسي تفاوت رضايت از زندگي، اميد و عملکرد تحصيلي دانشآموزان مرتبط و غيرمرتبط با جنس مخالف پرداخته است. حجم نمونه مورد پژوهش، 316 نفر از دانشآموزان دبيرستان‌هاي شهرستان رباط‌کريم است که با استفاده از روش نمونه‌گيري خوشه‌اي تصادفي انتخاب شدند. پژوهش از نوع مطالعه همبستگي است. ابزار پژوهش، پرسش‌نامة 13 سؤالي ارتباط با جنس مخالف، پرسش‌نامة 5 سؤالي رضايت از زندگي و پرسش‌نامة 12 سؤالي اميد اشنايدر است. داده‌ها بر اساس آزمون خي‌دو، آزمون T مستقل و آزمون کروسکال ـ واليس تحليل شد. يافته‌ها حکايت از اين دارد که پسران بيش از دختران وارد ارتباط با جنس مخالف مي‌شوند. همچنين، ارتباط با جنس مخالف با کاهش رضايت از زندگي و اميد، همبسته است. يافته ديگر اينکه، بين عملکرد تحصيلي دانشآموزان مرتبط و غيرمرتبط با جنس مخالف، تفاوت معناداري وجود دارد. بنابراين، خودمهارگري مورد تأکيد قرار گرفته است.
نقش واسطهاي جهتگيري مذهبي در رابطه با نياز به شناخت و تاب‌آوري
نویسنده مقاله «نقش واسطهاي جهتگيري مذهبي در رابطه با نياز به شناخت و تاب‌آوري» در ابتدای مقاله خود آورده است: هدف اين پژوهش، بررسي نقش واسطهاي جهتگيري مذهبي در رابطه با نياز به شناخت و تاب‌آوري در قالب مدلي علّي است. بدين‌منظور، 320 دانشجو از دانشگاه فرهنگيان فارس با استفاده از روش نمونه‌گيري تصادفي خوشه‌اي چندمرحله‌اي انتخاب شدند. داده‌ها با استفاده از دو پرسش‌نامة نياز به شناخت، جهتگيري مذهبي و مقياس تاب‌آوري بزرگسالان جمع‌آوري، و با استفاده از روش تحليل مسير تجزيه‌و‌تحليل شد. يافته‌ها نشان داد كه نياز به شناخت، پيش‌بيني‌کننده مثبت و معنادار (<001/0P) تاب‌آوري است و با جهتگيري مذهبي بيروني رابطة منفي و معنادار (<001/0P) و با جهتگيري مذهبي دروني رابطة مثبت و معنادار (<001/0P) دارد. جهتگيري مذهبي بيروني بُعد انسجام خانوادگيِ تاب‌آوري را به صورت منفي و معنادار (<001/0P) و جهتگيري مذهبي دروني به طور مثبت و معناداري (<001/0P) ابعاد تاب‌آوري را پيش‌بيني کرد. در نهايت، نياز به شناخت به طور غيرمستقيم با تاب‌آوري رابطه معنادار (<001/0P) داشت.
نقش پیوند والدینی و عزت نفس در پیش‌بینی سبک‌های هویت دینی نوجوانان
نویسنده مقاله «نقش پیوند والدینی و عزت نفس در پیش‌بینی سبک‌های هویت دینی نوجوانان» در چکیده مقاله خود آورده است: این پژوهش، با هدف بررسی نقش پیوند والدینی و عزت نفس در پیش‌بینی سبک‌های هویت دینی نوجوانان انجام شد. طرح پژوهش، توصیفی و از نوع همبستگی بود. بدین‌منظور، ۳۳۸ نفر از جامعه آماری دانشآموزان دبیرستانی شهر قم در سال تحصیلی ۱۳۹۶-۱۳۹۵ به روش نمونه‌گیری تصادفی خوشه‌ای انتخاب و به پرسش‌نامه‌های پیوند والدینی (PBI)، عزت نفس روزنبرگ ((RSES و هویت دینی کراسکیان (ARIQ) پاسخ دادند. در تحلیل داده‌ها، از آزمون همبستگی و تحلیل رگرسیون گام‌به‌گام استفاده شد. یافته‌ها نشان داد که بین عزت نفس و دو مولفه واکنش‌پذیری و گریز عاطفی پیوند والدینی با هویت دینی موفق و هویت دینی کلیشه‌ای ارتباط مثبت و معنادار و با هویت دینی منع شده، هویت دینی آشفته و هویت دینی دیررس ارتباط منفی و معناداری وجود دارد. نتایج تحلیل رگرسیون چندگانه گام‌به‌گام نشان داد که عزت نفس، واکنش‌پذیری عاطفی و جایگاه من به خوبی هویت دینی موفق را پیش‌بینی می‌کنند. مولفه‌های گریز عاطفی، جایگاه من و عزت نفس نیز مهم‌ترین پیش‌بینی‌کننده‌های سبک هویت دینی منع‌شده می‌باشند. همچنین، عزت نفس و گریز عاطفی به صورت منفی و معناداری، سبک هویت دینی دیررس را تبیین می‌کنند. این یافته‌ها نقش مهم پیوند والدین و فرزندان و همچنین ویژگی شخصیتی عزت نفس را در شکل‌گیری سبک هویت دینی نوجوانان نشان می‌دهد.
انتهای پیام/