به گزارش پایگاه خبری - تحلیلی مفتاح_اندیشه؛ دوازدهمین شماره دوفصلنامه علمی ترویجی «علوم تربیتی از دیدگاه اسلام» به صاحب‌امتیازی دانشگاه امام صادق(ع) منتشر شد.

عناوین مقالات این شماره بدین قرار است: «مبانی و آثار تربیت انسان منظم از منظر فلسفه تعلیم و تربیت قرآن‌بنیان» اثر شیرین رشیدی؛ ««مدرسه صالح» کانون تحقق حیات طیبه با تأکید بر جامعه محلی» نوشته مریم برادران و زهرا سادات نیری پور؛ «مرور سیستماتیک عوامل مؤثر بر مسئولیت‌پذیری دانش‌آموزان با تأکید بر نقش مدرسه» نوشته زهرا احمدی زمانی؛ اکرم گودرزی؛ نیکو دیالمه؛ «ظرفیت‌های برنامه درسی در مواجهه با تعلیم آموزه‌های دینی با الهام از رویکرد زیبایی‌شناسی» تالیف داود طهماسب زاده شیخلار و جمیله علم الهدی؛ «مبانی انسان‌شناختی پرورش جسمانی کودکان در تربیت اسلامی با تاکید بر نقش بازی‌های فیزیکی» اثر علی ستاری و الهام صفرنواده؛ «رویکردی به تولید علم دینی از منظر آیت‌الله جوادی آملی و دلالت‌های آن در برنامه درسی آموزش عالی» نوشته اعظم زرقانی؛ «اهداف، اصول و روش‌های تربیت عاطفه «غم و شادی» از منظر صحیفه علویه» اثر سیدحمیدرضا علوی، مراد یاری دهنوی و حمیده قطبی نژاد؛ «تفکر مراقبتی از منظر آیات قرآنی» نوشته هاجر کوهی اصفهانی و سوسن کشاورز؛ «جایگاه، ساختار و ویژگی‌های تعلیم و تربیت در دوره امپراتوری عثمانی» تالیف سید محمد طیبی، امید مهنی و سینا میرشاهی؛ «اشتغال و فرزندپروری بر اساس دیدگاه مقام معظم رهبری» نوشته زهره متین و فاطمه وجدانی؛ «درآمدی براصول تربیتی نقد با محوریت رساله حقوق امام سجاد(ع)» تالیف فاضله میرغفوریان؛ «رابطه بین باورهای دینی و بحران هویت با گرایش به مصرف مواد مخدر» تالیف رسول فیروزی ارنان، سجاد علمردانی صومعه، جلیل باباپور خیرالدین و زینب خانجانی.

آثار تربیت انسان منظم از منظر فلسفه تعلیم و تربیت

در چکیده مقاله «مبانی و آثار تربیت انسان منظم از منظر فلسفه تعلیم و تربیت قرآن‌بنیان» می‌خوانیم: «هدف از این نوشتار، تبیین مبانی و آثار تربیت انسان منظم از منظر فلسفه تعلیم و تربیت قرآن بنیان می‌باشد. از لحاظ رویکرد تحقیق در زمره تحقیقات کیفی و قیاسی و از لحاظ روش، تحلیلی- استنباطی و از لحاظ شیوه گردآوری اطلاعات کتابخانه‌ای و فیش‌برداری است. خلاصه یافته‌های تحقیق چنین است: مبانی فلسفی تربیت انسان منظم شامل مبانی عام خداشناختی(وجود ناظم و وحدت ناظم)، هستی‌شناختی (آفرینش منظم و مرحله‌مند جهان)، دین‌شناختی (تقدم نزول آیات مکی بر آیات مدنی، نظم درونی آیات، نظم در تشریع، تقدم ایمان بر عمل صالح) و مبنای خاص انسان‌شناختی(آفرینش منظم و مرحله‌مند انسان، نظم‌شناسی فطری)؛ آثار تربیت انسان منظم، شامل دو دسته آثار نظری (تقدم و تاخر در مراحل تفکر، دوراندیشی) و آثار عملی (برنامه‌ریزی، احترام به قانون و مقررات، وقت‌شناسی و غیره) می‌باشد.»

تفکر مراقبتی از منظر آیات قرآنی

در طلیعه مقاله «تفکر مراقبتی از منظر آیات قرآنی» آمده است: «هدف پژوهش بررسی موضوع «تفکر مراقبتی» در قرآن کریم با رجوع به تفسیر المیزان است. تفکر مراقبتی، مراقبت در نحوه اندیشیدن و تفکر در مراقبت است؛ مراقبت از تبدیل احساس ها به انتخاب، ارزیابی و تصمیم گیری. تفکر مراقبتی توجه فاعل به مفعول و فعل با همراهی یکدیگر به حساب می آید که به تفکر ارزش گذار یا ستایشی، عاطفی، فعال، هنجاری و همدلانه تقسیم می شود. روش تحقیق در این پژوهش، تحلیل محتوای کیفی است و با بررسی آیات قرآن کریم نمونه هایی از مصادیق قرآنی این تفکر مورد شناسایی قرار گرفته است. یافته های تحقیق نشانگر آن است که موارد متعددی از مصادیق عینی زیرگروه های مختلف تفکر مراقبتی در قرآن کریم مورد تاکید قرار گرفته است؛ شامل مصادیقی از احسان، تواضع، امانت داری، رعایت عدالت و قسط و صداقت که اهتمام به آن ها در فرایند تربیت متربیان می تواند منجر به تقویت ابعاد مختلف تفکر مراقبتی شود.»

اشتغال و فرزندپروری بر اساس دیدگاه مقام معظم رهبری

در چکیده مقاله «اشتغال و فرزندپروری بر اساس دیدگاه مقام معظم رهبری» می‌خوانیم: هدف پژوهش حاضر، تعیین شرایط و حدود و ثغور اشتغال مناسب برای مادران (‌باتوجه به چالش میان اشتغال بانوان و نقش مادری آن‌ها) است؛ به‌گونه‌ای که از پیامدهای منفی احتمالی آن بر فرزندان خردسال کاسته شود. از آنجا که ایران به‌ویژه در سال‌های اخیر با افزایش تعداد زنان تحصیل‌کرده و گرایش روزافزون و گاه افراط‌گرایانه آن‌ها به اشتغال روبه‌رو است، بنابراین پرداختن به حدود و ثغور اشتغال مناسب برای مادران ضروری به نظر می‌رسد. روش پژوهش، پژوهش از نوع کیفی کتابخانه ای و روش تحقیق، توصیفی ـ تحلیلی است و برای پاسخگویی به سؤالات پژوهش از دیدگاه‌های مقام معظم رهبری در حوزه‌ زنان، خانواده و بانوان نخبه استفاده شده است. براساس یافته‌ها، هشت ضرورت (مقوله) در قالب چهار محور درارتباط با مسئله اشتغال بانوان استخراج شده است: 1ـ محور توصیه به بانوان (احترام به تفاوت‌های زن و مرد و افتخار زنان جامعه به زن بودن / اولویت‌بندی مسئولیت‌ها توسط بانوان)، 2ـ محور توصیه به همسران (‌مردها) (قدرشناسی و حمایت از زحمات بانوان در خانواده / پرهیز از اجبار کردن زنان به اشتغال و کارهای سنگین)، 3ـ محور توصیه به فعالان فرهنگی (نگاه معقول و معتدل به اشتغال زنان / اجتناب از تبلیغ افکار فمینیستی) و 4ـ محور توصیه به نهادهای قانونی و اجرایی (مدیریت و تنظیم مشاغل مناسب بانوان / حمایت‌های قانونی از مادران شاغل). درنهایت براساس این یافته‌ها، حدود و ثغور اشتغال مناسب برای مادران تعیین و در این زمینه راهکارهایی نیز مطرح شده است.

اصول تربیتی نقد با محوریت رساله حقوق امام سجاد(ع)

در آغاز مقاله «درآمدی براصول تربیتی نقد با محوریت رساله حقوق امام سجاد» می‌خوانیم: «هدف پژوهش حاضر، بررسی اصول تربیتی نقد در رساله حقوق امام سجاد(ع) است که با روش تحلیل مضمون انجام شده؛ بدین ترتیب که تمامی بندهای رساله مورد مطالعه قرار گرفته و از میان آن‌ها هشت بند که از نظر مفهومی به تبیین نگرش نقادانه بسیار نزدیک بودند، انتخاب شدند. این هشت بند عبارتند از: حق ادعاکننده علیه تو، حق کسی که تو بر ضد او ادعایی داری، حق مشورت‌گیرنده، حق مشورت‌دهنده، حق نصیحت‌خواه، حق ناصح، حق مسئول و حق کسی که به تو بدی کرده است. همچنین عباراتی از سایر بندها که واژه «نصح» در آن ها به کار رفته، مورد تحلیل مضمون قرار گرفته‌اند؛ عباراتی از بندهای حق زمامدار، حق شاگرد و متربی، حق برادر، حق همسایه و حق دوست. یافته های پژوهش نشان می‌دهد که مشارکت در ترویج فرهنگ نقد، توجه به تفاوت های فردی و حق‌گرایی، سه اصل مهم اصول تربیتی نقد به حساب می‌آیند که خود به زیر مقولات درخواست و دعوت به نقد از سوی صاحب اثر، پذیرش درخواست نقد از سوی اهل فن، توجه به ویژگی های شخصیتی، روحی و سطح دانش نقد شونده، ایجاد بستر و زمینه روحی مناسب برای پذیرش نقد، شنیدن موثر و ارزیابی منصفانه تقسیم می شوند. همچنین حاکمیت رحمت و محبت در نقادی، توجه به مصالح اجتماعی و نهادینه شدن فرهنگ تربیتی نقد در جامعه در نگاه امام سجاد علیه السلام، از دیگر یافته‌های این پژوهش به شمار می‌رود».

علاقه‌مندان برای دریافت اصل مقالات می‌توانند به سایت مجله به نشانی http://edus-islam.isuw.ac.ir مراجعه کنند.

انتهای پیام/