استاد حوزه و دانشگاه، تفاوت های جسمانی و روحانی را از جمله دلایل اسلام برای تقسیم بندی کار میان زن و مرد توصیف کرد و اذعان داشت: اسلام تأکید می کند بانوان به سراغ کارهای قضاوتی نروند. این به معنای آن نیست که اسلام، بانوان را کم ارزش در نظر می گیرد بلکه با توجه به روحیه ظریف و لطیف زن توصیه می کند به سراغ قضاوت نرود.

به گزارش خبرنگار پایگاه خبری – تحلیلی مفتاح_اندیشه، حجت الاسلام حسین بستان، عضو گروه مطالعات اجتماعی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، در جلسه درس خارج فقه نظام‌های اسلامی که از سوی دبیرخانه مفتاح_اندیشه برگزار شد، نظام خانواده در اسلام را مورد کنکاش قرار داد و آن را کوچک ترین واحد جامعه دانست که شبیه یک نظام کامل عمل می کند.

وی ادامه داد: مطالعه درباره هر نظامی نیازمند شناخت اهداف، عناصر، روش ها و اجزاء آن نظام است. درباره خانواده نیز همین موضوع صادق است چون به عنوان یک نظام به شمار می آید. یعنی باید روابط میان اعضای خانواده را تبیین کنیم. شناخت سازمان خانواده سبب می شود اگر این سازمان دچار مشکل شد مشکلات را شناخته و راه حل ها را ارائه دهیم.

حجت الاسلام بستان یکی از مبانی مهم مطرح شده در نظام خانواده را تفاوت میان زن و مرد دانست و خاطرنشان کرد: فمینیست ها تلاش می کنند تفاوتی میان زن و مرد قائل نشوند و حدالامکان تفاوت های موجود را انکار کنند. در حالی که اسلام بسیاری از این تفاوت ها را پذیرفت. ولی اگر مبنا تغییر کرده و یا مختل شود، تمام نظام حقوقی خانواده مختل می شود.

وی اضافه کرد: پذیرفتن یا نپذیرفتن تفاوت های میان زن و مرد در تقسیم بندی وظایف و نقش ها تأثیر مستقیمی دارد. فمینیست ها می گویند ویژگی ها زنان به دو نوع جنسی و جنسیتی تقسیم می شود که این دو کاملاً از هم جدا هستند. جنسی درباره زیست شناسی صحبت می کند و جنسیت درباره تربیت اجتماعی و فرهنگی.

این استاد حوزه و دانشگاه، ایراد تقسیم بندی فمینیست ها درباره تفاوت میان زن و مرد را در جدا از هم دانستن جنس و جنسیت عنوان کرد و یادآور شد: اسلام تفکیک کامل میان این دو را نمی پذیرد. بلکه می گوید خیال نکنیم تمامی تفاوت های جنسیتی به وسیله جامعه و فرهنگ به وجود آمده بلکه ریشه طبیعی نیز دارد. یعنی جنس در جنسیت أثرگذار است. البته این بدین معنا نیست که تفاوت جنسیت را قائل نباشیم.

وی یادآور شد: فمینیست ها می گویند تقسیم کار میان زن و مرد یک امر جنسیتی است نه جنسی، یعنی جامعه از نخست به زن تحمیل کرده که وظیفه او خانه داری و بچه داری است. به مرد نیز تحمیل کرده که باید نان آور خانواده خود باشد. در حالی که اسلام تا حدی این موضوع را می پذیرد و می گوید علاوه بر جامعه، طبیعت زن و مرد نیز در چنین تصمیمی مؤثر بود. به همین دلیل جامعه و عقل جمعی بشر به این نتیجه رسیده که تقسیم کار متناسب با شرایط طبیعی زن و مرد باشد.

حجت الاسلام بستان، ریشه اختلاف میان اسلام و فمینیست ها به زن و مرد را نیز تفاوت قائل شدن یا نشدن در جنس و جنسیت می داند و تأکید می کند: فمینیست ها به سبب این نگرش که جنسیت و جنس کاملاً از هم جدا هستند درباره تقسیم کار میان زن و مرد نیز به مخالفت پرداختند. آن ها همه چیز را جنسیتی دیدند نه جنسی به همین دلیل می گویند چرا مرد باید سرپرست خانواده باشد؟ ما نیز می گوییم در این تقسیم بندی جنسیت و نقش اجتماعی مؤثر بود ولی تفاوت های طبیعی میان زن و مرد نیز تأثیرگذار بود.

وی وجود ابزارآلات و امکانات جدید را نیز دلیل تامی بر تغییر نقش ها میان زن و مرد ندانست و گفت: دنیای معاصر تغییرات فراوانی داشت ولی این دلیل نمی شود که تقسیم کار میان زن و مرد کاملاً تغییر کند. در دنیا معاصر هم مسائل مدیریتی و هم مسائل نظامی وجود دارد. در مسائل مدیریتی بانوان نقش آفرینی خوبی دارند چون با روحیه آن ها سازگارتر است ولی در مسائل نظامی این گونه نیست. البته نمی خواهیم منکر این شویم که بانوان در مسائل نظامی نیستند ولی برخی از مسائل نظامی کاملاً به قدرت بدنی بستگی دارد که بانوان این جا نمی توانند همانند مردها نقش آفرینی کنند. حرف ما این است که هر چند دنیای معاصر نقش ها را بسیار تغییر داده ولی نمی توان به طور کامل تفاوت میان زن و مرد را منکر شد.

این استاد، تفاوت های جسمانی و روحانی را از دیگر دلایل اسلام برای تقسیم بندی کار میان زن و مرد توصیف کرد و اذعان داشت: اسلام تأکید می کند بانوان به سراغ کارهای قضاوتی نروند. این به معنای آن نیست که اسلام، بانوان را کم ارزش در نظر می گیرد بلکه با توجه به روحیه ظریف و لطیف زن توصیه می کند به سراغ قضاوت نرود که با روحیه او سازگار نیست. چون قضاوت کردن نیازمند روحیه قوی است و باید در برابر تهمت ها و فشارهای روحی و روانی این موضوع دوام آورد.

وی اضافه کرد: موضوع دیگر این است که عمل مسلمانان را ملاک قضاوت اسلام قرار ندهیم. اسلام بسیاری از مسائل را گفته ولی مسلمانان آن را رعایت نمی کنند. حتی اکنون غربی ها درباره خانواده به نتایجی رسیدند که اسلام آن ها را گفته ولی چون مسلمانان دانش کافی ندارند نمی توانند آن ها را به جهانیان عرضه کنند.

حجت الاسلام بستان اضافه کرد: یکی از راه هایی که بفهمیم دیدگاه اسلام درباره خانواده درست می باشد این است که نتایج تحقیقات غربی ها درباره خانواده را مطالعه کنیم. آن ها هر چند دیدگاه های اسلامی را قبول ندارند ولی دیدگاه های خودشان درباره خانواده را قبول داشته و درباره آن تحقیقات گسترده ای انجام می دهند. در تحقیقات نتایجی که به دست آوردند این بود که نظام خانواده غربی از الگوی درستی تبعیت نمی کند و الگوی مطلوب الگویی است که اسلام معرفی کرده است.

وی افزود: ما باید در اسلام بپذیریم که نسبت به خانواده کم کاری کرده ایم و در صدد جبران آن برآییم وگرنه با کنار گذاشتن دیدگاه اسلام درباره خانواده چیزی به دست نمی آوریم. ما تمامی ضعف ها و نقصان ها را قبول داریم و باید دقت کرده و رخنه ها را ببندیم. در این راه نیز به هر میزان تحقیقات عمیق و دقیق تر باشد به نتایج بهتری می رسیم.

انتهای پیام/