همایش «معنویت و عقلانیت در سیره امام خمینی (ره)» هفته گذشته در مرکز اسلامی هامبورگ و با حضور مسلمانان و اندیشمندانی از ملیت‌های مختلف برگزار شد.
به گزارش پایگاه خبری – تحلیلی مفتاح_اندیشه، حجت الاسلام و المسلمین دکتر رضا رمضانی، مدیر مرکز اسلامی هامبورگ در این مراسم ابتدا مروری بر نقل‌قول‌هایی از اندیشمندان و روشنفکران جهان درباره امام خمینی (ره) انجام داد و گفت: شهید سیدمحمد‌باقر صدر از علمای برجسته عالم اسلام در سخنان خود درباره امام خمینی (ره) می‌گوید: «در خمینی ذوب شوید همان گونه او در اسلام ذوب گردید.» یک کشیش یونانی در زمان رحلت امام خمینی (ره) می‌گوید: «او دست خدا روی زمین بود.»
وی یادآور شد: محمدحسنین هیکل، نویسنده و روزنامه‌نگار معروف جهان عرب می‌گوید: «امام خمینی هدیه آسمانی و ملکوتی برای خاکیان بود» و در جای دیگر می‌گوید: «گویی شخصیتی از شخصیت‌های آزمون بزرگ صدر اسلام با معجزه‌ای به دنیا بازگشته تا پس از پیروزی امویان و به خون غلتیدن شهیدان اهل بیت سپاه علی را رهبری کند» یکی از شاگردان برجسته امام خمینی (ره) تعبیر دقیق و جامعی را در رابطه با ایشان دارد: آری امام خمینی حقیقت همیشه زنده تاریخ است. ایشان شاگرد شایسته‌ای برای مکتب اهل بیت (ع) است و امام‌زاده‌ای است که در عصر او ظهور حق بر باطل جلوه‌گر گردید. لذا بی هیچ تردیدی در کنار مرقد مطهر ایشان می‌توان این فرازهای نورانی را قرائت کرد: «أشهد أنکّ قد أقمت الصلاه و أتیت الزکاه و أمرت بالمعروف و نهیت عن المنکر و جاهدت فی الله حق جهاده حتی أتیک الیقین.»
رییس مرکز اسلامی هامبورگ با بیان اینکه امام خمینی (ره) دارای «لسان صدق» بود، گفت: امام این لسان صدق را در تمام ابعاد با شخصیت معنوی که داشت به‌دست آورده بود. صدق در گفتار، صدق در عقیده، اخلاق و عمل. این صداقت نه تنها بر خودش بلکه در جامعه بشری و جهان نیز تاثیرگذار بود. امام از مصادیق آیات سوره مبارکه شعرا ست که می‌فرماید: «رَبِّ هَبْ لِی حُکْمًا وَأَلْحِقْنِی بِالصَّالِحِینَ وَاجْعَل لِّی لِسَانَ صِدْقٍ فِی الْآخِرِینَ وَاجْعَلْنِی مِن وَرَثَه جَنَّه النَّعِیمِ» اى پروردگار من، مرا حکمت بخش و مرا به شایستگان بپیوند. و ذکر جمیل مرا در دهان آیندگان انداز. و مرا از وارثان بهشت پرنعمت قرار ده.
حجت الاسلام و المسلمین رمضانی در ادامه با اشاره به دیدگاه‌هایی که در رابطه با عقلانیت و معنویت در غرب وجود دارد، کار بزرگ امام‌خمینی (ره) را احیاء عقلانیت و معنویت دینی قلمداد کرد و افزود: قرن۱۸ در غرب عقلانیت به اوج خود رسید اما عقلانیتی که از معنویت جدا شد. در عصر مدرنیته عقلانیت به‌صورت جدی مطرح بود اما از معنویت فاصله گرفت. عقلانیتی که در غرب مطرح بود عقلانیت ابزاری بود و فقط برای سامان دادن امور دنیا و سبک زندگی مورد استفاده قرار می‌گرفت و لذا رابطه‌ای بین عقل و معنویت وجود نداشت چه اینکه این عقلانیت متصل به مبدأ و وحی نبود. از سوی دیگر معنویتی هم که در غرب مطرح شد یک نوع رهایی از هر قیدی، حتی قید به دین و شریعت را دنبال می‌کرد. در این نوع معنویت دین و ارتباط با خدا نقشی نداشت. معنویت در تفکر لیبرال حذف بایدها و نبایدها و مباح دانستن هر چیزی را به‌دنبال داشت.او مهم‌ترین شاخصه عقلانیت در نظر امام را ارتباط با مبدأ دانست و بیان کرد: امام خمینی (ره) عقلانیت و معنویتی را به جامعه معرفی نمود که منشأ دینی داشت. عقل به‌عنوان «اول ما خلق الله» دلیل و حجّت برای نشان دادن راه است و خدای متعال به‌واسطه آن پاداش می‌دهد و عقاب خواهد نمود. لذا عقلانیتی را که امام در جامعه بشری معرفی کرد عقلانیتی است که مرتبط با وحی بود و آدمی را به آموزه‌های وحیانی و ارتباط با خدا فرا می‌خواند و زندگی دنیوی و اخروی انسان را در مسیر سعادت جهت می‌داد. از سوی دیگر معنویتی را هم که امام معرفی نمود برخاسته از دین و مبتنی بر بایدها و نبایدها بود. معنویت امام را می‌توان از آثار و کتب ایشان مانند شرح دعای سحر و نیز آثاری که در حوزه عرفان از ایشان موجود است شناخت. کار بزرگ امام این بود که این معنویت را نه فقط برای خود، بلکه در جامعه بشری ترویج نمود.
حجت الاسلام و المسلمین رمضانی در ادامه برخی از شاخصه‌های عقلانیت و معنویت از دیدگاه امام خمینی (ره) را فهرست‌وار بیان کرد:
- خدا محوری و خدا باوری
- شریعت‌مداری و شریعت‌محوری. امام فقط استاد و فقیه احکام نبود، بلکه معلم اخلاق و عرفان نیز بود. عرفان امام آمیخته با توسل و معنویت بود. عرفان و معنویت امام عرفان گوشه نشینی و انزواطلبی نبود بلکه آمیخته با حماسه دینی بود. امام با عقلانیت و معنویت دینی رویکرد اجتماعی اسلام را نیز احیاء نمود و اقتدار عقلانی و معنوی اسلام را در جهان فراگیر نمود که امروزه در محافل علمی به‌دنبال فهم اسلام امام هستند.
- ظلم ستیزی. از شاخصه‌های دیگر عقلانیت و معنویت از دیدگاه امام ظلم ستیزی بود. یعنی شرح بیان امیرالمؤمنین (ع) که فرمودند: « کونا لِلظّالِمِ خَصْما وَ لِلْمَظْلومِ عَوْنا؛ پیوسته دشمن ظالم و یاور مظلوم باشید.»
- ولایتمداری از ویژگی‌های مهم معنویت در مکتب امام (ره) بود و لذا با اعتقاد عمیق به مقام ولایت اهل البیت (ع) همواره به آن بزرگواران متوسل می‌شدند.
- مردم‌گرایی و اهتمام به سرنوشت مردم.
- عرفان همراه با سیاست. به برکت وجود امام خمینی (ره) بوده است که مکتب تشیع امروزه این چنین با عزت و اقتدار فراگیر شده است و مسلمانان در دنیا با افتخار زندگی می‌کنند و همه ما باید این حرکت عظیم را قدردان باشیم.
حجت‌الاسلام محمدرضا رنجبر، مدرس حوزه و دانشگاه و امام جماعت مسجد بلال صداوسیما، سخنران دیگر این نشست در سخنان کوتاهی با اشاره به کتاب شرح دعای سحر امام خمینی گفت: امام خمینی (ره) در این کتاب می‌فرماید انسان دو زبان دارد: یک همین زبان که در دهان قرار دارد و دیگر زبان استعداد است. راز و رمز استجابت دعا این است که تنها به زبان گفتار نباشد، بلکه به زبان استعداد باشد. اگر کسی می‌خواهد مورد رحمت الهی قرار بگیرد، باید خود به دیگران و زیردستان رحم کند تا در او استعدادی ایجاد بشود که موجب استجابت دعا شود. برطرف کردن نیازهای دیگران این استعداد، زمینه و شرایط را در افراد ایجاد می‌کند تا خداوند متعال نیز نیازهای انسان را برطرف کند، هرکس از خدا فریادرسی می‌خواهد باید این استعداد را از طریق فریاد‌رس دیگران بودن در خود ایجاد کند. اگر انسان گره‌ای را باز کرد استعداد گره‌گشایی خداوند را در خود ایجاد کرده است، خود گره‌گشایی از دیگران زبان می‌شود و از خدا گره‌گشایی می‌کند و خدا هم عنایت می‌فرماید. امام خمینی (ره) می‌فرماید عدم ظهور فیض، عنایت و لطف خداوند به علت کمی استعداد در دعا‌کننده است. آقای کنعان از طلبه‌های حوزه علمیه هامبورگ از امام خمینی (ره) به‌عنوان یک شخصیت فراتاریخی یاد کرد و گفت: «امام خمینی (ره) زندگی خود را بر اساس اسلام جهت داده بود و ملاک او در زندگی فقط آموزه‌های اسلام بود و این باعث شده بود که به درجات بالای معنوی دست یابد. امام آنچه را به‌صورت علمی و تئوری آموخته بود در عمل پیاده می‌کرد و در کنار توجه به مسائل معنوی به امور مردم و جامعه نیز توجه داشت و همواره برای برقراری عدالت و جلوگیری از ظلم و ستم تلاش می‌نمود همان‌طور که اهل بیت (ع) این کار را انجام دادند.»
انتهای پیام/
منبع: صبح نو
https://ihkn.ir/?p=4737
نظرات