دکتر ناصر الهی، عضو هیئت علمی دانشکده اقتصاد دانشگاه مفید، مطرح کرد؛
چالشها و ظرفیتهای اقتصاد مردمی / بررسی اقتضائات، ساختارهای سیاسی و جایگاه فقه در پیشرفت اقتصادی
عضو هیئت علمی دانشکده اقتصاد دانشگاه مفید: از آغاز شکلگیری علم اقتصاد، روند بر این بود که همه مردم در آن مشارکت داشته باشند و میان آنان مبادلات صورت گیرد. خودکفایی و خوداتکایی در آن زمان اهمیت بالایی داشت. برای مثال، عشایر افتخار میکردند که تمامی نیازهای خود را شخصاً تأمین میکنند؛ از خوراک و پوشاک تا مسکن. برای آنان ننگ بود که نیازهایشان را از دیگری طلب کنند. اما دانش اقتصاد بر خلاف این نگاه، بر ارتباطات و تقسیم کار تأکید دارد. تقسیم کار موجب پیدایش تخصص میشود و تخصص نیز مبادله را ضروری میسازد؛ از این رهگذر، بازار شکل میگیرد. بازار نهادی است که میتواند خواستههای متضاد و متفاوت افراد را همسو کرده و برآیندی به نام منافع عمومی ایجاد کند. بر این اساس، باید افراد را آزاد گذاشت تا بتوانند از این بازار سهم خود را دریافت کنند.
۱۴۰۴/۰۶/۲۶
گزارش اختصاصی پایگاه خبری علوم انسانی مفتاح از کرسی علمی-ترویجی «المبنى الفقهى للمقاومة من حيث الباعث» با ارائه حجتالاسلام والمسلمین احمد شفیعی نیا، سرپرست پژوهشکده فقه و علوم انسانی امام رضا (ع)؛
بررسی دو نگاه اصلی فقهای شیعه نسبت به جهاد و مقاومت / آیا حفظ کشورها به تنهایی سبب وجوب مقاومت میشود؟
حجتالاسلام والمسلمین شفیعینیا: یکی از محورهای مورد دستاویز دشمنان موضوع جهاد و مقاومت است. آنان اسلام را دینی خشونت طلب معرفی میکنند، در حالی که نگاههای اسلامی خصوصاً در فقه و کلام مملو از رحمت و رعایت حقوق انسانها و محیطزیست است. حتی در جنگ نیز مقررات و محدودیتهایی برای حفظ جان و اموال مردم و اسرای جنگی وجود دارد. در دهههای اخیر و پس از پیروزی انقلاب اسلامی، جریان اسلامهراسی و شیعههراسی کم رنگ شده و اعتماد جهانی نسبت به اسلام و مسلمانان افزایش یافته است؛ شاهد آن، حضور گسترده مردم در حمایت از مظلومین جهان به ویژه در غزه است.
۱۴۰۴/۰۶/۲۲
دکترعبدالوهاب فراتی، عضو هیأت علمی گروه سیاست پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، مطرح کرد؛
رهبر انقلاب با افزودن صفت «مقدس» به اتحاد آن را از سطح سیاسی به مرتبهای اعتقادی ارتقا دادند / دلالتهای کمی و کیفی تعبیر «اجتماع عظیم»
عضو هیأت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی: رهبر معظم انقلاب اسلامی با افزودن صفت مقدس به اتحاد، اتحاد ملی را از سطح یک توصیه سیاسی فراتر بردند و آن را به یک مرتبه ارزشی و اعتقادی ارتقا دادند. این امر برآمده از نگاه مومنانه ایشان به تحولات یا رخدادهای سیاسی است.
۱۴۰۴/۰۶/۱۴
آیت الله علی اکبر رشاد، رئیس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، مطرح کرد؛
درگیری بین ایران اسلامی و غرب، تمدنی است نه نزاع بر سر قدرت / میدان جنگ میدان گفت وگو نیست!
رئیس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی: آنچه که اکنون تحتعنوان مکانیسم ماشه اتفاق افتاده است قابل پیش بینی بود، چگونه ممکن است آنها چنین بَندی را در این سند به اصطلاح تفاهمی جایگزین کرده باشند و بعد از این ابزار و اهرم استفاده نکنند؟ مکانیسم ماشه پیش از آنکه رویداد و واقعه واقعی قلمداد شود در واقع یک جنگ روانی است و در نفسالامر ماجرا تغییری ایجاد نخواهد کرد.
۱۴۰۴/۰۶/۱۳
آیت الله علی اکبر رشاد، رئیس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، در چهارمین جلسه از درس خارج «فقه سیاسی»، مطرح کرد؛
«مدنی بالطبع» بودن انسان چه مبنایی برای علوم اجتماعی فراهم میکند؟ / فطرت منبعی همتراز عقل برای ضرورت اقامه حکومت
رئیس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی: بنده اجمالاً بر این باور هستم که «فطرت» میتواند جزء منابع شرع و شریعت قلمداد شود؛ همانطوری که «عقل» جزء منابع است. یکی از استدلالها، مطلبی است که هرچند به ظاهر عقلی است و حکما آن را مطرح کردهاند اما یک مطلب انسان شناسانه است. مطلب فلسفی است ولی در فلسفه انسانشناسی و فلسفه الاجتماع جای دارد. عمدتاً فارابی، ابن سینا وحکمای بعدی هم طرح کردهاند اینکه انسان «مدنیٌ بالطبع» است. این یعنی اینکه انسان بما هو انسان اینگونه است یا طبیعتاً این گونه است.
۱۴۰۴/۰۶/۱۱
حجتالاسلام عبدالحسین خسروپناه، دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی، در مراسم گرامیداشت مرحوم استاد محمود فرشچیان مطرح کرد؛
نقشه راه عملیاتی استاد فرشچیان در حکمرانی فرهنگ و هنر ایرانی – اسلامی / هنر در خدمت جهاد تبیین جهانی
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی: بیش از ۱۵۰ سال است که متفکران در باب نسبت سنت و تجدد در نزاع هستند و این پرسش که آیا میتوان هنر سنتی و ایرانی را با تجدد جمع کرد، همچنان محل بحث است. استاد فرشچیان در نقطه عطفی از تاریخ معاصر ایستاد، جایی که هنر ما با پرسش بزرگ سنت یا تجدد روبهرو بود. پاسخ او انتخاب میان این دو نبود، بلکه ابداع طریق سوم بود.
۱۴۰۴/۰۶/۱۱
حجت الاسلام و المسلمین محسن قنبریان، استاد حوزه و دانشگاه، مطرح کرد؛
آغاز جنگ اقتصادی علیه تبعیض پس از پذیرش قطعنامه در پیام امام خمینی (ره) / مصادیق تاریخی ظلم در آینه قرآن کریم
حجت الاسلام و المسلمین قنبریان: طغیان و طاغوت همواره با دو کانون گره خوردهاند: کانون قدرت و کانون ثروت. قرآن درباره فرعون ـ بهعنوان نماد قدرت سیاسی مستبد ـ به عنوان طغیانگر سخن گفته است. اما جالب اینجاست که قرآن در مورد قارون نیز چنین تعبیری به کار میبرد، در حالی که او صاحب قدرت سیاسی نبود بلکه کانون ثروت بود. قرآن میگوید: «بَغی علیهم»؛ یعنی تجاوز کرد، شورش نمود، جنگ به پا کرد. بنابراین، هم قدرت سیاسی و هم قدرت اقتصادی میتوانند با طغیان خود کفر را به ظلم اجتماعی تبدیل کنند و آتش جنگ را شعلهور سازند. نمونه دیگر، رباست. قرآن میگوید رباخواری اعلان جنگ با خدا و رسول است. چرا؟ چون کفر در لباس ظلم اقتصادی ظاهر شده است.
۱۴۰۴/۰۶/۱۱
حجتالاسلام والمسلمین سید سجاد ایزدهی، رئیس پژوهشکده نظام های اسلامی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، مطرح کرد؛
تفاوت مساوات و عدالت در برخورد با اهل ذمه / ضرورت سیاسی و اخلاقی عدالت برای غیرمؤمنان
عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی: در مواجهه با اصلِ کفر، منطق اسلام جدی است؛ اما با کفاری که چهبسا ضرورتاً بر اساس تقلید یا سنت پدرانشان بر این آیین هستند، باید بهگونهای رفتار شود که اینان جذب شوند. ما مفهوم «تألیف قلوب» را داریم؛ چنانکه پیامبر (ص) هنگامی که میجنگیدند، آن مالیات یا غنیمت را میآوردند و به اشراف قریش و حتی مشرکین هم میدادند. وقتی اصحاب پرسیدند: «ما جنگیدیم! چرا به آنان میدهید؟» میفرمودند: «بهخاطر اینکه به اسلام متمایل شوند.»
۱۴۰۴/۰۶/۰۹