به گزارش پایگاه خبری - تحلیلی مفتاح_اندیشه، سیدعلی سیدی فرد پنج‌شنبه ۷ شهریور در نشست تبیین نظریه اعتباریات علامه طباطبایی و تداوم آن در علوم انسانی اسلامی که در دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم در قم برگزار شد گفت: در دیدگاه علامه، اعتبار وجوب و شرط لازمه هر فعلی است.

وی افزود: در اینجا چند پرسش در خصوص اصل نظریه مطرح است؛ اول اینکه وقتی ایشان اعتبار را شرط لازم فعل می دانند، سوال این است که چرا این ضرورت باید وجود داشته باشد؟

این پژوهشگر بیان کرد: نکته دیگر اینکه آیا اعتبار یک عمل ذهنی- ارادی است؟ سوال بعدی آن است که آیا اعتبار ضرورتا در ظرف قضیه صورت می پذیرد؟

وی با اشاره به بصیرت‌های این نظریه گفت: مراد فضای اجتماعی یک فضای دلالی است؛ فضای دلالی نیز مجموعه ای از نمادها، فهم های متقابل و تعاملات است؛ نمادها موجب فهم متقابل می شوند و فهم متقابل زمینه ساز تعامل است.

سیدی فرد یادآورشد: در میان اعتباریات عام قبل الاجتماع اصل اعتبار اخف و اسهل دارای لوازمی خاص در حیطه مدیریت فضای اجتماعی است؛ طبق این اصل اگر یک کنش گر میان حداقل دو فصل یکسان مخیر شود برای فعلی که انرژی کمتری می برد و آسان تر است، اعتبار وجوب می کند.

وی افزود: به نظر می رسد که از اصل انتخاب اخف و اسهل دو اصل فرعی قابل استناد است؛ اصل اول اصل دسترسی پذیری است و این مساله برای ما در زندگی به شدت قابل فهم است زیرا شرایط اجتماعی باعث اجبار افراد به آن کارها می شود.

پژوهشگر دانشگاهی بیان کرد: اصل دوم اصل سنت گرایی است؛ به نظر می رسد مفهوم اخف و اسهل به اندازه ای موسع است که امور ذهنی نیز شامل اخف و اسهل می باشند؛ سنت را به معنی الگوهای درونی شده تعبیر می کنیم؛ وقتی یک امری از نظر ذهنی خفیف المعونه است دیگر افراد همین مدل را قبول می کنند و روی آن استمرار می ورزند.

وی گفت: اگر بخواهیم رفتار مردم را در جهت خاصی تغییر دهیم یا معنی خاصی را به آنها معرفی کنیم باید حوزه های دسترسی آنها را تغییر دهیم و یا اگر امری را می خواهیم به آنها بقبولانیم باید در همان بافت سنتی آنها جای دهیم.

سیدی فرد یادآورشد: اصل طبیعی نمودن و سنتی گرایی یک اصل در این زمینه است؛ اصل سنت گرایی کارایی ایجابی بیشتری دارد؛ وجود گزینه های بدیل نیز در کنار طبیعی نمودن از دیگر اصول کنش گری است.

وی افزود: حفظ عادت های ذهنی برای مردم اخف و اسهل است و برای اینکه امر جدیدی را معرفی کنیم باید در غالب کانتکس ذهنی افراد کار کنیم؛ در اینجا ابتدا باید واقعیت های اجتماعی را به خوبی بشناسیم، سپس نزدیک ترین مفاهیم بین الاذهانی را درک کنیم، سپس جفت سازی امور با نمادهای سنتی را انجام دهیم و در آخر سر ایجاد اقتران شدید میان آنها است.

پژوهشگر دانشگاهی بیان کرد: فارابی زمانی که می خواهد منطق را در جهان اسلام وارد کند بیان می کند که ارسطو مباحث خود را با اصطلاحات مشهور اهل زمانه خود مطرح می کند و او نیز با همین روش منطق را معرفی کرد.

وی گفت: از نظریه اعتباریات می توان در حوزه هایی چون تغییر اجتماعی استفاده کرد که از جمله اصول آن می توان اخف و اسهل را نام برد که دارای زیر مباحثی هستند که از جمله آنها می توان به سنت گرایی اشاره کرد.

انتهای پیام/

منبع: مجمع عالی علوم انسانی اسلامی