به گزارش پایگاه خبری - تحلیلی مفتاح_اندیشه؛ حجت‌الاسلام والمسلمین محمدصادق یوسفی‌مقدم، رئیس پژوهشکده فرهنگ و معارف قرآن، در گفت‌وگویی؛ اظهار داشت: یکی از دغدغه‌های مسلمین در طول تاریخ حفاظت از دین و ارزش‌های دینی بوده و هست و مسلمانان نسبت به آن اهتمام زیادی داشته‌اند.

وی افزود: عالمان دینی برای حفظ باورهای دینی مردم و تشریعات الهی همه همت خود را در طول تاریخ به کار گرفته‌اند و می‌گیرند تا مردم دچار انحراف فکری و اخلاقی نشوند و جامعه را از چنین انحرافاتی مصونیت ببخشند.

یوسفی‌مقدم با بیان اینکه موسیقی از موضوعات مهم مرتبط با حفظ دین و ارزش‌های اسلامی است، ادامه داد: موسیقی دارای مرزهای ظریف و دقیقی است که در صورت رعایت نشدن می‌تواند فرد و جامعه را وارد مرز غنا کند که آفات اخلاقی، فکری و اجتماعی در پی دارد.

وی با تأکید بر اینکه مرز موسیقی حلال و غنا و حرام باریکتر از مو است، تصریح کرد: این مسئله سبب شده تا بحث موسیقی و غنا هم در نظریه‌پردازی و هم در عمل دچار پیچیدگی زیادی باشد، البته فقیه و مجتهد فتوای خود را در این زمینه صادر می‌کند و مسئولیت مکلف هم در تشخیص مصداق موسیقی حرام و حلال سنگین است و باید بتواند این مرز را تشخیص دهد و همین مسئله هم بر پیچیدگی موضوع می‌افزاید.

رئیس پژوهشکده فرهنگ و معارف قرآن با بیان اینکه این موضوع مانند تیغ دولبه و شمشیر تیز است که اگر استفاده نابجا شود آفات زیادی در پی دارد، اظهار کرد: استفاده نابجا از این مسئله می‌تواند به نابودی انسان بینجامد و او را به انحراف فکری و عملی مبتلا کند.

وی با بیان اینکه وی تحقیقی در این زمینه داشته است افزود: بنده با این وسواسی که عرض شد وارد این تحقیق شدم و همه جنبه‌ها را از منظر آیات و روایات بررسی و دیدگاه علما را در این موضوع بیان کرده‌ام؛ این اثر در ۴ فصل با تبیین موضوع موسیقی و غنا و تفاوت این دو، پس از ارائه روش بیان حکم غنا در قرآن، به بررسی حکم غنا از نگاه آیات و روایات تفسیری پرداخته است.

این استاد و محقق حوزه علمیه اظهار کرد: این بحث بر خلاف برخی دیدگاه‌ها از همان صدر اسلام در میان مسلمین مطرح بوده و روایات مؤید این مسئله است؛ روایات در ذیل آیات ناظر به لهو و لعب و باطل به بحث موسیقی و غنا پرداخته‌اند و غنا را از مصادیق لهو، لعب و باطل و حرام برشمرده‌اند و مقام معظم رهبری هم در دروسشان که به کتابی تبدیل شده به این بحث از همین منظر پرداخته و استفاده جامعی از آیات قرآن و روایات ذیل آن داشته‌اند.

بررسی غنا در ذیل آیات لهو و لعب

وی با بیان اینکه از روش ائمه(ع) در روایات تفسیری این طور می‌فهمیم که غنا را بر عناوین کلی آیاتی که در آن‌ها سخن از قول باطل، لعب و لهو است تطبیق داده‌اند، تصریح کرد: قرآن در مفهوم عام آنچه را که لهو و لعب است حرام کره و روایات ائمه(ع) تطبیق کرده‌اند.

یوسفی‌مقدم با تأکید بر وجود قرائن لفظی و محتوایی در لسان روایات در حرمت غنا بیان کرد: به طور کلی موسیقی حرام نیست بلکه غنا حرام است؛ یعنی در یک تقسیم‌بندی موسیقی دو نوع است، ولی غنا یک نوع است و حرام.

وی با بیان اینکه برخی از علمای گذشته مانند علامه حلی و برخی علمای اهل سنت قائل به حرمت ذاتی غنا هستند که اگر همراه با آلات موسیقی باشد دو حرام رخ داده است، ادامه داد: بسیاری از علمای اهل سنت آن را حرام ذاتی نمی‌دانند بلکه آن را مباح و مکروه برشمرده‌اند؛ از جمله غزالی آورده است که غنا حرمت ذاتی ندارد مگر آنکه چیز حرامی بر آن عارض شود.

رئیس پژوهشکده فرهنگ و معارف قرآن افزود: بسیاری از علمای شیعه از جمله فیض کاشانی هم معتقدند غنا حرمت ذاتی ندارد مگر متعلقاتی بر آن بار شود که مجالسی مانند دوره بنی‌امیه و بنی‌عباس شکل بگیرد.

وی با بیان اینکه کسانی مانند قرضاوی تلاش کرده تا اباحه را از آیات قرآن به دست آورد، که این مسئله مورد پذیرش نیست و استدلال علمی و متقنی ارائه نکرده است، افزود: از ویژگی‌های مقام معظم رهبری در پرداختن به بحث غنا این است که ایشان در چارچوب نظریه اسلامی و فارغ از فضای موجود به بیان دیدگاه‌های جدید پرداخته است. استفاده از دامنه گسترده‌ای از آیات و روایات از جمله ویژگی‌های کار علمی ایشان در زمینه بحث غنا و موسیقی است.

یوسفی‌مقدم با تأکید بر اینکه آیات و روایات در این باب، ظرفیت بسیار زیادی برای تحقیق جدید در این زمینه دارد اظهار کرد: آنچه بنده در مجموعه تحقیقاتم به آن رسیده‌ام این است که از مجموعه آیات قرآن این سخن برمی‌آید که حرمت غنا ذاتی است؛ چه مقارن حرام دیگری باشد و یا نباشد.

انتهای پیام/