مهدی حسین‌زاده، استادیار دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران در گفت‌وگو با خبرنگار پایگاه خبری – تحلیلی مفتاح_اندیشه، مهم‌ترین مانع پیشِ روی علوم اجتماعی موجود در پاسخگویی به مسائل ایران را نبود چارچوب نظری بومی دانست.

وی بیان کرد: نخستین قدم این است براساس مبانی بومی و اسلامی خود چارچوب نظری طراحی کنیم تا براساس آن بتوان عالم را مقوله بندی کرد تا پشتوانه نظری برای حل مسائل باشد.

استاد دانشگاه با تأکید بر این‌که تعریف چارچوب و مسأله توسط دیگران کار صحیحی نیست، عنوان داشت: باید به دنبال خود آگاهی در علوم اجتماعی باشیم.

وی افزود: نخستین گام برای پیشرفت علوم اجتماعی در ایران پی بردن به ضعف‌ها و عدم وجود مبانی است. پس از آن وارد مرحله بررسی می‌شویم.

حسین‌زاده با بیان این‌که در زمینه علوم اجتماعی در کشور کارهای فراوانی صورت گرفته است، عنوان داشت: متأسفانه هنوز نظریه درخوری مطرح نشد. به تعبیر یکی از بزرگان اگر از اکنون خوب تلاش کنیم، تا سی سال آینده شاید به این نظریات برسیم.

وی یادآور شد: البته این گونه نیست که در علوم اجتماعی اسلامی دیدگاه‌ها و مطالبی مطرح نشده، ولی اسلامی بدان معنا نیست.

استادیار دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران با اشاره به این‌که در علوم اجتماعی می‌توان نظریات شهید صدر و آیت‌الله مصباح یزدی را به عنوان مبنا قرار داد، تصریح کرد: فلسفه تعلیم و تربیت علامه مصباح مبانی را بسیار خوب ترسیم کرده است. همچنین کتاب فلسفتنا شهید صدر که زمان زیادی از نگارش آن می‌گذرد کتاب در خوری است.

وی اضافه کرد: نظریات این اساتید بزرگوار به مرحله نظریه سازی نرسیده، بلکه مبانی را گفته‌اند تا شاگردان نظریات را براساس مبانی بسازند.

حسین‌زاده با ابراز تأسف از این‌که عده‌ای نسبت به علوم اجتماعی آگاهی و حتی اعتقادی ندارند، خاطرنشان ساخت: در بسیاری موارد اعتقادی وجود ندارد که علوم اجتماعی می‌تواند گره‌ای را باز کند. برای این افراد علوم اجتماعی مسأله نشده است.

وی ادامه داد: در کشور مشکلات و مسائل اجتماعی وجود دارد، چگونه باید حل کرد؟ اگر قرار است حل کنیم نخست باید علم آن که علوم اجتماعیست را داشته باشیم، متأسفانه بسیاری هنوز این احساس نیاز را ندارند.

این استاد دانشگاه گفت: نگاه بسیاری به علوم اجتماعی سیاسی است. یعنی به عنوان ابزاری برای انتخابات استفاده می‌کنند تا با آن پُز روشنفکری بدهند.

وی اضافه کرد: هنوز علوم اجتماعی در جایگاه خود واقع نشده به همین دلیل نخست باید به دنبال خود آگاهی این علم باشیم. یعنی اصحاب علوم اجتماعی بدانند آن چه می‌گویند براساس کدام مبناست و قرار است چه کنند. ضعف‌ها را بشناسند.

استادیار دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران با بیان این‌که آبشخور علوم اجتماعی غرب فلسفه، معرفت شناختی، هستی شناختی و انسان شناختی است، تأکید کرد: تمامی این مبانی و حتی بهتر از آن در اسلام وجود دارد، باید ببینیم براساس این مبانی چه چیزی ایجاد کنیم.

وی ادامه داد: اگر علوم اجتماعی اسلامی می‌خواهد رشد کند، باید حوزه و دانشگاه توأمان همکاری کنند، یک علم به تنهایی در خلأ یا ملأ شکل نمی‌گیرد.

حسین‌زاده، بهترین آورده دانشگاه برای حوزه علمیه در عرصه علوم اجتماعی را مسأله شناسی دانست و ابزار داشت: حوزه علمیه باید براساس مسأله مطرح به منابع مراجعه و دستاوردهایش از این مواجه را برای دانشگاهیان بیان کند. در این رفت و برگشت‌ها نظریه شکل می‌گیرد.

وی افزود: بسیاری از دانشگاهیان مذهبی هستند، ولی مذهبی بودن به معنای شناخت دین نیست. به همین دلیل تبادل علمی میان حوزه و دانشگاه باید شکل بگیرد تا نظریه تولید شود.

انتهای پیام/