به گزارش خبرنگار پایگاه خبری – تحلیلی مفتاح_اندیشه، حجت‌الاسلام والمسلمین مهدی امیدی، عضو هیأت علمی مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) در نشست علمی «حوزه از آن چه هست تا آنچه باید» که با هدف بررسی روند تحول حوزه‌های علمیه با تکیه بر نظرات شهید صدر؛ همراه با نقد و بررسی کتاب حوزه و بایسته‌ها در مؤسسه فتوح اندیشه برگزار شد، به ایراد سخن پرداخت.

حجت‌الاسلام والمسلمین امیدی با اشاره به مطالب شهید صدر، برای آن پنج راهبرد در نظر گرفت و اظهار داشت: از مطالب شهید صدر پنج راهبرد قابل استنباط است. راهبرد نخست ناظر به حوزه تبلیغ است. راهبرد دوم، علم هدفمند است. نقد نوع نگرش به علم راهبرد سوم و اصالت فقه راهبرد چهارم است. راهبرد پنجم نیز دفاع از تمامیت اسلام است.

وی در ادامه تأکید کرد: فقه را باید جذاب کنیم، یعنی فقه را در تمامی ابعاد زندگی معرفی کنیم تا بتوان نیازهای جهان را مرتفع کرد.

حجت‌الاسلام والمسلمین امیدی با اشاره به این‌که شهید صدر راهبری امت را هدف حوزه می‌دانست، خاطرنشان کرد: هدف حوزه باید راهبری امت باشد، یعنی ذات خود را نبیند بلکه نگاهش تکلیف گرا باشد.

وی درباره دفاع از تمامیت اسلام از نظر شهید صدر نیز یادآور شد: این دفاع باید در حوزه نظر و عینیت اجتماعی صورت گیرد. یعنی نظر و تجسم عینی دین باید در جامعه صورت گیرد.

این استاد حوزه تأکید کرد: اگر ما قبول کنیم که حوزه در جایگاه راهبری امت اسلامی قرار دارد، باید هدف را درست تعریف کنیم. هدف دو بُعد ایجابی و سلبی دارد. در بعد ایجابی حوزه باید به سمت یک حرکت سازمان یافته و منسجم برای بسط دین در جهان حرکت کند. در بُعد سلبی نیز دفع شبهات و مبارزه علیه مستکبران، ظالمان و ملحدان مدنظر است.

وی افزود: رسالت ایجابی حوزه بر عهده گرفتن مدیریت انسان، جامعه، نظام سازی، دولت و تمدن سازی است. یعنی اگر قرار است حوزه نقش راهبری داشته باشد باید در این عرصه‌ها گام بردارد.

حجت‌الاسلام والمسلمین امیدی، رسیدن به این اهداف را دارای دو استلزام یکی در حوزه اندیشه و دیگری در حوزه ساختار دانست و درباره حوزه اندیشه تصریح کرد: براساس مباحث فلسفه و کلام باید بتوانیم با ایدئولوژیک‌های غالب مبارزه کنیم. بنابراین در حوزه اندیشه نیازمند این هستیم که طلاب را به پرورش عقلانی سوق دهیم و کلام و فلسفه را به طور جدی دنبال کنیم، البته از فقه غفلت نشود.

وی در توضیح حوزه ساختاری نیز بیان کرد: حوزه باید در عین انعطاف، ثبات داشته باشد. نباید قوانین آن به نحوی باشد که دست و پای طلاب و اساتید را ببندد. همچنین حوزه باید استقلال توام با تعامل با نظام داشته باشد، حوزه نمی‌تواند بگوید من نمی‌خواهم با نظام تعامل داشته باشیم.

این استاد ادامه داد: بحث بعدی این است که باید در حوزه تحول درون ساز صورت گیرد. نباید از بیرون تحمیل شود که چگونه تحول در آن صورت گیرد. همچنین حوزه باید تربیت محور باشد، پویا و غیرراکت باشد.

وی درباره کارگزاران حوزه نیز گفت: کارگزاران باید نوع نگاهشان به طلاب و اساتید عوض شود و حداقل خدمات برای کسانی که راهبری امت را بر عهده دارند، وجود داشته باشد. خود کارگزاران نیاز به تهذیب نفوس و روحیه ولایی دارند. حوزه باید کادر مورد نیاز خود و نظام را تربیت کند. از حیث محتوا نیز باید پاسخگوی امت اسلامی باشد، چه در حوزه عمل و چه حوزه نظر.

حجت‌الاسلام والمسلمین امیدی، پژوهش محور بودن را موضوع مهمی دانست و تأکید کرد: یکی از ضعف‌های حوزه این است که نتوانست در عرصه پژوهشی خودی نشان دهد. حوزه باید در دروس و دانش خود بسط کمی و کیفی دهد.

وی درباره روش و ابزارهای رسیدن به این اهداف نیز گفت: بایستی حوزه از امکانات روز جهان در تبادلات علمی استفاده بهینه کند. افزایش کمی و کیفی انجمن‌های علمی و زمینه سازی برای حضور در مراکز علمی جهان از دیگر روش‌ها است. صرف داشتن انجمن علمی کفایت نمی‌کند بلکه باید اساتید را به این انجمن‌ها دعوت کرده و مباحث روز مطرح شود. البته در حال حاضر انجمن‌ها جنبه صوری دارند.

این استاد حوزه یادآور شد: ایجاد نهاد تبلیغ و مجموعه‌های تابع از دیگر اقداماتی است که باید صورت گیرد. این نهاد باید در سطح جهانی فعالیت کند. ترویج شیوه اجتهاد در سطح 3 و 4 برای طلاب راهکار دیگر است.

وی تأکید کرد: نارسایی‌های حوزه باید رفع شود. متأسفانه از دانش‌های جهانی و تحولات اجتماعی داخل کشور غافل هستیم. حوزه در سطح انقلاب اسلامی حرکت نمی‌کند. حوزه بایستی در سطح انقلاب حرکت کند. حوزه باید خود را همواره به روز کند تا بتواند نظام را تا پایان همراهی کند.

حجت‌الاسلام والمسلمین امیدی اذعان کرد: از تراث علمی استفاده بهینه نمی‌کنیم. باید زمینه به دست آوردن اجتهاد مطلق فراهم شود. همچنین از ناامیدی طلاب نسبت به آینده جلوگیری شود.

وی عنوان کرد: بحث بعدی این است که در برخی موارد سیاسی کاری به جای بصیرت افزایی صورت می‌گیرد. سیاسی کاری آفتی برای حوزه‌های علمیه است. همچنین انضباط ناپذیری از ضعف‌های حوزه است. متأسفانه حوزه مبانی فکری و ارزشی جریآن‌های غالب کشور را مورد نقد قرار نمی‌دهد.

انتهای پیام/