در نشست تخصصی مطرح شد؛
بسیاری فعالیت طلاب در بورس را مخالف شؤون طلبگی می‌دانند/ مشکلات معیشتی و عدم کفاف شهریه از دلایل جذب طلاب به بورس است
سطح تحصیلی طلابی که وارد بورس شده اند، متفاوت و شامل طلاب سطوح عالی و جدید الورود است. مشکلات معیشتی و عدم کفاف شهریه، پیدا کردن احساس هویت و اعتماد به نفس از عوامل جذب طلاب به این بازار است.
به گزارش پایگاه خبری – تحلیلی مفتاح_اندیشه، نشست علمی «ورود طلاب به بورس آسیب‌ها؛ چالش‌ها و فرصت‌ها» در سالن جلسات علامه طباطبایی(ره) مرکز خدمات حوزه علمیه برگزار شد و در این نشست حجج‌اسلام والمسلمین معصومی‌نیا، رهدار، فلاح، صفا و صادق‌نیا به ایراد سخن پرداختند.
حجت‌الاسلام والمسلمین غلامعلی معصومی‌نیا، عضو شورای فقهی بورس گفت: مسائل شرعی بورس و اثبات کمک آن به اقتصاد کشور از ابعاد مهم این بازار است که پس از مشخص شدن تکلیف آن، می‌توان در خصوص مسأله ورود طلاب به بورس گفت‌و‌گو کرد.
حجت‌الاسلام والمسلمین معصومی‌نیا با اشاره به وضعیت کنونی بورس، عنوان کرد: 23 درصد مبادلات بورس مربوط به عرضه‌های اولیه است که تنها بخشی از آن صرف تولید می‌شود و 77 درصد دیگر به مبادله اوراق مربوط می‌شود که سودی به حال تولید ندارد.
عضو شورای فقهی بورس با بیان این‌که رهبر انقلاب در سال 98 در سخنرانی خود برای کارآفرینان، بر تولید و ورود در عرصه‌های واقعی تاکید داشتند، اظهار داشت: درصد بسیار اندکی از منابع عظیم موجود در بورس صرف تولید شده است؛ واحدهای تولیدی ما نیازمند پول هستند و جرأتی برای گرفتن وام و یا ورود به بورس ندارند، چون پای رابطه‌ها در میان است.
حجت‌الاسلام والمسلمین معصومی‌نیا ادامه داد: در شرایط کنونی که کشور با مشکلات اقتصادی جدی رو به رو است، بازار بورس کمکی به تولید نکرده است؛ شرکت‌هایی در بورس وجود دارند که ارزش واقعی آن‌ها کم اما شاخص آن‌ها بالا رفته است.
عضو شورای فقهی بورس با اشاره به تأکید روایات بر کسب مال حلال و بدون شبهه، گفت: اگر اشکالات فقهی پیدا شود، مسأله ورود طلاب به بورس جدی‌تر می‌شود؛ یک نمونه در این موضوع، سهام بانکی است که باید استفتاء شده و روشن شود که خرید و فروش آن جایز است یا نه؟
حجت‌الاسلام والمسلمین معصومی‌نیا عنوان کرد: حتی اگر بپذیریم که اصل بورس مطلوب است؛ در حال حاضر بورس کشور، بدترین شرایط را در مقایسه با کشورهای دیگر دارد.
وی با اشاره به این‌که در شرایط فعلی ورود به بورس خصوصا برای طلاب خطرناک است، اظهار داشت: وضعیت امروز بازار بورس مصنوعی است و اگر عوامل مصنوعی سرمایه خود را از بورس خارج کنند، بازار به کلی زمین خواهد خورد.
عضو شورای فقهی بورس با بیان این‌که وضعیت کنونی بورس می‌تواند نظام مالی کشور را به خاک سیاه بکشاند و مملکت را به سوی سقوط ببرد، ابراز کرد: جایگزین کردن روحیه پولدار شدن در مدت کوتاه به جای روحیه کار و تلاش، خیانتی بزرگ است.
بورس ابزار ایجاد نارضایتی عمومی
حجت‌الاسلام والمسلمین احمد رهدار، رییس مؤسسه فتوح اندیشه به عنوان سخنران دیگر اظهار داشت: دنیایی که به طلاب معرفی می‌شود، کمترین ارتباط منطقی را با دین دارد؛ دنیای دین مانند مزرعه ای است که در آن با کار و تلاش می‌توان به نتیجه رسید.
رییس مؤسسه فتوح اندیشه گفت: اسلام یک دین جهانی است و باید کنش مسلمان نیز در مقیاس جهانی صورت بگیرد؛ اما متأسفانه نگاه مسلمانان در حد شهرهای خودشان محدود شده است.
وی ابراز داشت: کنش‌گری در زندگی جهانی نیازمند زندگی میلیاردی است؛ البته در این فضا، داشتن میلیاردها پول نیز به معنای پولدار بودن نیست؛ رسالت‌های دین کوتوله شده و معلوم است که در میدان رسالت‌های کوتوله پول زیاد فساد می‌آورد.
حجت‌الاسلام والمسلمین رهدار با اشاره به این‌که زندگی اقتصادی بزرگانی مانند حضرت خدیجه(س) و سلمان فارسی تئوریزه نشده است، گفت: 80 درصد علما از ثروتمندان زمان خودشان بودند؛ زهد شیخ انصاری را به تصویر کشیدیم اما تجارت ملا علی کنی را ندیده ایم؛ محمد بن ابی عمیر از بزرگترین تجار بغداد در زمان خودش بوده است.
رییس مؤسسه فتوح اندیشه عنوان کرد: دنیایی که در ادبیات دینی به ما آموزش داده می‌شود، ربطی به دین ندارد و بیشتر شبیه القائات صوفیانه است؛ متأسفانه روشنفکران عالم اسلام هرچه بیشتر درس می‌خوانند، توان خود را برای اداره عالم بیشتر از دست می‌دهند.
وی با بیان این‌که بیش از دو برابر نقدینگی لازم برای تکمیل پژوه‌های عمرانی توسط مردم در بانک‌ها سرمایه گذاری شده است، عنوان کرد: اگر این پول توسط مردم به یکدیگر قرض داده می‌شد، هیچ مشکل خردی در کشور باقی نمی‌ماند.
حجت‌الاسلام والمسلمین رهدار تب و تاب ورود طلاب به بورس را فرصت خوبی برای ارزیابی سبک زندگی آن‌ها دانست و افزود: فرهنگ‌سازی و تئوریزه کردن مفاهیمی مانند برکت و قرض الحسنه بسیار دشوار شده است.
رییس مؤسسه فتوح اندیشه به تبعات سیاسی و امنیتی ورود طلاب به بورس اشاره کرد و افزود: از بین رفتن سرمایه در بورس، در ناراضی‌سازی طلاب از نظام و تغییر نگرش سیاسی آن‌ها موثر است.
فاصله میان توقع و واقعیت در بورس
دکتر محمدجواد فلاح، دانشیار دانشگاه معارف اسلامی گفت: مسائل اخلاقی مربوط به بورس بسیار گسترده است و آنچه تاکنون به آن توجه شده تنها مربوط به حقوق سهامداران است.
فلاح عنوان کرد: مسائل اخلاقی مربوط به سازمان بورس، ناظران، کارگزاری‌ها، شرکت‌های فعال و سهامداران باید به طور جدی مورد بحث و بررسی قرار گیرد.
وی بررسی دقیق مسائل اخلاقی بازار بورس را نیازمند حل مسائل فقهی دانست و اظهار داشت: تا زمانی که مسائل فقهی به طور کامل حل نشود، نمی‌توان مسائل اخلاقی را مورد بررسی قرار داد؛ اگر سازوکار اخلاقی بورس مشخص شود، در این صورت می‌توان در خصوص ورود یا عدم ورود طلاب به بازار سرمایه بحث کرد.
دانشیار دانشگاه معارف اسلامی ابراز کرد: انجام معامله با آزادی کامل، برخی رانت‌های اطلاعاتی خاص، و اطلاعاتی که کارگزاری‌ها در اختیار شرکت‌ها و افراد می‌گذارند، از مسائلی است که باید از نظر اخلاقی مورد بررسی قرار گیرد.
فلاح ادامه داد: اصل ورود طلاب به بورس، معامله‌گری، انگیزه‌های اخلاقی ورود به بورس، اصل پیش‌بینی پذیری و مدیریت بحران پس از ضررهای احتمالی از مسائل دیگری است که باید به آن‌ها توجه داشت.
دانشیار دانشگاه معارف اسلامی گفت: یکی از مسائل دیگر مطلوب بودن یا نبودن ورود طلاب به بورس در شرایط اضطرار و بحران برای حل بخشی از مشکلات معیشتی است که باید به دقت مورد تحقیق قرار بگیرد.
وی با اشاره به اهمیت پژوهش در خصوص انگیزه طلاب در ورود به بورس، عنوان کرد: تأمین معیشت و به دست آوردن سرمایه بیشتر، از جمله انگیره‌های طلاب برای ورود به بازار بورس بوده است؛ نکته مهم در این زمینه شؤون طلبگی است؛ بسیاری از مردم فعالیت طلاب در بازار بورس را مخالف شؤون طلبگی می‌دانند.
فلاح گفت: منافات با شؤون طلبگی، عدم آگاهی در خصوص نحوه معامله‌گری در این بازار، ناتوانی مدیریت بحران‌های روحی و خانوادگی طلاب و فروکاست روحیه اخلاقی و غفلت از یاد خداوند متعال از ادله مخالفان ورود طلاب به بورس است.
دانشیار دانشگاه معارف اسلامی اظهار داشت: مسأله سودآوری و رسیدن به منافع، جزء دغدغه روزانه برخی از طلاب شده و به نظر می‌رسد، این دغدغه واقعی و مطابق با تأکیدات روایات مبنی بر رسیدگی به معیشت، نیست.
وی با اشاره به وجود فاصله میان توقعات و واقعیات در بازار بورس، عنوان کرد: وقتی بین توقع و واقعیت فاصله می‌افتد، به تدریج نگرانی، استرس و خشم در رفتارهای اخلاقی بروز می‌کند.
افت معنوی و درسی؛ آسیب ورود طلاب به بورس
حجت‌الاسلام والمسلمین احمدرضا صفا، عضو کمیته پولی و مالی حوزه علمیه با بیان این‌که بررسی‌های میدانی نشان می‌دهد که تعداد قابل توجهی از طلاب در اثر شرایط سخت معیشتی به شیوه‌های مختلف درگیر بورس شده اند، اظهار داشت: در بررسی انواع طلاب فعال در بازار سرمایه با افرادی مواجه هستیم که سابقه زیادی در این عرصه دارند.
عضو کمیته پولی و مالی حوزه علمیه با اشاره به تیپولوژی طلاب فعال در بازار بورس، ابراز کرد: دسته ای از طلاب به دنبال همکاری با سبدگردان‌ها هستند و دسته ای دیگر نیز اطلاعات را جمع آوری می‌کنند و به صورت فردی در بورس حضور دارند.
حجت‌الاسلام والمسلمین صفا به کانال‌های بورسی ایجاده شده در پیام رسان‌ها و تعداد بالای اعضای آن‌ها اشاره کرد و افزود: برخی از طلاب، مؤسساتی با عناوین حوزوی ایجاد کردند؛ دسته ای دیگر از طلاب نیز تحت هیجانات وارد بورس شده و حتی وسیله نقلیه و خانه خود را برای سرمایه گذاری فروخته اند.
عضو کمیته پولی و مالی حوزه علمیه با بیان این‌که سطح تحصیلی طلابی که وارد بورس شده اند، متفاوت و شامل طلاب سطوح عالی و جدید الورود است، ادامه داد: مشکلات معیشتی و عدم کفاف شهریه، پیدا کردن احساس هویت و اعتماد به نفس از عوامل جذب طلاب به این بازار است.
وی گفت: برداشت‌های دینی در خصوص ارزش به دست آوردن سرمایه و کاربردی‌سازی احکام فقهی از طریق فعالیت در بازار بورس از دیگر عوامل ورود طلاب به بازار بورس بوده است.
حجت‌الاسلام والمسلمین صفا افت اخلاقی، معنوی و درسی و مخاطرات سیاسی و اجتماعی را از آسیب‌های ورود طلاب به بورس دانست و اظهار داشت: وضعیت بورس در حال حاضر وضعیت سالمی نیست؛ با موجی از طلاب مواجه هستیم که وارد بورس شده‌اند و بسیاری از آن‌ها دارای خلا معیشتی در زندگی خودشان هستند.
بورس و تغییر سبک زندگی طلاب
حجت‌الاسلام والمسلمین مهراب صادق‌نیا عضو هیأت علمی دانشگاه ادیان و مذاهب با بیان این‌که براساس ذهنیت جامعه ایران، بورس یک قمارخانه بزرگ است، عنوان کرد: از نظر جامعه شناسی دال مرکزی بورس، کسب سود به هر قیمتی است؛ محوریت سود، نظام ارزشی جدیدی را تولید می‌کند و افراد را تحت تأثیر خود قرار می‌دهد.
عضو هیأت علمی دانشگاه ادیان و مذاهب با بیان این‌که حضور طلاب در بورس سبب مشابهت هر چه بیشتر بین زندگی طلبه‌ها و غیر طلبه شده است، اظهار داشت: اگر تمایز بین امر قدسی و غیر قدسی برداشته شود، به سوی جامعه سکولار حرکت خواهیم کرد.
وی افزود: بازار بورس به اقتصاد لیبرال تعلق دارد و هیچ نظام ارزشی به جز کسب سود بیشتر بر آن حاکم نیست؛ حال اگر طلبه‌ای با دنیایی از ارزش‌ها وارد بورس شود، ارزش‌های زندگی معنوی و قداست طلاب در بین مردم از بین می‌رود.
انتهای پیام/