به گزارش پایگاه خبری – تحلیلی مفتاح_اندیشه، حجت‌الاسلام والمسلمین احمد رهدار، رئیس مؤسسه فتوح اندیشه ششم بهمن‌ماه در نشست نقد کتاب «نا» نوشته مریم برادران که از سوی پژوهشگاه شهید صدر برگزار شد، با تأکید بر لزوم ارائه چهره جامع در معرفی شخصیت‌ها اعم از دانشگاهی و حوزوی، گفت: ما در مواجهه با علما عمدتاً ساحت ذهن و ایده و تئوری آنها را کاویده‌ایم و اگر ابتکار و خلاقیتی در مورد آن عالم کشف کردیم، از ابتکارات علمی است؛ کتاب «نا» بیش از آنکه شهید صدرِ استاد را توضیح دهد، شهید صدر عالمِ را نمایان کرده است.

حجت‌الاسلام والمسلمین رهدار افزود: در این کتاب با شهید صدرِ امامِ قوم روبرو هستیم، در حالی که حوزه‌ها شهید صدر را صرفاً به عنوان نخبه و استاد می‌شناسند. مواجهه صدر با حکومت و با طلاب فقیر، تجار کویتی و همه کسانی که با وی تعامل دارند، در این اثر به خوبی نشان داده شده است.

وی اضافه کرد: ما معمولاً چنین می‌پنداریم که با انجام واجبات و ترک محرمات به خدا نزدیک می‌شویم که البته درست است و نزدیک هم می‌شویم و اتفاقاً کاتالیزور در این زمینه، مستحبات است، زیرا کسی که مستحبات را انجام دهد، فرد عاشق‌تری است.

وی افزود: در ترک محرمات و انجام واجبات، ترس از جهنم وجود دارد و فرد برای دفع جهنم و کسب بهشت واجبات را انجام می‌دهد، اما کسی که مستحبات را به جا آورد، یعنی فارغ از نتیجه‌گرایی، عبادت عاشقانه دارد، بنابراین لایه بنیادین مستحبات، عشق به محبوب است.

استاد حوزه با بیان اینکه روایات زیادی داریم که بنده از طریق مندوبات و مستحبات با سرعت بی‌نظیری به سمت خدا می‌رود، اظهار کرد: ما در شخصیت‌های علمی چون فقط در نمود علمی آنان باقی می‌مانیم، احساس می‌کنیم روابط اجتماعی و خانوادگی این افراد، حاشیه و مندوبات است، در حالی که اگر این مسائل را درک نکنیم، نمی‌توانیم ساختمان معرفتی فرد را بفهمیم.

حجت‌الاسلام والمسلمین رهدار بیان کرد: یکی از راه‌های سنجش صحت و سقم علم افراد، زندگی شخصی فرد است، یعنی اگر یک عالم و حوزوی چیزی می‌گوید، چقدر در زندگی او هم وجود دارد و جاری و ساری است؟؛ یکی از دلایل زیبایی این کتاب آن است که خرق عادت کرده و ما با شخصیت واقعی شهید صدر روبرو هستیم.

ارائه شخصیت متوازن از شهید صدر

رئیس مؤسسه فتوح اندیشه اظهار کرد: نویسنده به صورت شهودی و وجودی وارد صحنه شده و آن را حکایت کرده است؛ کتاب آمیخته‌ای از نبوغ و هوش شهید است و با نسبتی، نبوغ و هوش شهید را بیان کرده است. نبوغ در عرصه علمی خود را نشان می‌دهد و هوش در عرصه زندگی. در مجموع شخصیت متوازن و دوست داشتنی از صدر در این اثر ارائه شده است.

وی افزود: گاهی ممکن است ما با ارائه یک نظریه‌، یک عالم را مطرح کنیم، اما مخاطب نتواند درک درستی از آن بیابد، ولی در این اثر، ذهن مخاطب درگیر عالم زندگی شهید می‌شود، چون با مباحث تخصصی و علمی شهید روبرو نیست. گرچه خوب بود در برخی موارد، مباحث علمی او هم برای افراد متخصص‌تر ارائه می‌شد.

حجت‌الاسلام والمسلمین رهدار تصریح کرد: حدس بنده این است که خانم برادران با اندیشه‌های تخصصی شهید صدر آشنا نبوده است، لذا در اندیشه‌های خاص او درنگ نکرده است؛ شهید صدر به این علت برای خیلی از افراد عزیز است، چون متکفر خاص دینی بوده و زعامت اجتماعی و لیاقت شهادت مظلومانه داشته است، لذا جا داشت در مورد شخصیت ایشان چندین نکته کلیدی و کلیدواژه‌های مرتبط پررنگ می‌شد. اگر این مسئله رعایت می‌شد، کتاب برای حوزویان و افرادی که آشنایی با صدر دارند، خواندنی‌تر و جذاب‌تر بود.

استاد مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمنیی(ره) تصریح کرد: شهید صدر جوهره و ذاتی علمی دارد که عوارض آن در زندگی او مشخص است، اما اثر این جوهره، در سطح لازم توصیف نشده است.

حجت‌الاسلام والمسلمین رهدار با بیان اینکه عقل و هوش شهیدصدر با وجود برجستگی، در عین حال حجاب برخی ابعاد دیگر ایشان شده است، ادامه داد: بنده به ربابه صدر، خواهر امام موسی صدر گفتم که آیا با نکته‌ای از آراء و مباحث امام موسی مواجه بودید که نشان دهد ایشان در آن دقیق نبوده و اشتباه کرده است، گفت نه، من به ایشان گفتم ما در مورد امام خمینی به دیدگاه‌هایی رسیده‌ایم که ایشان در برخی موارد اشتباه کرده‌اند، گرچه این اشتباه از تالی‌تلوِ معصوم بودن امام و بزرگی ایشان در ذهن ما کم نمی‌کند.

لزوم معرفی جامع افراد

استاد حوزه اضافه کرد: در سراسر این کتاب نشان نقصی از شهیدصدر ندیدم؛ در حالی که ما با یک انسان روبرو هستیم و ارزش در این است که نقص و خطای احتمالی او را در کنار برجستگی‌ها بگوییم. همان طور در مورد شهید سلیمانی گفته شده که در جایی به فردی که مرتکب خطا شده بود، سیلی زد؛ ممکن است در زندگی صدر هم این نوع موارد رخ داده باشد که یا نویسنده به آن دست نیافته یا خانواده شهید از بیان آن امتناع کرده‌اند. معتقدم خطاها و اشتباهات، این شخصیت‌ها را شیرین‌تر می‌کند.

حجت‌الاسلام والمسلمین رهدار بیان کرد: بنده دوست داشتم در این اثر، جلوه‌های خاصی از عرفان شهید صدر را ببینم، ولی نیست؛ شاید حیث معرفتی صدر، حجاب این حیث و حیث‌های دیگر شده است؛ البته نمونه‌هایی از زهد شهید آمده است، ولی منظور من عرفان خاصی است که متفاوت از تجارب عام سایر علماست؛ او آدم خاصی است که در ۱۸ سالگی درس خارج را شروع کرده است و جا داشت در این عرصه هم نمونه‌هایی ذکر می‌شد.

انتهای پیام/