به گزارش خبرنگار پایگاه خبری – تحلیلی مفتاح_اندیشه، حجت‌الاسلام والمسلمین امیر مهاجرمیلانی، استاد حوزه و دانشگاه در درس گفتار «فقه حجاب» به بررسی چند روایت در زمینه نگاه پرداخت و بیان داشت: در کتاب کافی آمده: از امام صادق(ع) سوال شده مردی که نامحرم است چه مقدار از بدن زن نامحرم را می‌تواند ببیند؟ حضرت فرمود: وجه و کفین و قدمان.

وی ادامه داد: به خاطر شامل بودن قدمان یعنی پاها تا مچ این روایت مورد بحث فقهاست. عدم جواز بر قدمین را بیشتر فقها اجماعی دانسته‌اند و چون روایت برخلاف اجماع است و اعراض کل دارد و شامل ادله حجیت نیست، لذا براساس آن فتوا ندادند.

حجت‌الاسلام والمسلمین مهاجرمیلانی تأکید کرد: جریان نص گرا از جمله محقق خویی معتقدند که شهرت مهم نیست و انباشت معنایی و تفسیری حول نصوص اهمیت ندارد و اعراض غالبی به خاطر جو غالبی است و مشکل ساز نیست و نصوص مهم هستند.

وی افزود: آقای شبیری شواهدی بیان کردند که پوشاندن قدمین بر زنان لازم نیست ولی در جواب ایشان عرض می‌شود که منافاتی ندارد که بر زنان پوشاندن قدمین واجب نباشد و بر مردان هم نگاه به قدمین جایز نباشد.

این استاد حوزه و دانشگاه تأکید کرد: در فقه رایج روایات مخالف با اجماع کنار گذاشته می‌شوند و اعراض کل را مشکل می‌دانند. در ضمن این روایت مرسله هم هست و نمی‌شود استفاده کرد که نگاه به قدمین زنان جایز است.

وی یادآور شد: در روایت دوم که مرسله است، حضرت فرمودند: مواظب باشید در دام نظر حرام نیافتید که از دام‌های شیطان هست ولی اشکالی ندارد نگاه به آنچه از روی لباس پیداست. از نظر سندی چون مرسله است معتبر نیست ولی از نظر فقه الحدیث بررسی می‌شود. برخی نقل‌ها و صفت الثّیاب است که ترجیح دارد چون حذف صف تضمیر مفعولی رایج است و برخی نقل‌ها وضعت الثّیاب است از نظر معنایی نظر فقها متفاوت است.

حجت‌الاسلام والمسلمین مهاجرمیلانی تأکید کرد: در این روایت حر عاملی نظرش این است که روایت برای جلسه خواستگاری است که می‌شود لباس نازک پوشید و مرد هم نگاه کند. علامه مجلسی نظرش این است که وضعت الثّیاب بهتر است و یعنی جایی که معمولا کنار می‌رود از لباس یعنی همان وجه و کفین منظور است.

وی اضافه کرد: محقق داماد نظرشان این است که ناظر به حجم بدن است و لباس بدن نما هم چون حجم بدن زن را نشان می‌دهد مراد روایت است و نظر مختار منظر محقق داماد است، چون صحبت از لباس نازک نیست و معنا بیشتر با حجم بدن سازگارتر است ولی مشکل این روایت مرسله بودن آن است.

این استاد حوزه گفت: در روایت سوم سوال شده اگر قسمتی از بدن زن آسیب دیده و مرد جایز نیست نگاه کند آیا زن می‌تواند به مرد مراجعه کند برای درمان در این حالت؟ حضرت فرمودند اگر زن بخواهد می‌تواند به مرد مراجعه کند برای درمان و جواز نگاه مرد هست.

وی ادامه داد: از مفهوم وصف استفاده می‌شود که بدن زنان دو قسمت است؛ 1- قسمتی که جایز است نگاه به آن و 2- قسمتی که جایز نیست نگاه به آن. اما نظر آقای شبیری این است که روایت ناظر به شرمگاه زنان است و عنوان مشیر است و مفهوم ندارد. فرمایش ایشان هم دور از ظهور روایت است.

حجت‌الاسلام والمسلمین مهاجر میلانی عنوان کرد: نکته قابل توجه این است که در تمدن اسلامی نسبت به مساله نگاه این‌گونه نیست که همه صحبت‌ها بر ساخت اجتماعی بوده باشد بلکه بسط تاریخی همان متون دین است و نمی‌شود گفت همه‌اش تحت تاثیر مناسبات قدرت و مداخلات فرهنگی است، بلکه در حوزه عفاف و حجاب برخی سخت‌گیری‌ها می‌تواند برساخت خود مسلمانان و فقها باشد ولی همه‌اش را برساخت بدانیم صحیح نیست و اجتهاد یعنی این‌که این‌ها را از هم تمییز بدهیم.

وی افزود: در روایت چهارم که روایت چالشی است که سند صحیح دارد آمده: به حضرت می‌گوید من مبتلابه نگاه زن زیبارو هستم و نگاهم با اعجاب و لذت همراه است. حضرت فرمودند اشکالی ندارد وقتی خدا از صدق نیت تو آگاه است، یعنی تعمدی بر نگاه شهوانی نداشته باشی برحذر باش از زنا که برکت را از بین می‌برد و دین را هلاک می‌کند.

استاد حوزه و دانشگاه گفت: پیرامون روایت بحث‌های فراوان شده است و عده‌ای قائلند که برخلاف مسلمات مذهب است چون که نگاه مقرون به شهوت است و جایز نیست. سید نقی قمی نظرش این است که از کجا معلوم که خلاف مسلمات مذهب است و تا زمانی که به زنا منجر نشود اشکالی ندارد و چیزی که شارع گفته را باید پذیرفت.

وی ادامه داد: صاحب جواهر نظرش این است که نگاه اتفاقی را منظور روایت است، هر چند مقدماتش اختیاری است و تعمدی شخص ندارد. محقق خویی و محقق داماد نظرشان این است که اگر روایت حمل بر نگاه اتفاقی شود لازمه آن جواز نگاه حتی با قصد شهوت است و این خلاف مسلمات مذهب است.

حجت‌الاسلام والمسلمین مهاجرمیلانی تأکید کرد: شیخ انصاری نظرشان این است که حمل روایت بر نگاه اتفاقی خیلی بعید است و مورد نگاه تعمدی است، ولی ناظر به ملازمات شغلی است که اقتضاء شغل ارتباط زیاد با زنان است و در صورتی خلاف مسلمات مذهب است که به قصد اعجاز و التذاذ جنسی مراوده داشته باشد شخص و تفاوت است بین علم و قصد، چون شخص می‌داند که با نگاه شهوتش برانگیخته می‌شود ولی قصد نمی‌کند که با این کار شهوتش را برانگیزد و اگر از اول قصد نداشته باشد اشکال ندارد.

انتهای پیام/