به گزارش خبرنگار پایگاه خبری – تحلیلی مفتاح علوم انسانی اسلامی؛ محمدجواد توکلی، استادیار گروه اقتصاد مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره) در یادداشتی به بررسی بحث یارانه پرداخت که متن آن بدین شرح است؛

در ویدیویی استاد گرامی استدلال می کند که چون آرد ارزان به نانوایی‌ها و تولیدکنندگان ماکارونی می دهیم حدود ۴.۸ هزار میلیارد تومان (۴ هزار میلیارد بابت صادرات و قاچاق ماکارونی و ۵۷۱ میلیارد تومان بابت قاچاق آرد) در سال ۱۴۰۰ به خارجی‌ها یارانه دادیم. بگذارید به ارزیابی وضعیت ماکارونی بعد از جراحی بپردازیم، الان ماکارونی شد بسته‌ای ۲۴هزارتومان و قاعدتاً ما با عدم صادرات یا قاچاق ۴هزار میلیارد تومان سود می کنیم.

ولی صبر کنید، الان قیمت همان بسته ماکارونی ساده در ترکیه ۶ لیر است که به قیمت ارز آزاد میشود حدود  ۱۲ هزار تومان، خوب الان می صرفد که قاچاق یا واردات معکوس شود. با این وضعیت تقاضای برای ارز و واردات ماکارونی از ترکیه زیاد می‌شود ، ترکیه هم که روی ماکارونی اش یارانه نمی دهد و فرصت را غنیمت میشمارد و بازار ما را تسخیر می کند.

قاعدتاً کارخانه های ماکارونی ما متضرر می‌شوند و باید تولید را کاهش بدهند. با آمدن فشار به ارز در اثر افزایش تقاضا دوباره دچار تورم می شویم و شاید دوباره روند قاچاق معکوس شود البته به شرطی که قیمت ماکارونی را ثابت نگه داریم، دوباره برمیگردیم سر اول خط  و باید دوباره ماکارونی را گران کنیم این داستان ته ندارد.

ضرورت ایجاد رانت دولتی برای تولید و صادرات

این روزها این ادعا مکرر مطرح می شود که مثلاً تولیدکنندگان و صادرکنندگان ماکارونی از رانت برخوردارند و این کار ناکارآمد و ناعادلانه  است. این در حالی است که در عرصه تجارت بین‌الملل معاصر دولتها اتفاقا با مداخلاتشان (حمایت تجاری، ایجاد انحصار موقت، اعطای اعتبارات یارانه‌ای و مشوق های مالیاتی) برای تولیدکنندگان داخلی رانت ایجاد میکنند که تولید و صادر کنند. چین مواد اولیه ارزان به تولیدکنندگانش میدهد که قدرت صادراتشان بالا برود.

برعکس ما داریم با حذف حمایت از تولیدکنندگان داخلی و کاهش رانت آنها زمینه شکست آنها در رقابت با خارجی‌ها را فراهم می کنیم. بله رانت را نباید برای غیرمولد ها و سفته‌بازان ایجاد کرد، نه اینکه تولیدکننده را به دست خودمان تضعیف کنیم.

البته این درست است که نباید سود تولیدکننده و صادرکننده نامتعارف باشد ولی برای رسیدن به این هدف می توان از ابزارهای مالیاتی استفاده کرد نه اینکه بیایم به یک باره هزینه تولیدشان را چند برابر کنیم ، مانند کاری که الان کردیم و هزینه آرد و روغن صنایع غذایی را به شدت و به سرعت بالا بردیم. این اقدام خطر قاچاق معکوس را ایجاد کرده که از این به بعد ماکارونی یا بیسکویت ترکیه ای بازار ایران را تسخیر کند و تولیدکننده داخلی ورشکست شود.

برای جبران این مشکل حتما باید تعرفه واردات اقلامی مثل ماکارونی را بالا برد و در کنار حمایت از تولیدکننده گندم و غلات،باید از تولیدکنندگان صنایع غذایی به عنوان چرخه بعدی زنجیره ارزش با اقداماتی مثل اعطای جایزه صادراتی، تامین سرمایه در گردش و ... حمایت کرد.

انتهای پیام/