سید حسین حسینی دانشجوی دکترای اقتصاد در یادداشتی مطرح کرد؛
حکمرانی اسلامی نظام ارزی / تبیین عوامل ساختاری و زمینه‌ای نوسانات ارزی
حکمرانی اسلامی نظام ارزی عبارت است از تنظیم اجزاء کنشگران و سازوکارهایی که در بخش‌های مختلف چرخة ارزی و در فرایند تجهیز و تخصیص منابع ارزی نقش دارند براساس مبانی، اصول روش‌ها و اهداف اسلامی
به گزارش خبرنگار پایگاه خبری – تحلیلی مفتاح علوم انسانی اسلامی؛ سید حسین حسینی دانشجوی دکترای اقتصاد در یادداشتی برای رهیافت اندیشه با محوریت ارز مطالبی را مطرح کرد که در ادامه به آن اشاره می شود. در تحلیل و بررسی ریشه‌های نوسانات ارزی می‌توان دو دسته عوامل ساختاری و زمینه‌ای را معرفی کرد؛ منظور از عوامل ساختاری ویژگی‌های اصلی نظام ارزی است که پایه‌ها و اجزای نظام ارزی کشور را تشکیل داده، در بلندمدت و طی دهه‌های مختلف تقریبا بدون تغییر مانده و کارشناسان، نظام ارزی کشور را با آن‌ها می‌شناسند. این عوامل را می‌توان در چند دسته قرار داد: * صادرات و ورود سرمایه * عرضه و تقاضاکنندگان ارز * نوع ارز در جریان * تخصیص ارز * قیمت‌گذاری ارز * واردات و خروج سرمایه * جایگاه دولت در نظام ارزی * کارکرد ارز اصلاح عوامل ساختاری در بینات مقام معظم رهبری که در ادامه به چند نمونه اشاره می‌شود. «در همین قضیه ارز و سکه و این حرف‌هایی که اين دو سه ماهه پیش آمد. خب مبالغ زیادی حالا گفتند مثلا فرض بفرمایید هجده‌میلیارد دلار، اسکناس موجود ارز برای کشور ما که در تهيه ارز مشکل داریم و ارزها و پول‌های خودمان را هم نمی‌توانیم از خارج وارد کشور کنیم و سخت است. هجده‌میلیارد رقم بالایی است- بر اثر بعضی از بی‌تدبیری‌ها و بی‌توجهی‌ها. آمد دست افرادی که از آن سوءاستفاده کردند» (۱۳۹۷/۰۵/۲۲) «اگر مسئولان و مردم بتوانند اقتصاد مقاومتی را به‌معنای واقعی محقق و کشور را از جادوی مالی و پولی دشمن خلاص کنند و ارزش و آقایی دلار را در زندگی اقتصادی بشکنند، کشورهای دیگر را نیز نجات داه‌اند و برای آن‌ها الگو خواهند شد» (۱۳۹۵/۰۶/۲۸). «باید منابع ارزی را درست مدیریت کرد. اشاره شد به ارز پایه؛ در اين زمینه هم حرف‌های گوناگونی از دولت صادر شد؛ یعنی در روزنامه‌ها از قول یک مسئول یک‌جور گفته شد؛ فردا یا دو روز بعد، یک‌جور دیگر گفته شد. نگذارید این اتفاق بیافتد. واقعا یک تصمیم قاطع گرفته شود روی آن تصمیم پافشاری شود و مسئله را دنبال کنید. به هرحال منابع ارزی باید مدیریت دقیق بشود» (۱۳۹۱/۰۶/۰۲). در کنار عوامل ساختاری، عوامل زمینه‌ای نیز به ایفای نقش می‌پردازند. منظور از عوامل زمینه‌ای شوک‌هایی هستندکه به صورت موقت يا میان‌مدت و به صورت منظم یا به صورت پیش‌بینی‌نشده بر نظام ارزی کشور عارض شده و نوساناتی را رقم می‌زنند. از جمله این عوامل می‌توان به عواملی همچون اغتشاشات و فتنه‌های داخلی، پایان سال میلادی، جنگ‌های بین‌المللی، فشارهای تقاضای واردات موردی و مانند آن اشاره کرد. اگرچه بحث از عوامل زمینه‌ای و شناخت آن‌ها به‌جهت پیش‌بینی وقوع و علاج پیامدهای آن‌ها در نظام ارزی کاری لازم است اما اولویت، بررسی، مسئله شناسی و اصلاح چهارچوب عوامل ساختاری نظام ارزی است؛ چراکه با اصلاح آن‌ها تأثیرگذاری عوامل زمینه‌ای به حداقل می‌رسد. لذا باید تلاش شود تا عوامل ساختاری تبیین و مسئله‌شناسی شود. این امر از یک طرف نیازمند بحث از الگوی حکمرانی مطلوب نظام ارزی درباره عوامل ساختاری مورد اشاره است که باید از مکتب اقتصاد اسلامی استخراج گردد و از طرف دیگر نیز متوقف بر بررسی وضعیت موجود عوامل مذکور در پرتو الگوی مطلوب استخراج‌شده خواهد بود. با این مقدمه در ادامه مختصراً «حکمرانی اسلامی نظام ارزی» را تعریف می‌کنيم. برای تعریف حکمرانی اسلامی نظام ارزی لازم است ابتدا سه مفهوم «ارز» «نظام ارزی» و «حکمرانی اسلامی» تعریف شود.