بیست‌و‌هشتمین شماره دوفصلنامه «تربیت اسلامی» روانه بازار نشر شد

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی مفتاح_اندیشه؛ بیست‌وهشتمین شماره دوفصلنامه علمی ـ پژوهشی «تربیت اسلامی» ویژه بهار و تابستان ۱۳۹۸ به صاحب‌امتیازی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه و سردبیری حجت‌الاسلام محمد داودی با هدف انتشار تحقیقات انجام‌شده در زمینه‌ تربیت اسلامی، اطلاع‌رسانی علمی، فراهم آوردن زمینه برای تبادل نظر و تضارب آرای متفکران و محققان این رشته، فراهم آوردن زمینه برای تولید علم و اندیشه و نظریه‌پردازی در این زمینه منتشر شد.

عناوین مقالات این شماره بدین قرار است: «تربیت اخلاقی کودکان در دوره سیادت از منظر اندیشمندان»، «بازخوانی داستان‌های مثنوی بر مبنای مولفه‌های تفکر فلسفی و تدوین راهنمای داستان‌ها برای استفاده در اجتماع پژوهشی»، «ابعاد تفکر از منظر قرآن کریم و دلالت‌های تربیتی آن در تربیت فکری کودکان و نوجوانان»، «‌بررسی تطبیقی دیدگاه شهید مطهری با دیدگاه متیو لیپمن درباره اهداف تعلیم و تربیت»، «تاثیر داستان‌های کلیله و دمنه بر مهارت‌های تفکر انتقادی، استدلال و پرسشگری با استفاده از برنامه فلسفه برای کودکان (p۴c)»، «شناسایی مولفه‌های فلسفه برای کودکان در آموزه‌های امام علی(ع)»، «مهارت‌های عقل‌ورزی در قرآن کریم و استلزامات آن برای اصلاح یا تکمیل «برنامه فلسفه برای کودکان»»، «رهیافت‌های روان شناختی انواع توجه در آموزش دینی و معنوی کودکان»، «شناسایی و اولویت‌بندی پیام‌های مرتبط با خویشتن‌داری جنسی دانش آموزان (براساس منابع و دیدگاه‌های دانش آموزان)»، «تفسیر تربیتی به مثابه رشته علمی؛ در جستجوی گونه‌شناسی شمول‌گرایانه و جامع از تفسیر تربیتی».

تفکر از منظر قرآن

در چکیده مقاله «ابعاد تفکر از منظر قرآن کریم و دلالت‌های تربیتی آن در تربیت فکری کودکان و نوجوانان» می‌خوانیم: «یکی از ابعاد آموزش‌های قرآن کریم، دعوت به تفکر است تا مسیر دستیابی انسان به حیات طیبه هموار شود؛ ازاین رو مقاله پیش رو بر آن است تا با بهره‌مندی از آیات قرآن و برخی از مفاهیم ناظر بر تفکر، ابعاد تفکر را ذیل دو محور موضوعات تفکر و ملزومات آن ترسیم و سپس دلالت‌های آن را در تربیت فکری بررسی کند. روش مورد استفاده در این مقاله تحلیل و تفسیر مفهومی است. یافته‌ها نشان می‌دهد که موضوعات تفکر شامل تفکر در آفریده‌های زمینی، آفریده‌های آسمانی، آفریده‌های مشترک زمین و آسمان، آفریده‌های دریایی، خود، تاریخ و سرنوشت ملت‌ها، کتاب الهی و ماهیت زندگی دنیا و آخرت و ملزومات آن نیز شامل همراهی اندیشه و علم، داشتن روح علمی، توانایی ارزیابی و قضاوت و آزادی فکر از قید عادت‌های اجتماعی است. همچنین، گسترش نگرش آیه‌ای به جهان، فراهم‌سازی امکان کسب معرفت از طریق منابع اصلی شناخت، گسترش مهارت‌های ادراکی و تقویت خودشناسی از جمله دلالت‌های ابعاد تفکر در تربیت فکری کودکان و نوجوانان هستند».

بررسی تطبیقی دیدگاه شهید مطهری با دیدگاه متیو لیپمن درباره اهداف تعلیم و تربیت

در طلیعه مقاله «بررسی تطبیقی دیدگاه شهید مطهری با دیدگاه متیو لیپمن درباره اهداف تعلیم و تربیت» اثر فاطمه صدر آمده است: «هدف اصلی این مقاله، بررسی تطبیقی دیدگاه شهید مطهری با دیدگاه لیپمن درباره اهداف تعلیم و تربیت با نظر به نظریه تعلیم و تربیت اسلامی و نظریه تعلیم و تربیت تاملی و برنامه «فلسفه برای کودکان» است. با توجه به این هدف، با مطالعه کتابخانه‌ای، نخست، دیدگاه‌های هر دو اندیشمند درباره موضوع پژوهش استخراج شد و سپس میان دیدگاه‌های آنها براساس روش توصیفی استنتاجی، مطالعه تطبیقی انجام شد. مطهری و لیپمن بر تامل، تفکر، اندیشه‌ورزی و تربیت عقلانی، به عنوان اهداف تعلیم و تربیت تاکید دارند؛ ولی این اهداف را غایی نمی‌شمرند؛ بلکه اهداف واسطی برای رسیدن به هدفی عالی‌تر در نظر می‌گیرند. مطهری بر آن است که هدف غایی تعلیم و تربیت، رسیدن به درجه بندگی خداوند و کسب مدارج معنوی است که در ذیل نظام ارزشی اسلام مطرح می‌شود؛ درحالی که هدف غایی «فلسفه برای کودکان»، آموزش کودکان و نوجوانان به منظور دستیابی به زندگی بهتر، با کیفیت‌تر، با تمدن، و شهروند دموکرات شدن است. نتایج نشان می‌دهد با وجود برخی اشتراکات تعلیم و تربیتی میان مطهری و لیپمن، ازآنجاکه این دو از نظام‌های ارزشی و انسان‌شناختی متفاوت متاثر هستند، دیدگاه‌های آنها درباره هدف غایی تعلیم و تربیت با یکدیگر تفاوت دارد».

فلسفه برای کودکان در آموزه‌های امام علی(ع)

در چکیده مقاله «شناسایی مولفه‌های فلسفه برای کودکان در آموزه‌های امام علی(ع)» می‌خوانیم: «یکی از پیش‌زمینه‌های لازم برای کاربردی کردن فلسفه برای کودکان (فبک) در ایران، جستجوی مبانی نظری متناسب با فرهنگ اسلامی است؛ ازاین رو در این مقاله، با مبنا قرار دادن آموزه‌های امام علی علیه السلام، مولفه‌های فبک شناسایی شدند. بدین منظور از روش پدیدارشناسی توصیفی استفاده شد و در تحلیل داده‌ها الگوی هفت مرحله‌ای کلایزی به کار رفت. یافته‌ها نشان داد براساس آموزه‌های امام علی علیه السلام مولفه‌های فبک در سه محور مهارتی، نگرشی و شناختی قرار می‌گیرند. هر محور شامل چند مولفه بود و برخی از مولفه‌ها زیرمولفه‌هایی داشتند. مولفه‌های محور مهارتی عبارت بودند از: گفت‌‌‌‌‌‌‌وگو، قضاوت، پرسش، گوش دادن و تحقیق. در محور نگرشی مولفه‌های گشودگی ذهنی، پرهیز از شتاب‌زدگی، همه جانبه‌نگری، فهم‌گرایی و حیرت بررسی شد و محور‌شناختی، مولفه‌های شناخت امور غیر مادی، حقیقت‌یابی، تفکر، عقلانیت، رد شک‌گرایی و عینی‌سازی را در برگرفت. این نتایج نشان از امکان ابتنای برنامه فبک بر فرهنگ اسلامی بود».

برای مشاهده و دریافت مقالات اینجا کلیک کنید.

انتهای پیام/

منبع: ایکنا