سیاستگذاری اشتغال زنان و تأثیر آن بر نهاد مادری

عضو هیأت علمی مرکز تحقیقات زن و خانواده گفت: سیاست‌های کلی، محور را نقش مادری قرار می‌دهد و اشتغال را طوری سامان می‌دهد که نقش مادری را حمایت کند. رویکرد سیاست‌های کلی تعینی و طبیعی است.

به گزارش پایگاه خبری – تحلیلی مفتاح_اندیشه؛ هفته گذشته، مرکز تحقیقات زن و خانواده میزبان نشست «مادری، اشتغال و سیاست اجتماعی در ایران» بود. در این نشست دکتر راحله کاردوانی عضو هیأت علمی مرکز تحقیقات زن و خانواده به ارائه رساله خود با موضوع بررسی سیاست‌گذاری‌های اشتغال زنان و تأثیر آن بر نهاد مادری پرداخت.

کاردوانی ویژگی‌های اصلی سیاست‌های کلی مربوط به زنان را این‌گونه توصیف کرد: سیاست‌های کلی، محور را نقش مادری قرار می‌دهد و اشتغال را طوری سامان می‌دهد که نقش مادری را حمایت کند. رویکرد سیاست‌های کلی، تعینی و طبیعی است؛ یعنی اصرار داریم که زنان به‌دلیل جنسیت‌شان بهترین مراقبان کودکان هستند. سیاست‌ها از این جهت آرمانی و غیرواقع‌گرایانه است و به تحولات جامعه ایران از ابتدای انقلاب تا کنون توجهی نداشته است. به‌عنوان مثال دائماً تکرار شده است که خانواده واحد بنیادین جامعه است و هیچ کس از این امر بدیهی سؤالی نمی‌پرسد و در سیاست‌های اجرایی هم این مسأله دیده نمی‌شود.

وی افزود: از سال ۸۱ تا ۸۴ ما انباشت تدوین سیاست‌های کلی داریم. سندها و کتاب‌های مفصلی تولید شده که همه‌شان تکرار مکررات است. یکی از نتایجی که از این بررسی به دست آوردم این بود که سیاست اشتغال زنان در ایران به سیاست‌های جمعیتی گره خورده است. هر جا مانند دهه شصت جمعیت زیاد می‌شود می‌گویند از بچه چهارم به بعد شناسنامه ندهید و حق مراقبت را قطع کنید و تمام فشارهای جمعیتی را روی مادران شاغل می‌آورند. وقتی که جمعیت کم می‌آید از زنان تعریف می‌کنند و به زور می‌خواهند فرهنگ فرزندآوری را جا بیندازند. فرهنگی که بستری برای توسعه ندارد. ماهیت پسینی و تأخیری در سیاست‌ها وجود دارد. صبر می‌کند که مشکلی به وجود بیاید و سپس سیاست‌گذاری می‌کند.

کاردوانی تأکید کرد که نسبت به کشورهای پیشرفته مانند سوئد از نظر قانون‌گذاری وضعیت خوبی داریم و افزود: تمام اجزایی که برای تسهیلات مادران شاغل نیاز است، دارا هستیم. مثلاً ۹ ماه مرخصی زایمان با حقوق و مزایای کامل در سه کشور در کل دنیا وجود دارد که ایران یکی از آ‌نهاست.

وی درباره آسیب‌شناسی اجرای قوانین گفت: آن پکیج زیبای قوانین در اجرا با موانع عریض و طویل مواجه است. مادران در بخش خصوصی فقط سه روز مرخصی زایمان می‌گیرند، بیمه نمی‌شوند و… . زنان در بخش خصوصی به شرط تجرد وارد بازار کار می‌شوند و در صورت ازدواج و بارداری اخراج می‌شوند. موردی داشتیم که خانمی دوبار سقط جنین داشته است به این دلیل که اخراج نشود. البته این موارد مطلق نیست اما وجود دارد. در بخش دولتی هم زن برای اینکه مرخصی کامل زایمان بگیرد باید تحقیر شود و به دیوان عدالت اداری شکایت کند تا مرخصی بگیرد. یعنی در بخش دولتی هم نص قوانین اجرا نمی‌شود.

کاردوانی با بیان اینکه ما کاری کردیم که بارداری و اشتغال در وضعیت رقابتی قرار بگیرند، گفت: مادر مجبور است میان این دو انتخاب کند. در پژوهشی، من با ۳۴ نفر از مادران شاغل مصاحبه کردم. نتایج این بود که مادران اشتغال را به فرزندآوری ترجیح می‌دهند. از طرفی قطع زودهنگام شیردهی طبیعی را شاهد هستیم و این موجب بروز مشکل عاطفی و جسمی در نسل آینده می‌شود. گاهی تصویب قوانین بدون اجرا موجب نارضایتی از حکومت هم می‌شود چون انتظارات را بالا می‌برد.

انتهای پیام/

منبع: صبح نو