شهید مطهری تفکر فلسفی را وارد عرصه اجتماع کرد/ تاثیر شهید صدر از مطهری

به گزارش پایگاه خبری – تحلیلی مفتاح_اندیشه، سیزدهمین همایش حکمت مطهر به مناسبت بزرگداشت استاد شهید مطهری در دانشگاه صدا و سیما برگزار شد.

آیت الله اراکی دبیر کل مجمع تقریب مذاهب اسلامی در این مراسم گفت: شهید مطهری به گردن همه ما حق دارند که حقی ادانشدنی است که هر چه برای ایشان انجام دهیم نمی‌توانیم این حق را ادا کنیم. او نقشی بنیادین در تبیین اندیشه اسلامی به شیوه پاسخگوی انسان معاصر داشت و بخش‌های نوآورانه اندیشه مطهری بسیار است. یک نکته آنکه ایشان تفکر فلسفی را وارد عرصه اجتماع کرد و آنچه از کلاس درس استاد مطهری در خصوص فلسفه دریافتیم چیز دیگری بود و درس او درس حل مشکلات فکری بود.

وی افزود: این توانایی استاد مطهری بود که با تسلط بر اندیشه فلسفی این مفاهیم را بازپردازی می‌کرد. فلسفه اولی ما یک اندیشه فلسفی بود و نخستین کسی که توانست فلسفه اسلامی را بازپردازی کند و مفاهیم عمومی فلسفه را در جامعه تبیین کند شهید مطهری بود. بسیاری از معارف فلسفی به دلایل مختلف آنچنان که باید بتوانند معضلات فکری جامعه را تبیین کنند به کار گرفته نشده بودند و می‌توان گفت مطهری اولین کسی بود که در این حوزه قدم گذاشت. پیش از او، علامه طباطبایی وارد این حوزه شده بود اما آنچه مطهری انجام داد بسیار تاثیرگذارتر بود که با بیان خوب و تفکر روشن خود توانست اندیشه طباطبایی را هم به یک اندیشه اجتماعی تبدیل کند گاه این مباحث کاملاً انتزاعی بود و یکی از امتیازات شهید مطهری این بود که توانست این مباحث را وارد عرصه اجتماعی کند.

آیت الله اراکی با بیان اینکه در بحث علیت در مسائل اجتماعی و علوم اجتماعی اختلاف گسترده‌ای بین نجف و قم وجود دارد تصریح کرد: باید دید آیا اراده انسان محکوم جبر علی است یا نه آیا قانون علیت عمومی که معنای آن جبر علی عمومی است و آیا اراده انسان محکوم جبر علی است؟ استاد مطهری معتقد است قانون علی همه جا حاکم است و رفتار ارادی انسان هم وجود دارد و ما می‌توانیم قوانین علی در مباحث اجتماعی، روانشناسی و … داشته باشیم. رابطه علیت خیلی با مساله علوم رفتاری تبیین نشده بود ولی اکنون به مساله پایه در علوم انسانی تبدیل شده که در کتاب آزادی علیت بر این مساله تاکید شده است. این بازپردازی مفهومی فلسفه بسیار دارای اهمیت است.

وی افزود: نکته دیگر ساده سازی تدوینی و استدلالی مفاهیم فلسفی توسط شهید مطهری است اگر آثار ایشان را مطالعه کنیم مجموعه مقدمه‌ای بر جهان بینی شهید مطهری در تاریخ فکری او مرحله نویی است عامه اهل فرهنگ و کسانی که آشنایی با معارف هستند می‌توانند از آثار استاد همچون شرح منظومه استفاده کنند. شرح منظومه‌ای که مجموعه الفاظ از آن تلقی می‌شود را استاد تبدیل به اندیشه‌هایی عالی ناب و منطبق با فهم بصری تبیین کرده است. در اسفار هم همین گونه است.

آیت الله اراکی در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به نقش تأثیرگذار مطهری در تفکر اسلامی تاکید کرد: او نقش مهمی در تفکر فلسفی و تفکر دینی در جامعه ایفا کرد تا جایی که شهید صدر با اینکه خود نابغه‌ای محسوب می‌شود بسیار در تفکر فلسفی تحت تأثیر فلسفه شهید مطهری بوده است که این مفاهیم فلسفی را توانست تبیین و بازسازی کند. امیدوارم ما نیز بتوانیم در دانشگاه‌ها نقش شهید مطهری را در تفکر اسلامی مطرح کنیم که نقش او همانند امام خمینی (ره) بسیار مهم بوده است. ایشان از لحاظ مبانی فلسفی بسیار جای بحث دارد و اندیشه مطهری می‌تواند در دانشگاه‌های دنیا مطرح شود در حالی که هنوز نتوانسته‌ایم در دانشگاه‌های خودمان این اندیشه را به درستی به جریان بیندازیم.

انتهای پیام/

منبع: مهر