به گزارش روابط عمومی دبیرخانه دوره آموزشی پژوهشی علوم انسانی اسلامی مفتاح_اندیشه، حجتالاسلام و المسلمین ملکزاده در روز دوم دوره حضور پیدا کردند و با موضوع طبقهبندی علوم و معارف بشری با رویکرد اسلامی به ایراد سخنرانی پرداختند.
حجتالاسلام و المسلمین ملکزاده فرمودند: نظام مدیریت علم و دانش، سامانهای است که میخواهد دانش مورد نیاز گروهها، انسانها و … را در حوزههای مختلف به بهترین شکل و در حداقل هزینه در اختیار آنها قرار گیرد. ساختارهای اجتماعی نیز از طریق علوم اجتماعیای که در ذهن مسئولان است، شکل میگیرد. برای سامان دادن نظامی جهت مدیریت دانش باید نقشهای جامع از علوم داشته باشیم تا تقدم و تأخر و جایگاه هر بحثی روشن گردد.
مدرس حوزه و دانشگاه ادامه داد: یکی از تقسیمبندیهای معروف علوم، تقسیمبندی ارسطو است. ارسطو معتقد است فلسفه به معنای عام شامل همه علوم و معارف میشود و داراری دو بخش نظری و عملی است که بعد نظری آن به سه قسم طبیعیات، ریاضیات و الهیات تقسیم میگردد و بعد عملی نیز به سه دستهی علم اخلاق، علم تدبیر منزل و علم سیاست مُدُن تقسیم میگردد. بسیاری از دانشمندان مسلمان و غیرمسلمان این دستهبندی را قبول کردهاند و مبنای کار خود قرار دادهاند. توجه داشته باشیم که براساس رتبهبندی صورت گرفته، ما میتوانیم مکاتب گوناگون را هم بازشناسی کنیم. البته برخی این دستهبندی ارسطو را قبول ندارند و بر مبنای آیات و روایات به دستهبندی علوم میپردازند مثلا العلم علمان؛ علم الأدیان و علم الأبدان و … .
استاد درس خارج فقه و اصول فقه افزود: در یک تقسیمبندی کلی که برای دانش دینی و علوم و معارف اسلامی مطرح شده است، تعالیم به سه دسته تقسیم شدهاند: عقاید، احکام و اخلاق که هر سه از فقه هستند. در باب فقه مضاف اگر به دنبال چگونگی و مراحل تشکیل فقه مضاف هستیم، یکی از گامهایش این است که احکام و ابوابی را از بخشهای مختلف فقه گردآوری کنیم و فقه دیگری را سازماندهی کنیم. البته صرف گردآوری احکام مرتبط حول یک موضوع کلان را نمیتوانیم فقه مضاف بگوییم. لذا علاوهبر تجمیع همه احکام مرتبط، مسائل جدیدی که در عصر حاضر مطرح است را نیز به مسائل قبلی بیفزاییم.
ایشان در پایان دستهبندی خود که همان سه گانهی عقاید، احکام و اخلاق بود را ارائه کردند. عقاید را همان فقهالاکبر یا آیه محکمه نامیدند، احکام را فقه اوسط یا فرضه عادله و اخلاق را فقه اصغر یا سنت قائمه نامگذاری کردند و به تقسیمبندی و توضیح هر کدام پرداختند. عقاید یا فقه الاکبر شامل معرفتشناسی، هستیشناسی، خداشناسی، انسانشناسی، راه و راهنماشناسی و معاد شناسی میباشد. احکام یا فقه اوسط شامل فقه فردی و اجتمای میباشد و در نهایت اخلاق یا فقه اکبر شامل اخلاق فردی و اجتماعی میباشد.
لازم به ذکر است که تصویر نمودار تقسیمبندی علم استاد ملکزاده در کانال تلگرامی دوره مفتاح_اندیشه قرار داده شده است و عزیزان میتوانند از آن استفاده نمایند.
نظرات