عضو هیئت علمی جامعهالمصطفی(ص) با تاکید بر لزوم مرجعیت علمی قرآن کریم برای علوم گفت: علوم انسانی اومانیستی و سکولار که با هدف نجات بشر از گرفتاریها ایجاد شده است بشر را به گرداب مشکلات سیاسی، اقتصادی، اخلاقی و … کشانده است.
حجتالاسلام والمسلمین محمدعلی رضایی اصفهانی، رئیس مدرسه عالی قرآن و حدیث و قرآنپژوه برجسته کشور در گفتوگویی با اشاره به مرجعیت علمی قرآن کریم و تأکید بر این مسئله برای اسلامیسازی علوم در کشور گفت: مرجعیت علمى قرآن داراى لوازم و پیامدهاى متعددى در حوزه علوم بهویژه علوم انسانى است.
وی با اشاره به برخی سخنان مبنی بر عدم امکان استفاده از قرآن در علوم افزود: قرآن کریم، مبانى و اهداف علوم را جهتدهى مىکند و گاهى بر روشها و موضوعات علمى اثر مىگذارد و تا حد نظریهپردازى علمى قرآنى پیش مىرود که البته روششناسى خاص خویش را دارد.
رضایی اصفهانی عنوان کرد: قرآن کریم اولین و مهمترین منبع در اسلام است که به همه امور دنیوى و اخروى انسان جهت مىدهد از جمله علوم انسانى را جهتدهى صحیح مىکند و این یکى از مهمترین مبانى مطالعات میانرشتهاى قرآن و علوم انسانى است.
این قرآنپژوه با طرح این سؤال که چرا قرآن مرجعیت علمى براى علوم انسانى دارد؟ تصریح کرد: براى مرجعیت علمى قرآن به دلایل و شواهد برون قرآنى و برون دینى و درون دینی مىتوان استناد کرد و از جمله این استنادات در بحث برون دینی این است که علوم انسانى فعلى بشر بر اساس علوم تجربى پایهگذارى شده است و انسان معاصر را گرفتار مشکلات، چالشها و عوارض زیادى کرده است.
نویسنده تفسیر مهر عنوان کرد: علوم انسانى فعلى که بر اساس سکولاریسم و اومانیسم شکل گرفته است عوارض زیادى در حوزه سیاسى ایجاد کرده است که از جمله میتوان به ظلمها، تجاوزهاى نظامى، جنگهاى بىرحمانه و … اشاره کرد.
عضو هیئت علمی جامعه المصطفی (ص) بیان کرد: در حوزه اقتصادى نیز علوم انسانی اومانیستی و سکولار غرب، مشکلات زیادی ایجاد کرده است که از جمله میتوان به شکاف طبقاتى فراوان در میان بشر و تقسیم کشورها به فقیر و غنی و نابرابری و بی عدالتی اقتصادی اشاره کرد.
رئیس دانشگاه قرآن و حدیث المصطفی (ص) تصریح کرد: در حوزه اجتماعى نیز شاهد عوارض و آثار منفی زیادی در این عرصه هستیم که از جمله کمبود محبت در بین انسانها، فروپاشى خانوادهها، فساد و فحشاء است که در کشورهای مختلف دنیا وجود دارد.
عوارض اخلاقی علوم انسانی غرب
رضایی اصفهانی در بیان دلیلی دیگر برای نیازمندی به مرجعیت قرآن در علوم انسانی به بحث خطاپذیری اشاره و اظهار کرد: عقل و علم تجربى با اینکه خدمات زیادى به بشر کرده و مىکند ولى محدود و خطاپذیر است؛ پس لازم است انسان به سوى یک منبع خطاناپذیر، یعنى قرآن برود و علوم انسانى خود را بر آن اساس پایهگذارى کند.
نویسنده تفسیر مهر در بیان چرایی نیاز به مرجعیت علمی قرآن به دلیل دیگری در این عرصه اشاره کرد و افزود: عدم جامعیت و جاودانگى علوم بشرى بر خلاف قرآن کریم یکی دیگر از وجوه نیاز به این مسئله است.
رضایی اصفهانی با اشاره به عدم جامعیت و جاودانگی علوم بشری مبتنی بر سکولاریسم و اومانیسم تصریح کرد: یکى از مشکلات علوم تجربى آن است که از طرفى بر اساس تجربه و حواس بشر شکل گرفته است که علم محدودى را آن هم در حوزه مادیات به بشریت عرضه میکند لذا جامعیت ندارد و از طرف دیگر این علوم بر اساس تجربیات و آزمایشات جدید تغییر مىکند لذا جاودانگى ندارد، اما قرآن کریم کتابى است که خداى متعال براى همه جهانیان و همه مکانها فرستاده است.
این قرآنپژوه و مترجم قرآن کریم با اشاره به آیه شریفه «تَبارَکَ الَّذِی نَزَّلَ الْفُرْقانَ عَلى عَبْدِهِ لِیَکُونَ لِلْعالَمِینَ نَذِیراً (فرقان/ ۱)؛ «خجسته (و پایدار) است آن (خدایى) که جدا کننده [ى حق از باطل= قرآن]را بر بندهاش فرو فرستاد، تا هُشدارگرى براى جهانیان باشد» اظهار کرد: از این رو این کتاب براى همه نسلها و همه عصرها و همه مکانهاست یعنى جاودانه و جهانى است و از طرف دیگر کتابى جامعنگر است یعنى هدایت آن شامل همه ابعاد فردى و اجتماعى دنیا و آخرت بشر مىشود؛ پس این کتاب سزاوار جهتدهى به علوم بشرى است که نگاهى جامع به زندگى بشر دارد و دستورات و تعالیم آن فرازمانى و فرامکانى، یعنى جاویدان است.
رضایی اصفهانی با اشاره به برخی دلایل درونى در لزوم مرجع قرار دادن قرآن کریم برای علوم مختلف بیان کرد: البته مرجعیت علمی قرآن در بحث درونی نیازمند برخی مقدمات از جمله اعجاز حجتآفرین قرآن کریم است؛ زیرا قرآن کریم معجزه جاویدان پیامبر اسلام (ص) است که چهارده قرن است همه بشریت را به هماوردطلبى فراخوانده است و هنوز کسی مثل آن را نیاورده است.
وی در اثبات این مسئله به آیه شریفه «وَ إِنْ کُنْتُمْ فِی رَیْبٍ مِمَّا نَزَّلْنا عَلى عَبْدِنا فَأْتُوا بِسُورَهٍ مِنْ مِثْلِهِ وَ ادْعُوا شُهَداءَکُمْ مِنْ دُونِ اللَّهِ إِنْ کُنْتُمْ صادِقِینَ؛ و اگر از آنچه بر بندهى خود (پیامبر) فرو فرستادیم، در تردید هستید، پس اگر راست مىگویید سورهاى همانندش بیاورید و گواهانتان را، که جز خدایند، فرا خوانید» (بقره/ ۲۳) به عنوان موید اشاره کرد و گفت: قرآن کریم براى همه بشریت حجت را تمام کرده است و در همه زمینههاى مربوط به انسان حجت است؛ پس نباید از دستورات آن تخطى کرد.
عضو هیئت علمی جامعهالمصطفی (ص) حقانیت و فصلالخطاب بودن قرآن را از جمله دلایل دیگر برای لزوم مرجع علمی قرار دادن قرآن اشاره و عنوان کرد: قرآن کریم کتاب حق و فرقان و فصل الخطاب است؛ یعنى مطالب آن مطابق واقع و حقیقتنماست و حق را از باطل جدا مىکند و در موارد اختلافی سخن آخر است.
وی در تایید این موضوع به آیه شریفه «ذلِکَ بِأَنَّ اللَّهَ نَزَّلَ الْکِتابَ بِالْحَقِ (بقره/ ۱۷۶)؛ «این به خاطر آن است که خدا، کتاب (الهى) را به حق فرو فرستاده» اشاره کرد و ادامه داد: قرآن حق است؛ چون دلایل گوناگونى از طریق عقل و فطرت و تجربه، آن را تأیید مىکند همان طور که در آیه شریفه «تَبارَکَ الَّذِی نَزَّلَ الْفُرْقانَ عَلى عَبْدِهِ لِیَکُونَ لِلْعالَمِینَ نَذِیراً (فرقان/ ۱)؛ «خجسته (و پایدار) است آن (خدایى) که جداکننده [ى حق از باطل= قرآن]را بر بندهاش فرو فرستاد، تا هُشدارگرى براى جهانیان باشد» به این مسئله تاکید فرموده است.
رضایی اصفهانی عنوان کرد: در این آیه، پربرکت بودن خدا با مسئله نزول قرآن همراه شده است، تا نشان دهد که نزول قرآن از جلوههاى برکت الهى است و فرقان داشتن، از بهترین برکتهاست؛ چراکه انسان را به شناخت و جداسازى حق از باطل رهنمون مىشود.
این محقق و قرآنپژوه با اشاره به واژه «فرقان» در این آیه شریفه اظهار کرد: «فُرقان» به معناى جدا کننده حق از باطل است؛ این واژه در قرآن، گاهى به معناى قرآن و گاه به معناى معجزات روشنگر و گاه به معناى تورات به کار رفته است و در این آیه به معناى قرآن است.
وی با بیان اینکه قرآن وسیلهاى براى شناخت بهتر جهان، انسان، اجتماع و سنتهاى حاکم بر آن، مؤمنان و کافران و منافقان است و با بیان صفات، آنها را از همدیگر جدا مىسازد تصریح کرد: قرآن وسیله شناخت عقاید، قوانین، احکام، آداب و اخلاق صحیح است و آنها را از مطالب باطل و خرافات جدا مىسازد.
وی ادامه داد: هدف نهایى نزول فرقان بر پیامبر (ص) هشدار به جهانیان است؛ یعنى اولا آئین اسلام و رسالت پیامبر (ص) جهانى است و محدود به مکان و زمان خاصى نیست و ثانیا وظیفه پیامبر (ص) و هدف قرآن، هشدارگرى است که نتیجه اش انگیزش احساس مسئولیت در برابر تکالیف الهى است؛ إِنَّهُ لَقَوْلٌ فَصْلٌ* وَ ما هُوَ بِالْهَزْلِ (طارق/ ۱۳- ۱۴)؛ «که قطعاً، آن (قرآن) سخنى فیصلهبخش است* و آن شوخى نیست».
نویسنده تفسیر مهر ادامه داد: در این آیات از «قول فصل» یا فصلالخطاب سخن گفته شده است؛ یعنى سخنى که شوخى نیست و بین حق و باطل جدایى مى افکند و منظور از این سخن جدا کننده، قرآن است؛ همانطور که در برخى احادیث نیز بدان اشاره شده است.
رئیس مدرسه عالی قرآن و حدیث در جمعبندی از بحث خود تاکید کرد: دلائل متعدد از جمله موارد ذکر شده مؤید این مسئله است که قرآن کریم نه تنها میتواند مرجعیت علمی برای علوم مختلف به ویژه علوم انسانی داشته باشد بلکه ضرورتا به خصوص با توجه به فرهنگ کشور ما باید به سمت این مسئله برویم وگرنه دچار مشکلات و آسیبهایی خواهیم شد که کشورهای دیگر دنیا به آن گرفتار شدند.
انتهای پیام/
نظرات