رئیس مؤسسه حکمت و فلسفه ایران تقویت رویکرد کلام عقلانی را در حوزه امری لازم و ضروری برشمرد و تأکید کرد که فلسفه های موجود باید به نیاز جامعه پاسخ بدهد.
به گزارش پایگاه خبری – تحلیلی مفتاح_اندیشه، نشست علمی «جایگاه علوم عقلی در حوزه» پیش از ظهر امروز با حضور پژوهشگران حوزوی و اصحاب رسانه در خبرگزاری رسا برگزار شد.
حجت الاسلام والمسلمین عبدالحسین خسروپناه، رئیس مؤسسه حکمت و فلسفه ایران در این نشست با تأکید بر این که برای آسیب شناسی وضعیت علوم عقلی باید ابتدا توصیف و در ادامه راهکار ارائه بدهیم، تأکید کرد: توصیف در مورد وضعیت علوم عقلی در دو ساحت بیان می شود، یکی عمومی و تخصصی آموزشی و پژوهش و دیگری ساحت موضوعی؛ در ساحت عمومی وضع حوزه این گونه است که هر طلبه ای منطق مقدماتی و مظفر می خواند و بعد مقداری کتب کلام عقلی را می خواند مثل آموزش عقاید استاد مصباح یا بدایه المعارف اما امروز گاهی برخی از کتاب های کلامی، عمدتا کلام نقلی نیز شده است.
وی ابراز کرد: طلاب در مراحل بالاتر بین بدایه الحکمه و کشف المراد خواندن مخیر هستند ولی حضور و غیابی ندارد؛ این وضع علوم عقلی در ساحت عمومی حوزه است که باید آن را ارزیابی کنیم که مطلوب است یا خیر؟
استاد فلسفه و علوم عقلی در ادامه اضافه کرد: در ساحت تخصصی هم در حوزه کنونی درس های آزاد علوم عقلی فراوان شده که به بیش از ۲۰۰ کلاس درس می رسد و مباحثی از جمله تفسیر عقل مدار، دروس مختلف فلسفه و کلام و همین طور گروه های تخصصی آموزشی که در حوزه های علمیه شکل گرفته از جمله آن است.
وی خاطرنشان کرد: به صورت تخصصی در سطوح دو و سه کلاس های فلسفه دنبال می شود و در برخی مراکز حوزوی و دانشگاهی رشته های علوم عقلی در مقاطع ارشد و دکتری دانش پژوهانی دارد که از جمله آنها مؤسسه امام خمینی(ره) است که هم کلام و فلسفه دین و هم فلسفه اسلامی به طلاب با رویکرد دانشگاهی آموزش داده می شود یا مؤسسه امام صادق(ع) حضرت آیت الله سبحانی که کلام عقلی به صورت تخصصی آموزش داده می شود.
وی خاطرنشان کرد: در دنیای امروز نمی شود حصاری به دور حوزه ببندیم و بگوییم فلسفه و علوم عقلی کار خود را انجام بدهد از این رو امروز ما با سه جریان عقلی معارض مواجه هستیم؛ یک جریان، جریان مکاتب فلسفی غرب است مثل اگزیستانسیالیسم یا فلسفه تحلیلی غربی و نئوکانتی، علیتی که فیلسوف تحلیلی تبیین می کند دقیقا با تعریفی که ما از علیت در حکمت مشاء یا متعالیه داریم تعارض دارد.
حجت الاسلام والمسلمین خسروپناه با بیان این که حوزه نسبت به این جریان ها توجه ندارد، ابراز کرد: جریان دوم، فلسفه های مضاف در امور و نه علوم مثل فلسفه ورزش، طنز، سینما و امثال آن است، چرا عده ای از سیاستمداران ما نمی خواهند از راهبردهای تعلیم و تربیت اسلامی استفاده کنند؟ و می خواهند از ۲۰۳۰ بهره بگیرند، یا در حوزه پولشویی می خواهند از CFT استفاده کنند؟ نمی شود گفت همگی با انقلاب و دین و دیانت مخالف هستند، بلکه عده ای از استادان دانشگاه که به این سیاستمداران جهت می دهند ذهن شان مملو از فلسفه های مضاف غربی است؛ جریان سوم نیز روشنفکران جهان عرب و ایران مثل محمد آرکون یا محمد حنفی هستند که دغدغه اصلی آنها تجدید در دین و اسلام بر اساس یک سری تئوری های فلسفی است.
رئیس مؤسسه حکمت و فلسفه ایران افزود: با توجه به این آسیب ها چند راهکار بیان می کنیم؛ اولا پیشنهاد می کنم برای ساحت عمومی حوزه در راستای عقلانیت و عقلانی سازی علوم اسلامی تلاش کنیم یعنی کلام عقلانی طلاب تقویت شود نه این که همه بدایه و نهایه بخوانند، چون همه باید در مسائل کلامی رشد خوبی داشته باشند.
وی در ادامه یادآور شد: من عقیده دارم در عرصه عمومی حوزه کشف المراد بر بدایه ارجحیت دارد چون کتاب اول منبعی کلامی عقلی است و منبع دوم یک کتاب فلسفی محض که دومی برای همه لازم نیست؛ بله مبادی کلی فلسفی از جمله منطق و معرفت شناسی و البته کلام عقلانی و مبانی عقلانی که بر فقه حاکم است، برای طلبه ها در حد معمول لازم است.
حجت الاسلام والمسلمین خسروپناه در پایان با اشاره به لزوم عقلانی سازی علوم اسلامی از جمله فقه و اخلاق خاطرنشان ساخت: پیشنهاد دوم ما این است که رویکرد کاربردی سازی فلسفی جدی گرفته شود؛ فلسفه اسلامی در ساحت تخصصی رشد پیدا کرده است که شاید نیاز به توسعه هم داشته باشد، اما باید تلاش کرد که فضلای علوم عقلی، علوم عقلی را برای خودش نخوانند بلکه فلسفه را برای پاسخ به نیازهای جامعه امروز فرا بگیرند.
انتهای پیام/
منبع: رسا
https://ihkn.ir/?p=8949
نظرات