وقتی رهبر معظم انقلاب می‌فرمایند علوم انسانی اسلامی، معنایش این است که حوزه باید مبانی علوم انسانی در عرصه‌های متعدد را از منابع اسلامی استخراج کند.
به گزارش پایگاه خبری – تحلیلی مفتاح_اندیشه؛ حجت‌الاسلام والمسلمین مهدی رستم‌نژاد، ۲۰ آبان ماه در نشست «بازخوانی مطالبات مقام معظم رهبری از حوزویان در سفر سال ۱۳۸۹ به قم» که به همت مؤسسه مطالعات و بررسی‌های راهبردی بعثت برگزار شد، با بیان اینکه یکی از عمده خلأهای موجود در حوزه علمیه را عدم اطلاع کافی جامعه نخبگانی و فضلای حوزوی از فعالیت‌های صورت گرفته و در حال انجام در مراکز تصمیم‌گیری حوزوی دانست و گفت: متأسفانه ارتباطات در این زمینه در سطح مطلوبی نیست و باید اطلاع‌رسانی و ارتباطات متقابل افزایش پیدا کند.
معاون آموزش حوزه‌های علمیه ضمن تقدیر از برگزاری چنین نشست‌هایی، تأکید کرد: مطالبات رهبر معظم انقلاب از حوزه بسیار گسترده است و در معدود گزاره‌های مطرح شده از جانب معظم له در سفر سال ۸۹ خلاصه نمی‌شود و یکی از کارهای صورت گرفته در سطح مدیریتی حوزه علمیه قم این بود که تمامی مطالبات حضرت آقا از حوزه و حوزویان در دو جلد کتاب جمع‌آوری شده و به عنوان سند بالادستی در تدوین سندهای چشم‌انداز، برنامه‌ها و طرح های اجرایی ملاحظه می‌شود.
حجت‌الاسلام رستم‌نژاد با اشاره به نگاه راهبردی و ویژه رهبر معظم انقلاب به مسائل کلان داخلی و بین‌الملل، ریل‌گذاری حوزه را مستثنا ندانسته و افزود: رهبری بسیار هوشمندانه نسبت به مسائل حوزه ورود پیدا می‌کنند و تصحیح راهبرهای کلان و ریل‌گذاری نظامات حوزوی را دنبال می‌کنند. البته این‌گونه نیست که راهبردهای کلان حضرت آقا به سادگی و با تغییر چند کتاب محقق شود، بلکه افق نگاه ایشان بسیار بالاتر از این‌هاست.
معاون آموزش حوزه‌های علمیه یادآور شد: با تمام پیشرفت‌هایی که داشته‌ایم اما متاسفانه هنوز خیلی عقب هستیم. ابعاد انقلاب، نظام و نیازها به اندازه‌ای گسترده است که اگر شبانه روز هم کار کنیم، باز کاستی‌ها جبران نمی‌شود. این امر دلایل متعددی دارد از جمله اینکه حوزه علمیه بدون آمادگی و پیش زمینه‌های لازم در عرصه‌های نظری و فکری نو پدیدی که با تأسیس حکومت اسلامی فراروی خود می‌دید ورود کرد.
پرهیز از سطحی‌نگری در برخورد با مطالبات رهبری
حجت‌الاسلام والمسلمین رستم‌نژاد با تأکید بر پرهیز از سطحی‌نگری نسبت به مطالبات رهبری معظم انقلاب در مقوله حوزه و روحانیت، گفت: ایشان می‌فرمایند نقشه راه باید به گونه‌ای باشد که ریل‌گذاری شما در حوزه در عرصه آموزش، پژوهش، تهذیب، سیستم اداری، مدیریتی و… سبب خروج صدها سرباز برای عرصه‌های متعدد باشد. آیا با همین فقه و اصول متداول، می‌توان وارد این عرصه‌ها شد؟!
وی افزود: متأسفانه اکنون در عرصه مدیریت، حقوق، اقتصاد، تربیت، سیاست با مبانی غربی مدیر تحویل جامعه اسلامی داده می‌شود که به هیچ وجه مقبول نیست. وقتی رهبری می‌فرمایند علوم اسلامی انسانی، معنایش این است که حوزه باید مبانی علوم انسانی در عرصه‌های متعدد را از منابع اسلامی استخراج کند. طبیعی است که چنین کاری به بضاعت علمی و دانشی قابل توجهی نیاز دارد.
معاون آموزش حوزه‌های علمیه با طرح این پرسش که حوزه برای تحقق مطالبات رهبر معظم انقلاب چه اقداماتی کرده است؟ اضافه کرد: ضمن پذیرش کاستی‌های فراوان در این زمینه اما کارهای بسیار خوبی هم صورت گرفته است و طبیعتا بنده ناظر به مدت مسئولیت و حیطه فعالیتم به برخی از کارهای انجام شده اشاره می‌کنم.
وی تصریح کرد: یکی از کارهایی که انجام شد تألیف سند چشم‌انداز با ملاحظه رهنمودهای رهبر معظم انقلاب و مراجع عظام تقلید بود. این سند آبان ماه سال ۹۵ یعنی چند ماه پس از ورود آیت‌الله اعرافی و تیم ایشان تهیه شد و پس از اتمام، به تصویب شورای عالی رسید و در نهایت خدمت حضرت آقا نیز ارسال شد. اکنون نیز در حال حرکت گام به گام در این مسیر هستیم.
تهیه منشور حوزه
وی ادامه داد: اقدام بعدی تهیه منشور حوزه‌های علمیه با ملاحظه رهنمودهای مقام معظم رهبری و مراجع عظام تقلید در مهر سال ۹۵ بود. در این منشور مطالب بسیار زیادی مدنظر قرار گرفته است. برای نمونه در بخش آموزش براساس منویات حضرت آقا عمل می‌شود. مقام معظم رهبری در سخنانی تأکید کردند که حوزه علمیه باید نظام آموزشی و پیوستگی آموزشی داشته باشد، نه اینکه تنها یک یا دو کتاب تغییر پیدا کند. ما نیز همین موضوع را دنبال می‌کنیم. براساس فرمایشات معظم له این نظام آموزشی، پژوهش محور، رشته محور، تخصص محور، مدرسه محور، براساس سنت‌ها و… است.
معاون آموزش حوزه‌های علمیه کشور با بیان اینکه در حال تدوین نظامات آموزشی هستیم و خوشبختانه برنامه آموزشی آن در سال جاری در سطح یک اجرا شد، تأکید کرد: حضرت آقا نظرشان کاهش سنوات تحصیل بود و در برنامه جدید آموزشی برای دیپلم و بالاتر از دیپلم یک سال کاهش سنوات را داشتیم. یکی از مطالبی که ایشان فرمودند تغییر متون آموزشی بود. درباره تغییر متون نیز اقدامات بسیار خوبی صورت گرفته است. در این زمینه تاکنون ۶۰ کتاب تولید یا از کتاب‌های موجود به روزرسانی شده است. برای نمونه متن کتاب سیوطی تغییر کرده و شواهد بسیاری از دعای صحیفه سجادیه، روایات و آیات قرآن کریم در آن گنجانده شده است.
استفاده از ۴ هزار روایت در ۶۰ کتاب
حجت‌الاسلام رستم‌نژاد تصریح کرد: در مجموع در تدوین این ۶۰ کتاب، از بیش از ۴ هزار روایت از نهج البلاغه، صحیفه سجادیه و نزدیک به دو برابر آیات قرآن (تعدادی از آیات تکرار شده است) استفاده شده است. البته برخی از اساتید نسبت به این تغییرات مقاومت داشتند. به همین دلیل اکنون برای تدریس این دروس نیازمند اساتید هستیم. اساتید باید در این عرصه وارد شوند.
وی اظهار کرد: نکته بعدی ورود دینی در تمام شئون و جزئیات نظام است. اگر حوزه نتواند در این عرصه کمک کار نظام باشد، پس از کجا می‌توان توقع کمک داشت؟ دست نظام به سمت حوزه دراز است و حوزه اگر در این عرصه‌ها وارد نشود و به ولی فقیه کمک نکند چه کسی کمک کند؟ از دانشگاهی که مبانی غربی را با ظاهرسازی اسلامی ارائه می‌دهد نمی‌توان توقع کمک داشت. اکنون دانشگاه افزون بر اینکه فیزیکدان، دکتر، مهندس و… تربیت می‌کند، محدث، فقیه، فیلسوف نیز تربیت می‌کند، در حالی که این کارها برای حوزه است.
وی گفت: همچنین در عرصه اعطای مدرک نقص داریم. مثلا طلبه ۶ سال تحصیل می‌کند تازه فوق دیپلم دریافت می‌کند. این سبب می‌شود افراد کمتر وارد حوزه شوند. اکنون ۹۰ هزار نفر تحصیلات حوزوی را در دانشگاه انجام می‌دهند.
معاون آموزش حوزه‌های علمیه با بیان اینکه مشکل دیگر حوزه این بود که برخی رشته‌ها همانند حدیث که باید متولی اصلی آن حوزه باشد، زیرنظر وزارت علوم بود، بیان کرد: خروجی چنین کاری این بود که اگر عالمی می‌خواست برای طلاب حدیث را آموزش بدهد، چند سال باید به دنبال وزارت علوم می‌رفت تا مجوز بگیرد، با تأسیس شورای گسترش این مشکلات حل شده است. البته حوزه باید ۲۰ سال پیش اقدام به چنین کاری می‌کرد.
تصویب ۴۰۰ رشته علمی در حوزه
وی یادآور شد: پیشتر ۵۰ رشته برای حوزه اختصاص یافته بود، به همین دلیل درختواره رشته‌های دانشی با مشارکت بیش از ۵۰۰ استاد در ۱۶ حوزه دانشی تهیه شد و کار آن تمام شده است. این درختواره نقشه دانشی علوم اسلامی حوزه است. پیش از این درختواره کمتر از ۵۰ رشته و گرایش دست حوزه بود. در حال حاضر ۴۰۰ رشته به تصویب رسیده است و نزدیک به ۲۰۰ گروه در حال تدوین سرفصل‌ها هستند و در حال حاضر با کمک گرفتن از مجموعه‌های دیگر، نقشه اجرایی آن را دنبال می‌کنیم. وقتی گزارش این کار خدمت حضرت آقا ارسال شد ایشان بسیار خوشحال شدند.
وی همچنین از تخصصی شدن فقه خبر داد و بیان کرد: برای نمونه در سطح چهار فقه عبادات، فقه اخلاق، فقه حکومت، فقه اقتصاد، فقه خانواده و… را با گرایش‌های مختلف داریم. در سطح ۵ نیز فقه‌های تخصصی تصویب شده و اکنون نیازمند زیرساخت‌ها برای اجرا آن هستیم. این کارها در گذشته امکان اجرا را نداشت. به طور کلی رشته‌های فقه تخصصی و علوم انسانی اسلامی در سطح ۲، ۳، ۴ و بعضا در سطح ۵ دنبال می‌شود. تلاش‌ها در راستای این بود که با نگاه نظریه‌پردازی و تخصصی سازی فعالیت کنیم.
معاون آموزش حوزه‌های علمیه همچنین از ورود موضوعات پایان‌نامه‌ها در موضوع بیانیه گام دوم خبر داد و گفت: در حال حاضر ۳۷ پایان‌نامه در حال تدوین داریم که واژه بیانیه گام دوم داخل آن وجود دارد همچنین از دیگر برنامه‌ها معرفی کتب بدیل در سطح یک بود که کتب رهبر معظم انقلاب و امام راحل در این زمینه به عنوان کتب بدیل معرفی شده‌اند.
انتهای پیام/
https://ihkn.ir/?p=21218
نظرات