حجت الاسلام و المسلمین مصطفی دُرّی، قائممقام و معاون پژوهش پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر، مطرح کرد؛
نگاهی فقهی به وظایف شهروندان در قبال حکومت / بازتعریف مسئولیت شهروندان در نظام حکمرانی دینی
تکالیف شهروندی، مسئولیتهایی است که شهروندان یا در قبال یکدیگر و یا در قبال حاکمیت دارند و باید آنها را انجام بدهند. این بحث، عنوانی جدیدتر از حقوق شهروندی است. شاید بتوان گفت یکی از تفاوتهای مهم حقوق شهروندی غربی و سکولار با حقوق شهروندی اسلامی، این است که حقوق شهروندی اسلامی علاوه بر اینکه تکالیف را بر حاکمیت قرار میدهد، برای خود شهروندان هم تکالیفی را قرار داده است.
۱۴۰۴/۰۲/۱۷
حجت الاسلام والمسلمین دکتر محمد جواد ارسطا، عضو شورای فقهی مرکز تحقیقات اسلامی مجلس، نشست علمی «فتوای معیار در قانونگذاری» مطرح کرد؛
ضرورت پیوستگی قوانین در سایه فتوای معیار / تبیین ضوابط فتوای کارآمد در عصر قانونگذاری نوین
برای اداره کشور به فتوای واحدی نیازمند هستیم که از آن به فتوای معیار تعبیر میشود. مراد از فتوای واحد لزوماً فتوای فقیه واحد نیست، بلکه فتوای واحدی است که بتواند بین مجموع قوانین یک نهاد قانونگذار انسجام و پیوستگی برقرار کند و آن را به صورت یک نظام یکپارچه درآورد.
۱۴۰۴/۰۲/۰۷
محمود حکمتنیا، عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، مطرح کرد؛
چرا قوانین ما نیازمند بازنگری تخصصی هستند؟ / انسجام حقوقی، بدون نظریهپردازی ممکن نیست
با توجه به اینکه قوانین متعدد و متکثری داریم، ایجاد انسجام و اعتبار در این قوانین نیازمند فعالیتی تخصصی و دقیق است. در اینجا است که تنقیح معنا پیدا میکند. تنقیح درواقع فعالیتی عالمانه است که با هدف شناخت اعتبار قوانین و بیان انسجام آنها انجام میشود. از نگاه من، اعتبار و انسجام دو عنصر کلیدی هستند که مستلزم بررسی مجدد قوانین از منظری جامع و کلنگر است.
۱۴۰۴/۰۱/۲۳
در نشست علمی «ضوابط تدوین قانون عادلانه» مرکز تحقیقات اسلامی مجلس شورای اسلامی مطرح شد؛
عدالت یکی از اهداف کلیدی انقلاب اسلامی است / نیازمند معیارهایی مشخص برای تضمین حقوق هستیم
محمود حکمت نیا: مسئله وظیفه حکومت در مواجهه با شرایطی که ممکن است مسائلی نظیر تزاحم یا تقابل بین ارزشها و موقعیتها ایجاد کند، مورد بررسی قرار دادن آنهاست، ضمن اینکه حکومت نمیتواند بهطور کامل از مسئولیت خود کناره بگیرد و تنها نظارهگر باشد، زیرا اساساً یکی از وظایفش ایجاد تعادل و رفع تضادها در جامعه است.
۱۴۰۳/۱۲/۲۳
سیدحسین فخر زارع، مدیر گروه فرهنگپژوهی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، مطرح کرد؛
زنگ خطر برای نسل آینده / قانونگریزی مسئولین چگونه باعث افزایش نارضایتی و بی اعتمادی به حکومت میشود؟
قانونگریزی مسئولین به معنای نقض عمدی قوانین و مقرراتی است که خود آنها مسئول اجرا و نظارت بر آن هستند. این پدیده در همه جوامع وجود دارد، اما در برخی کشورها به دلیل ضعف ساختارهای نظارتی و قضایی، شدت بیشتری دارد. در ایران، متأسفانه این مسئله به یک معضل جدی تبدیل شده است. این موضوع نهتنها نظم اجتماعی را بر هم میزند، بلکه اعتماد مردم به سیستم حکومتی را نیز به شدت کاهش میدهد.
۱۴۰۳/۱۲/۱۸
آیت الله علیاکبر رشاد، رئیس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، در همایش بینالمللی «حقوق ملت و آزادیهای مشروع در منظومه فکری حضرت آیتالله العظمی خامنهای (مدظلهالعالی)» مطرح کرد؛
آزادی بدون آزادگی معدوم است / جایگاه عرفان و اخلاق در آزادی معنوی انسان
آزادی تشریعی مربوط به مقررات و اصول و ارزشهایی است که رفتار انسان را مدیریت می کند، آزادی تکوینی به باطن و وجود او مربوط می شود و در آزادی تشریعی یعنی آیا تشریعا مجاز به انجام این کار است یا خیر. آزادی تشریعی به دو بخش برونی و درونی تقسیم می شود، آزادی درونی مربوط به علم اخلاق، عرفان و کشش های درونی رهایی در آزادی انسان در کشش های درونی است. آزادی برونی به کنش جوارح و رفتار بیرونی انسان مربوط می شود که در چهارچوب چه ضوابطی انسان رفتار کند.
۱۴۰۳/۱۲/۱۴
در اولین هم اندیشی بررسی ظرفیت های پشتیبانی علمی_تحقیقاتی حوزه علمیه خراسان در فرایند قانونگذاری مطرح شد؛
ظرفیتهای حوزه خراسان در پرورش فقه قانونگذاری، حکمرانی و سیاستگذاری / روح مبانی اسلامی و اصول فقهی باید در کالبد نظام قانونگذاری کشور بدمد
نهاوندی: مرکز تحقیقات اسلامی مجلس به عنوان یک نهاد تخصصی وابسته به مجلس دنبال آن است که پیش از اینکه ایراد فقهی به قوانین از سوی شورای نگهبان وارد شود، روح مبانی اسلامی و اصول فقهی را در کالبد نظام قانونگذاری کشور بدمد. حجت بر فقها، نخبگان و کارشناسان تمام است که براساس تأکید رهبر معظم انقلاب، تلاش کنند قوانین مصوب کشور از مبدأ مجلس شورای اسلامی، تطبیق کامل بر فقه و مبانی دینی داشته باشد.
۱۴۰۳/۱۲/۰۶
حجت الاسلام و المسلمین علی نهاوندی، رئیس مرکز تحقیقات اسلامی مجلس، در نشست میز تخصصی هوش مصنوعی مطرح کرد؛
ضرورت توجه به دکترین تقنینی هوش مصنوعی / سازمانهای مردمنهاد به طور جدی وارد عمل شوند
تدوین دکترین تقنینی در حوزه هوش مصنوعی با تاکید بر شفافیت رویکردها و مبانی، اقدامی ضروری برای فراهمسازی زیرساختهای لازم در تهیه قانون ملی هوش مصنوعی است. بدون رویکرد مشخص، ساختارسازی و عملیاتی کردن این فناوری به صورت موثر امکانپذیر نیست.
۱۴۰۳/۱۰/۱۶