ما معتقد به هضم اخلاق در فقه نیستیم، بلکه هویتِ مستقل علم اخلاق را می‌پذیریم؛ لیکن با این نظریه هضم و اضمحلال و ذوب اخلاق در فقه موافق نیستیم؛ چراکه اخلاق هویت خودش را حفظ می‌کند و با این نظریه هم که غالباً در کلمات فقهای ما آمده است - که بین بحث اخلاق و فقه مرزی درست می‌کند - با این هم موافق نیستیم؛ بلکه معتقدیم که باید با بسیاری از مباحث اخلاق که مطرح‌شده است، با منهج اجتهادی و درون فقهی به معنای خاص - الحجه علی افعال المکلفین - مواجه شد.

۱۳۹۸/۰۱/۱۸

آنچه در بحث سوءظن و حسن ظن مطرح می‌شود در واقع حمل فعل مسلم بر صحت به‌عنوان یک قاعده فقهی به معنای اول است؛ بنابراین کسی که سخن، کلام و اقدامی از او صادر شد که از آن، دو احتمال به ذهن خطور می‌کند به این نحو که: احتمال می‌دهید کار حرامی انجام دهد و احتمال می‌دهید که این کار وی جایز شرعی و تکلیفی است، این قاعده می‌گوید: کارش را بر آن احتمال حرام، حمل نکن و چنانچه سوءظن پیدا کند، قاعده می‌گوید: ظن تو این‌گونه باشد که این کار، مباح و جایز است نه حرام.

۱۳۹۸/۰۱/۰۷

کذب، مطلق است، اعم از این که بداند آن شخص فلان کار را انجام نداده است یا این که شک داشته باشد. «افتراء» در آنجایی است که می‌داند آن عمل را انجام نداده است اما «اتهام» غالباً این است که باشک، نسبتی را به شخصی می‌دهد، یعنی نمی‌داند آن کار را انجام داده است یا خیر، ولی می‌گوید انجام داده است.

۱۳۹۷/۱۲/۲۷

روایت می‌فرماید وقتی می‌بینی کاری از طرف مقابلت صادر شده است که ظاهری ناصحیح دارد یک محمل صحیحی برای او پیدا کن و این حرکت آن‌قدر اهمیت دارد که حضرت بلافاصله می‌فرماید اگر دیدی که این محمل تو منطبق با رفتار وی نیست، باز تلاش کن و یک راه دیگری را پیدا کن و سعی کن که از حمل بر سوء فاصله بگیری فلذا یک محمل خیری برای آن پیدا کن.

۱۳۹۷/۱۲/۲۳

سوء ظن نسبت به محرمات حرام است و نسبت به مکروهات و امور مذمومه عرفی هم مکروه است یعنی مرجوح است این قانون در روایات اجرا می‌شود و لذا قائل هستیم سو ظن دو حکم دارد. نخست، حکم تحریمی در آنجایی که ظن سوء ظن به یک محرمی باشد. دوم، حکم تنزیهی و کراهت دارد نسبت به مکروهات و امور مادون محرم.

۱۳۹۷/۱۲/۲۰

ادله سوء ظن، هم امر باطنی را دربرمی‌گیرد و هم ترتیب اثر را شامل می‌شود. اثر این دو نظریه این است که ترتیب اثر بر سوء ظن مده و یا بدگمان نباش، بنا بر نظر اول دو عنوان است و گناه تکرر و تعدد دارد و تأکد پیدا می‌کند اما بر نظر دوم که بگوییم این‌ها عناوین مشیر هستند آن وقت عنوان مشیر به خطابات دیگر می‌شوند که به نحوی ارشاد و عنوان مشیر می‌شوند.

۱۳۹۷/۱۲/۱۳

منافقین نسبت ساده‌لوحی به پیامبر(ص) می دادند و خداوند از ایشان دفاع کرده و این خوش‌باوری را توضیح می‌دهد. این رفتار در حوزه رهبری و هدایتگری قرار دارد اما این که بگوییم در مطلق تعامل‌ها این‌گونه باشد، نیست. بیشتر ادب تبلیغ، رفتار هدایتگری است و نمایانگر این است که چنین رهبری باید اذن خیری باشد.

۱۳۹۷/۱۲/۰۸