آیت الله علیرضا اعرافی، مدیر حوزه های علمیه در جلسه سی و یکم درس خارج «فقه روابط اجتماعی» گفت:
تفاوت میان کذب، افتراء و اتهام چیست؟/ تهمت، ایمان را ذوب میکند همانگونه که نمک در آب ذوب میشود
کذب، مطلق است، اعم از این که بداند آن شخص فلان کار را انجام نداده است یا این که شک داشته باشد. «افتراء» در آنجایی است که میداند آن عمل را انجام نداده است اما «اتهام» غالباً این است که باشک، نسبتی را به شخصی میدهد، یعنی نمیداند آن کار را انجام داده است یا خیر، ولی میگوید انجام داده است.
۱۳۹۷/۱۲/۲۷
آیت الله علیرضا اعرافی
بر اساس روایات حتی اگر کار ناصحیحی از افراد دیدیم باید محمل خیری برای آن پیدا کنیم
روایت میفرماید وقتی میبینی کاری از طرف مقابلت صادر شده است که ظاهری ناصحیح دارد یک محمل صحیحی برای او پیدا کن و این حرکت آنقدر اهمیت دارد که حضرت بلافاصله میفرماید اگر دیدی که این محمل تو منطبق با رفتار وی نیست، باز تلاش کن و یک راه دیگری را پیدا کن و سعی کن که از حمل بر سوء فاصله بگیری فلذا یک محمل خیری برای آن پیدا کن.
۱۳۹۷/۱۲/۲۳
آیت الله علیرضا اعرافی در درس خارج فقه روابط اجتماعی به بررسی حسن ظن و سوء ظن در روایات پرداخت و بیان داشت:
سوء ظن در محرمات، حرام و در مکروهات و امور مذمومه عرفی مکروه است
سوء ظن نسبت به محرمات حرام است و نسبت به مکروهات و امور مذمومه عرفی هم مکروه است یعنی مرجوح است این قانون در روایات اجرا میشود و لذا قائل هستیم سو ظن دو حکم دارد. نخست، حکم تحریمی در آنجایی که ظن سوء ظن به یک محرمی باشد. دوم، حکم تنزیهی و کراهت دارد نسبت به مکروهات و امور مادون محرم.
۱۳۹۷/۱۲/۲۰
آیت الله علیرضا اعرافی، مدیر حوزه های علمیه در جلسه بیست و هشتم درس خارج «فقه روابط اجتماعی» به تشریح آیه 30 سوره حج پرداخت و اظهار کرد:
سوء ظن فی نفسه گناه است یا ترتیب أثر دادن به آن گناه است؟
ادله سوء ظن، هم امر باطنی را دربرمیگیرد و هم ترتیب اثر را شامل میشود. اثر این دو نظریه این است که ترتیب اثر بر سوء ظن مده و یا بدگمان نباش، بنا بر نظر اول دو عنوان است و گناه تکرر و تعدد دارد و تأکد پیدا میکند اما بر نظر دوم که بگوییم اینها عناوین مشیر هستند آن وقت عنوان مشیر به خطابات دیگر میشوند که به نحوی ارشاد و عنوان مشیر میشوند.
۱۳۹۷/۱۲/۱۳
آیت الله علیرضا اعرافی، مدیر حوزه های علمیه در جلسه بیست و هفتم از درس خارج «فقه روابط اجتماعی» به بررسی آیه 61 سوره برائت پرداخت و گفت:
رهبر جامعه اسلامی باید اُذن خیر باشد/ اسوه بودن پیامبر(ص) قاعده اصولی است و حکم به دیگران هم تعمیم دارد
منافقین نسبت سادهلوحی به پیامبر(ص) می دادند و خداوند از ایشان دفاع کرده و این خوشباوری را توضیح میدهد. این رفتار در حوزه رهبری و هدایتگری قرار دارد اما این که بگوییم در مطلق تعاملها اینگونه باشد، نیست. بیشتر ادب تبلیغ، رفتار هدایتگری است و نمایانگر این است که چنین رهبری باید اذن خیری باشد.
۱۳۹۷/۱۲/۰۸
نشست علمی «فهم اجتماعی نصّ در فقه اجتماعی»، چهارشنبه 24 بهمن ماه 1397 به همّت گروه فقه اجتماعی مرکز فقهی ائمه اطهار (ع) در تالار امام خمینی(ره) این مرکز برگزار شد؛
فهم اجتماعی نصّ در فقه اجتماعی/ استنباط فقیه نباید تحت الشعاع جو اجتماعی قرار گیرد
آیت الله محسن اراکی: اگر برایمان احراز شد که فقیهی در یک مسئله شرائط شخصی خودش را در نظر گرفته است، این به معنای رعایت نکردن اصول استنباط توسّط فقیه است.
۱۳۹۷/۱۱/۲۵
آیت الله علیرضا اعرافی، مدیر حوزه های علمیه در جلسه بیست و ششم از درس خارج «فقه روابط اجتماعی» به بررسی آیه أُذُن پرداخت و تصریح داشت:
مفهوم آیه اُذُن: در ارتباط با دیگران سادهلوح نباشید/ خوشبین باشید هر چند از باطنشان خبر دارید
آیه میخواهد بفرماید: تعامل با دیگران یک نوعش تعامل ساده لوحانه است که امر مذمومی است، یک نوع دیگرش هم تعامل خوشبرخوردی است، همراه با نوعی خوشبینی، بدون اینکه سادهلوحی باشد.
۱۳۹۷/۱۱/۱۸
آیت الله علیرضا اعرافی، مدیر حوزه های علمیه در جلسه بیست و پنجم از درس خارج «فقه روابط اجتماعی» مفهوم و منطوق آیه نبأ را مورد بررسی قرار داد که متن آن بدین شرح است؛
ارتباط آیه نبأ با بحث ظن/ «أنْ تُصیبُوا قَوْماً بِجَهالَهٍ» یک قاعده فقهی است
«أنْ تُصيبُوا قَوْماً بِجَهالَةٍ»، یک قاعده فقهی است، میگوید: شما بدون حجت معتبر نمیتوانید در محدوده اختیارات دیگران وارد بشوید و حق دیگران را ضایع بکنید، روی دیگر الناس مسلطون علی اموالهم است، مردم آزاد هستند و حقوقشان محفوظ است، شما نمیتوانید دست به حقوق دیگران بزنید.
۱۳۹۷/۱۱/۱۶