بهروز مینایی، عضو هیات علمی دانشگاه علم و صنعت، در نشست علمی «کاربست هوش مصنوعی در فقه و علوم اسلامی» مطرح کرد؛
ترس از هوش مصنوعی حاصل اومانیسم است / بایدهای استفاده از هوش مصنوعی در فقه و علوم اسلامی
۱۴۰۳/۱۱/۲۳
آیت الله ابوالقاسم علیدوست در جلسه ای با موضوع «باز تبیین و آسیبشناسی اندیشه کارکرد نصوص مبین اهداف عالی و مقاصد شریعت در استنباط احکام» مطرح کرد؛
نصوص و مقاصد دو سویه تحلیل فقهی/ فقه مقاصدی در شیعه وجود ندارد
فقیه در استنباط احکام باید نصوص مبین مقاصد را در نظر بگیرد. این نصوص کارایی سندی مستقیم ندارند؛ به عنوان مثال، نمیتوانیم آیه «لیقوم الناس بالقسط» را به عنوان سند فتوا قرار دهیم؛ اما ممکن است کارایی ابزاری داشته باشند.
۱۴۰۳/۱۱/۱۸
دکتر سیمایی صراف، وزیر علوم، تحقیقات و فناوری در سومین نشست شورای عالی سیاستگذاری ستاد علوم انسانی اسلامی حوزههای علمیه مطرح کرد؛
حرکت از نظریهپردازی به عملگرایی رمز کارآمدی علوم انسانی اسلامی
کرد قطعا باید به سمت علوم انسانی به معنای بومی یا اسلامی برویم و در این شکی نیست. اما باید توجه داشت که دغدغه نظام اسلامی، حاکمیت دین و حکمرانی دین است. حکمرانی دینی بیش از آنکه به دینی کردن علوم وابسته باشد، به دینشناسی نیاز دارد
۱۴۰۳/۱۱/۱۳
دکتر قطب الریسونی، استاد فقه و اصول در دانشگاه شارجه، در مقالهای مطرح کرد؛
چگونه یک فقیه اقتصادی تربیت کنیم؟ / شرایط علمی و روانی مورد نیاز برای اجتهاد در فقه اقتصادی
درکهای شرعی مرتبط با معاملات مالی دچار کاستیهایی است. علت این امر، نبود فقیهی متخصص در امور مالی است که همین مسئله مانعی جدی بر سر راه نهادهای مالی اسلامی، از جمله بانکهای اسلامی، بورسهای اسلامی، شرکتهای بیمه تکافلی و هتلهای اسلامی، برای انجام وظایفشان به بهترین شکل ممکن ایجاد کرده است.
۱۴۰۳/۱۱/۱۳
حجتالاسلام والمسلمین حسین نیک در یادداشتی مطرح کرد؛
بررسی سه فرضیه در ماهیت فقه معاصر / چگونه فقه معاصر میتواند نیازهای دنیای جدید را پاسخ دهد؟
فقه معاصر مفهومی است که امروزه در محافل علمی و فقهی مورد توجه قرار گرفته و به دنبال تلفیق اصالت فقه با شرایط پیچیده و تحولات زندگی معاصر است. این اصطلاح تعریف مشخصی ندارد و نیازمند بررسی ماهیت آن است. سه فرضیه برای درک فقه معاصر مطرح شده است که به بررسی رویکردهای مختلف در این زمینه میپردازند.
۱۴۰۳/۱۱/۰۷
آیتالله علیرضا اعرافی در افتتاحیه نخستین اجلاس بین المللی مدیران مراکز آموزشی و پژوهشی حوزه علوم و مطالعات اسلامی مطرح کرد؛
اطلاعات در علوم اسلامی باید از حبس درآید و در قالب هوش مصنوعی استفاده شود
در دوران معاصر، مطالعات جدیدی در حوزه دینشناسی به وجود آمده که به عنوان مطالعات درجه دو و ناظر به علوم اسلامی یا پدیده دین شناخته میشوند. این رویکرد جدید قابل توجه است و در کنار آن، در گذشته دو نوع مطالعه دینی وجود داشت؛ نخست، مطالعات پیشادینی که با استفاده از مبادی عقلی و فلسفی به شناخت دین میپرداخت و بدون این مبادی، دینداری معتبر تلقی نمیشد.
۱۴۰۳/۱۱/۰۶
آیت الله ابوالقاسم علیدوست استاد برجسته درس خارج حوزه علمیه قم، در نشست علمی «مناسبات فقه و اخلاق در کشاکش اثبات و نفی» مطرح کرد؛
اخلاق جزء لاینفک فقه است / هیچ قانونگذاری خلاف ارزشهای خود قانونگذاری نمیکند
این بحثها اگر مهار نشود، آسیب دارد؛ اصولا اخلاق در فقه باید باشد و نمیتواند نباشد، اما این را ممکن است کسی بهانه قرار دهد. اخیرا گفتهاند ازدواج اصولا اخلاقی نیست چون یک تعهد منفعت طلبانه در آن هست! مسلم است که ما نمیتوانیم از برخی از گزافه گوییها دفاع کنیم. ما اگر از عدالت و فضیلت در فقه دفاع میکنیم این قضیه در برابر فقه نص بسند هست؛ نص بسندیها عمده به اطلاقات ادله تمسک میکنند، یا ممکن است حتی توهم اطلاق داشته باشند!
۱۴۰۳/۱۱/۰۶
زهره صفاتی، استاد سطوح عالی حوزه علمیه، در نشست چالشهای مجتهدپروری در حوزههای علمیه خواهران مطرح کرد؛
نباید فقه و فقاهت را جنسیتی کنیم / ضرورت ارتباط مستمر حوزههای علمیه با جامعه
در گذشته تصور میشد که برای پاسخگویی به مسائل گسترده اجتماعی و ایفای نقش مؤثر در جامعه، بانوان باید به تحصیلات عالی دینی دست یابند. این دغدغه از سالهای اولیه ورود به حوزه دینی وجود داشت و با فعالیتهای تبلیغی و دینی در دوره شاهنشاهی همراه بود. ابهامات موجود در مسائل دینی و اجتماعی، ضرورت ورود بانوان به عرصه اجتهاد را نمایان میکرد، زیرا بدون دانش عمیق شرعی و فقهی، ارائه پاسخهای دقیق امکانپذیر نبود.
۱۴۰۳/۱۱/۰۶