حجت الاسلام و المسلمین عبدالحسین خسروپناه، دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی، در نشست علمی گروه فقه اجتماعی مدرسه فقاهت آستان قدس رضوی مطرح کرد؛
تفاوت فقه و فقه الاجتماع و فقه نظام اجتماعی و فقه حکمرانی اجتماعی (بخش دوم)
حکمرانی یک فرایند کلان است که از سیاستگذاری آغاز شده و تا اجرا و نظارت ادامه پیدا میکند. در این مسیر، فقه میتواند نقش مهمی در ارائه بایدها و نبایدهای شرعی ایفا کند، اما کافی نیست. بلکه عقل تدبیرگر و برنامهریزی نیز باید در این روند به کار گرفته شود. آنچه امروز بهعنوان فقه حکمرانی مطرح میشود، تلاشی است برای ترکیب آموزههای فقهی با اصول حکمرانی، بهمنظور تحقق تدریجی نظام مطلوب اجتماعی.
۱۴۰۳/۱۱/۲۶
حجت الاسلام و المسلمین عبدالحسین خسروپناه، دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی، در نشست علمی گروه فقه اجتماعی مدرسه فقاهت آستان قدس رضوی مطرح کرد؛
تفاوت فقه و فقه الاجتماع و فقه نظام اجتماعی و فقه حکمرانی اجتماعی (بخش اول)
حکومت در فقه، اشکال مختلفی دارد. گاه حکومت بهصورت رسمی در اختیار فقیه قرار میگیرد، و گاه مانند دوران امام صادق (ع)، دولت در دولت شکل میگیرد. در آن زمان که بنیعباس بر سر کار بودند، امام صادق (ع) در مقبوله عمر بن حنظله (یا به تعبیر دقیقتر، صحیحه عمر بن حنظله) فرمودند که اگر دو شیعه دچار اختلاف شدند، نباید برای حل مشکل خود به سلطان جور و طاغوت مراجعه کنند، بلکه باید به فقیه جامعالشرایط رجوع نمایند، زیرا «فانی قد جعلته علیکم حاکما»؛ یعنی من او را حاکم بر شما قرار دادم.
۱۴۰۳/۱۱/۲۵
زینب تاجیک، عضو هیئت علمی پژوهشکده زن و خانواده، مطرح کرد؛
الگوی سوم زن باید مبنای ساختار اجتماعی کشور باشد / انسانیت و کنشگری اجتماعی جنسیت محور؛ مبنای هویت زنانگی در انقلاب اسلامی
انقلاب اسلامی هویتی به زن بخشیده که زن متوجه شده است که نیازی نیست که مرد باشد تا کنش اجتماعی داشته باشد و با حفظ زنانگی و خصوصیات جنسیتی زنانه میتواند کنشگری داشته باشد. اگرچه ممکن است در بعضی موارد ساختارها از ما پشتیبانی نکنند اما این زمینه، بدون ظهور انقلاب، برای ما زنان فراهم نمیشد. یکی از وظایف مهم زنان این است که این هویت جدید و تحول انقلابی را به تمام مردم جهان معرفی کنند. ما باید سعی کنیم با شیوههای مختلف این را به گوش زنان جهان برسانیم. زنان ما باید به این تغییر هویت واقف باشند. ما باید بدانیم سیر تاریخی زن ایرانی چگونه بوده و حال چگونه است. این سیر تاریخی و انتقال ارزش باید به گوش جوانان و نوجوانان ما برسد.
۱۴۰۳/۱۱/۲۵
حجت الاسلام احمد حسین شریفی رئیس دانشگاه قم در یادداشتی مطرح کرد؛
حوزه علمیه و مرجعیت در مطالعات اسلامی و علوم انسانی/ تحول در حوزه، لازمه تحقق گام دوم انقلاب
حوزههای علمیه باید بتوانند مرجعیت علمی را در علوم انسانی که نرمافزار فردسازی، جامعهپردازی و تمدنسازیاند، کسب کنند؛ و الا محتوا و نرمافزار فردسازی، جامعهپردازی و تمدنسازی، کماکان، محتوایی اومانیستی و لیبرالیستی خواهد بود
۱۴۰۳/۱۱/۲۴
حمید محمدپور، مدیر گروه مسکن اندیشکده ایتان، در چهل و چهارمین نشست «مسأله شهر» مطرح کرد؛
چگونه شهرسازی غیر اصولی باعث شده است که تهران از توکیو، نیویورک و لندن متراکمتر باشد؟ / سهم ۸۰ درصدی زمین در قیمت مسکن
قیمت زمین و تراکم جمعیت تأثیر مستقیمی بر سبک زندگی خانوار دارد. با افزایش اعضای خانواده، نیاز به مسکن بزرگتر بیشتر میشود، اما قیمت بالای زمین موجب ساخت واحدهای پرتراکم میشود. بسیاری از خانوارها مستأجرند یا دچار بدمسکنی هستند، اما این شرایط بهاشتباه عادیسازی شده است. درحالیکه تراکم جمعیتی در شهرهایی مانند توکیو، نیویورک و لندن پایینتر از تهران است، اما همچنان در تهران پروژههای پر تراکم ادامه دارد.
۱۴۰۳/۱۱/۲۴
حجتالاسلام والمسلمین حمیدرضا شاکرین، مدیر گروه منطق فهم دین پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، مطرح کرد؛
علوم انسانی اسلامی چگونه میتواند پاسخگوی نیازهای جامعه امروز باشد؟ / اندیشه ولایت فقیه؛ نمونه موفق علوم انسانی اسلامی
علوم انسانی اسلامی باید به رشد و غنای خوبی برسد. این مقداری که ما توانستیم از اسلام استفاده کنیم، توانسته خدمات ارزشمندی داشته باشد. به عنوان مثال، اندیشه ولایت فقیه یک نظریه سیاسی در کنار دیگر نظریههای سیاسی که در دنیا وجود دارد، است. ولایت فقیه یا به تعبیری که مقام معظم رهبری به کار بردهاند، مردمسالاری دینی، یک نظریه سیاسی است. یعنی یک بخشی از همین حوزه علوم انسانی است.
۱۴۰۳/۱۱/۲۴
حجت الاسلام و المسلمین مصطفی درّی مدیر مدرسه فقه هنر، در نشست علمی «قاعده سازی در فقه هنر؛ ضرورتها، بایسته ها و چالشها» مطرح کرد؛
قاعدهسازی در فقه هنر چگونه صورت میگیرد؟ / اهمیت ضابطهمند کردن فقه هنر برای مقابله با نظرات غیرمستند
قاعده فقهی تعریفی مشخص دارد که آن را از مفاهیم مشابهی همچون قاعده اصولی، نظریه فقهی، پارادایم فقهی، قانون فقهی و ضابطه فقهی متمایز میکند. این قاعده دو ویژگی اساسی دارد: نخست، نمیتوان آن را در تمام ابواب فقهی به کار گرفت، و دوم، باید چند موضوع فقهی مختلف را در بر بگیرد. در فرایند قاعدهسازی در فقه هنر، یکی از اصول مهم، پرهیز از قواعد تکراری و غیر اختصاصی است. این کارویژه نهتنها به نظاممند شدن دانش فقهی کمک میکند، بلکه مانع ورود خرافات و نظرات غیرمستند به این حوزه میشود.
۱۴۰۳/۱۱/۲۴
ایمان زاغیان دانشجوی دکترای علوم شناخی و پژوهشگر هسته تحکیم خانواده و جمعیت اندیشکده رهیافت، در یادداشتی مطرح کرد؛
وقتی نیازهای عاطفی بدون ازدواج تأمین میشود، چه اتفاقی میافتد؟ / رواج دوستیهای ناسالم و کاهش میل به ازدواج
بسیاری از افراد این طور بیان میکنند برای اینکه ازدواج کنند لازم است ارتباط داشته باشند. اما این در حالی است که بسیاری از افرادی به دنبال روابط عاطفی میروند دیرتر ازدواج میکنند. سوالی که وجود دارد این است چه اتفاقی می افتد که عده ای با افتادن در ورطه روابط عاطفی دغدغه میل به ازدواج در آنان کاهش می یابد.
۱۴۰۳/۱۱/۲۳