به گزارش خبرنگار پایگاه خبری-تحلیلی مفتاح_اندیشه، آیت‌الله سید محمدمهدی میرباقری، رییس فرهنگستان علوم اسلامی قم، یکشنبه 14 مهرماه در نشستی با عنوان «هیئت؛ خیمه‌ای فراتمدن و تمدن ساز» که در دانشگاه امام صادق علیه السلام برگزار شد، از عاشورا و قیام امام حسین علیه السلام به عنوان امری فراتمدنی یاد کرد و گفت: کربلای سیدالشهدا(ع) امری فراتمدنی است که آخرت و جهان باقی بر حول آن ساخته می‌شود و نباید آن را صرفاً به امری زمینی که می‌توان بر حول آن تمدن بنا کرد تقلیل داد، هرچند قطعاً می‌توان بر حول عاشورا تمدن بنا نمود که همان تمدن مبتنی بر امام است.

وی سپس با اشاره به برخی از آیات قرآن که به تشکیل جامعه‌ای حول محور امام تصریح داشته‌اند، افزود: یکی از آیاتی که به مسئله امت سازی حول امام اشاره دارد، آیات مرتبط با داستان حضرت ابراهیم است که تنها پیامبری است که به صراحت از او به عنوان امام یاد شده است.

وی سپس با اشاره به آیاتی از سوره ابراهیم و بقره به تبیین مسیر امت سازی حضرت ابراهیم(ع) پرداخت و گفت: در سوره ابراهیم سخن از این است که آن حضرت بخشی از ذریه خود را در صحرای حجاز سکنی دادند. امام اینگونه است که مسیر امت سازی و امت خودش را در آینده می‌بیند، پس وقتی حضرت ابراهیم حضرت اسماعیل و مادرش را در آن بیابان بی آب و علف سکنی می‌دهد خطاب به خداوند عرضه می‌داد: «رَبَّنَا إِنِّي أَسْكَنْتُ مِنْ ذُرِّيَّتِي بِوَادٍ غَيْرِ ذِي زَرْعٍ عِنْدَ بَيْتِكَ الْمُحَرَّمِ رَبَّنَا لِيُقِيمُوا الصَّلَاةَ فَاجْعَلْ أَفْئِدَةً مِنَ النَّاسِ تَهْوِي إِلَيْهِمْ وَارْزُقْهُمْ مِنَ الثَّمَرَاتِ لَعَلَّهُمْ يَشْكُرُونَ» (37-ابراهیم)، کانه سکنای این امت باید در بیت الله الحرام باشد و باید به اقامه صلات برسند و یاد الهی و ذکر الهی را در عالم فراگیر کنند و این امتی است که حضرت می‌بیند و قصد برپایی آن را دارد.

آیت الله میرباقری در ادامه تبیین مسیر امت سازی حضرت ابراهیم(ع)، تمایل به سمت امام را سبب شکل گیری امت دانست و بیان کرد: حضرت ابراهیم(ع) در ادامه برای ذریه خود دو دعا می‌کنند. ایشان عرضه می‌دارند که خدایا محبت آن‌ها را دل مردم بیانداز و از ثمرات آن‌ها رزقشان ده. گویا حضرت می‌بینند آن امتی را که اقامه صلات می‌کنند، اما برای اقامه صلات و عبادت خداوند، باید قلوب متمایل به امام شود و تا قلوب متمایل به امام نشود امتی شکل نمی‌گیرد. بنابراین تمایل مردم به امام سبب شکل گیری امت است.

وی با بیان اینکه امام کسی است که با آگاهی برای ساختن امت خود هزینه می‌کند، عنوان کرد: امام کسی است که امت تاریخی خود را می‌بیند و برای ساخت آن امت هزینه می‌کند. ذریه خود را در زمین لم یزرع ساکن می‌کند تا آن امت شکل بگیرد و عبادت خدا کنند.

این استاد حوزه و دانشگاه در ادادمه با اشاره به آیات دیگر قرآن کریم به تببین وظایف امام در جریان امت سازی پرداخت و گفت: اولین ماموریتی که به امام داده می‌شود این است که بیتی را که خداوند محل رجوع مردم قرار داده است و وادی امن اوست تطهیر کند. به عبارتی امت بیتی می‌خواهد که خداوند محل رجوع مردم قرار داده و این بیت باید تطهیر بشود و این وظیفه امام است تا مظاهر شرک را از آن بیت تطهیر کند تا برای عبادت خدا آماده شود. اما این بیت برای امت سازی کافی نیست. بلکه مناسک حول این بیت است که سبب پیمان با امام می‌گردد. اصولاً بیت متعلق به امام است و به همین جهت مناسک وحتی مواقیت حج، همگی برای امام و در راستای اوست.

وی افزود: حضرت ابراهیم(ع) پس از بنای ساختمان کعبه به درگاه خدا دعا می‌کند که خدایا از ما قبول کن و ما و فرزندان ما را را مسلم قرار بده. این سخن بیانگر آن است که برای درست کردن امت امام باید تسلیم باشد و این تسلیم تا آن جا پیش می‌رود که باید از همه چیز خویش بگذرد، همانطور که در ماجرای حضرت ابراهیم، ذبح حضرت اسماعیل نشان دهنده نهایت تسلیم حضرت ابراهیم است.

آیت‌الله میرباقری با اشاره به ضرورت مناسک در کنار تسلیم برای ساخت امت، گفت: حضرت ابراهیم می‌خواست امتی مسلم بر مدار تسلیم خود بنا کند و تسلیم قطعاً مناسک می‌خواهد. مردمی که بیت دارند و بلد دارند، مناسک می‌خواهند تا امت شوند و اوج این مناسک و نهایت آن قربانی است، همانطور که مناسک حج به قربانی ختم می‌شود. امت نبی اکرم نیز به قربانی نیاز دارد و عاشورا قربانی نبی اکرم برای امت سازی است.

وی در ادامه با اشاره به ماجرای عاشورا و نقش آن در امت سازی نبی اکرم، بیان کرد: داستان عاشورا امت سازی و هزینه امت سازی نبی اکرم است برای عبور از کفر و شرکی که مانع عبودیت خداست و این ماجرا همانگونه که در زیارت عاشورا بیان گردیده نهایتاً به امت سازی و امت اسلامی منتهی می‌شود.

رئیس فرهنگستان علوم اسلامی قم با اشاره به نقش اساسی هئیت در جریان تشکیل امت اسلامی، گفت: حال در این میان سؤال اینجاست که هیئت چیست؟ هیئت در اساس نهادی فرهنگی است برای شکل دادن به بنای این امت، نهادی که امام صادق(ع) آن را تأسیس کرده است. هیئت براساس بکا و عزاداری بنا شده است واین فرهنگی‌ترین کاری است که می‌توان برای حفظ و تسری عاشورا در میان امت انجام داد.

وی در پایان با بیان اینکه وظیفه ما در قبال هیئت حفظ و پایبندی به مؤلفه‌های اساسی آن است، بیان کرد: کار ما حفظ و برپایی نهاد هیئت است. هیئت و همینطور زیارت، قابلیت شکل‌دادن امت را دارند. هیئت در تمام مناسبات اجتماعی اثر می‌گذارد و حرکت‌های فرهنگی و اجتماعی و اقتصادی را راه می‌اندازد اما انگیزه آن عزادارای سید الشهداست و تغییری نمی‌کند. ما نیز نباید هیئت را تبدیل به بازار یا هر چیز دیگری کنیم. ما برای تمدن سازی در کنار آموزش، اقتصاد و سیاست و... به هیئت هم نیاز داریم. ما باید هیئت را احیا کنیم و هیئت مؤلفه‌هایی دارد که باید محقق شود و ما موظفیم ظرفیت‌های هیئت را فعال کنیم تا بتوان در کنار آن از ثمرات و برکات آن نیز بهره برد.

انتهای پیام/