به گزارش خبرنگار پایگاه خبری – تحلیلی مفتاح_اندیشه، آیت‌الله احمد عابدی، استاد برجسته حوزه علمیه قم در درس خارج «جهاد» به بررسی مکتب دفاعی اسلام پرداخت و با بیان این‌که پدافند غیر عامل تقریباً نه تحقیقاً امنیت ایجابی است، تأکید کرد: برخی از کشورها وسایلشان همانند تلفن، خط آهن، وسایل برقی و... را به گونه‌ای می‌سازند که تنها در کشور خودشان قابل استفاده است، همچنین وسایل دیگر کشورها در آنجا قابل استفاده نیست، این‌ها نوعی امنیت ایجابی است.

وی اظهار کرد: روح دین با امنیت ایجابی سازگاری بیشتری نسبت به امنیت سلبی دارد. یعنی کاری کنیم که زمینه تهدید پیش نیاید.

آیت‌الله عابدی با اشاره به این‌که متأسفانه بسیاری از کارهایی که ما می‌کنیم بیشتر تهدید آور است، تصریح کرد: درب‌های کشور را باز کرده‌ایم و خیال می‌کنیم کار خوبی انجام می‌دهیم در حالی که این موضوع تهدیدهای مختلفی در پی دارد. حتی کشورهای آفریقایی نیز چنین کاری نمی‌کنند.

وی امنیت را نقطه مقابل فتنه دانست و گفت: در فارسی امنیت را مقابل آشوب و هرج و مرج قرار می‌دهیم ولی در آیات قرآن و روایات امنیت در مقابل فتنه است.

این استاد حوزه در تعریف واژه فتنه بیان داشت: اصل لغت فتنه به معنای امتحان و ابتلا است. معنای فتنه این است که شرایط سختی پیش بیاید و مشخص شود چه کسی مؤمن و چه کسی غیر مؤمن است. فتنه، باطن افراد و مرزها را مشخص می‌کند.

وی اضافه کرد: در قرآن نیز فتنه‌های مختلفی مطرح شده و گاهی به پیامبران، شیطان، منافقان و... نسبت داده شده است. قرآن می‌فرماید «وَلَقَدْ فَتَنَّا سُلَيْمَانَ وَأَلْقَيْنَا عَلَى كُرْسِيِّهِ جَسَدًا ثُمَّ أَنَابَ؛ و همانا ما سلیمان را در مقام امتحان آوردیم و کالبدی بر تخت وی افکندیم.» قرآن می‌فرماید داوود(ع) و موسی(ع) را نیز در فتنه یعنی امتحان انداختیم. فتنه گاهی با راحتی و گاهی با سختی است.

آیت‌الله عابدی درباره رابطه ایمان و امنیت نیز تأکید کرد: امنیت برای ایمان است یا ایمان برای امنیت؟ ممکن است برخی از آیه «وَلَيُبَدِّلَنَّهُمْ مِنْ بَعْدِ خَوْفِهِمْ أَمْنًا يَعْبُدُونَنِي» استفاده کنند که امنیت مقدمه عبادت است. یعنی امنیت مقدم بوده و ایمان ذی المقدمه است.

وی افزود: درست این است که بگوییم منظور از امنیت، علم و معرفت است. حال باید دید ایمان بر علم و معرفت مقدم است یا علم و معرفت بر ایمان. البته اینجا منظور تقدم ارزشی نیست، بلکه تقدم و تأخیر خارجی است. فهم مقدمه ایمان است یا ایمان مقدمه فهم است؟

این استاد برجسته حوزه عنوان کرد: درست این است که بگوییم دو گونه فهم و معرفت داریم؛ معرفت ابتدایی و معرفت درجه بالا. نخست فرد باید علم و معرفت پیدا کند تا مؤمن شود، حال که مؤمن شد تازه معرفت جدید پیدا می‌کند. یعنی علم مقدمه است برای ایمان و ایمان مقدمه است برای یک علم بالاتر.

وی اضافه کرد: درباره رابطه امنیت و ایمان نیز می‌توان گفت. نخست باید ایمان باشد تا امنیت درست شود وقتی امنیت درست شد ایمان قوی می‌شود. یعنی امنیت میان دو ایمان است. قرآن می‌فرماید «الَّذِينَ آمَنُوا وَلَمْ يَلْبِسُوا إِيمَانَهُمْ بِظُلْمٍ أُولَئِكَ لَهُمُ الْأَمْنُ.» ایمان برای فرد امنیت به وجود می‌آورد.

آیت‌الله عابدی، امنیت را دارای ابعاد «مادی، دنیایی، ظاهری، شهادت» و «معنوی، اخروی، باطنی و غیب» دانست و گفت: امنیت دو مرحله دارد، این گونه نیست که امنیت را همیشه در قدرت مادی جستجو کنیم. یکی از ابعاد مهم امنیت قدرت منطق است نه منطق قدرت. اکنون بسیاری از فلیسوفان اخلاق می‌گویند قدرت یکی از فضائل اخلاقی است. این اخلاق قدرت است.

وی ادامه داد: دین، اخلاق و بر حق بودن نوعی از قدرت است. اگر قدرت را به صورت عام خود همانند قدرت فرهنگ، اقتصاد، دین، زبان و... بگیریم متوجه می‌شویم که آیات قرآن و روایات از این مطالب پُر است. بُعد مادی امنیت چیزیست که در کتاب‌های کلامی و فلسفی به نام فلسفه نبوت ذکر شده است.

استاد حوزه با اشاره به این‌که جنبه معنوی امنیت از جنبه مادی آن مهم‌تر است، درباره جنبه‌های معنوی امنیت اذعان کرد: برای نمونه وزارت اطلاعات، سپاه، نیروی انتظامی و... جنبه مادی امنیت است ولی جنبه معنوی امنیت درس اخلاق، اعتقادات، تفسیر قرآن و روضه سیدالشهدا(ع) است. أثر این جنبه‌های معنوی بسیار بیشتر از جنبه‌های مادی است.

وی افزود: دلیل این‌که می‌گوییم جنبه معنوی از جنبه مادی مقدم است، این است که اصل جنبه معنوی است. مثلاً برای این‌که بگوییم فلان شخص انسان تر است، آیا به جنبه مادی او(چاقی و لاغری) توجه می‌کنیم یا به جنبه معنوی او؟ این نشان می‌دهد که جنبه معنوی اصل است نه جنبه مادی. مثال دیگر حفظ آبرو و داشتن شخصیت است که جنبه معنوی می‌باشد.

آیت‌الله عابدی با بیان این‌که بخشی از امنیت بُعد معنوی آن است، بیان داشت: قرآن می‌فرماید «أَلَا بِذِكْرِ اللَّهِ تَطْمَئِنُّ الْقُلُوبُ» این جنبه معنوی امنیت است. در دفاع و جهاد هدف اصلی امنیت است، امنیت نیز به قدرت نیست، بلکه به قدرت منطق، فکر، ایمان و استدلال است. این‌ها اصل هستند و جهاد و دفاع باید این گونه تعریف شود.

انتهای پیام/