در نشست علمی بررسی شد؛
خانواده‌های سفید و سیاه در جریان کربلا/ نسب و تربیت دو عامل شقاوت و سعادت افراد
خانواده‌های پاک و طاهر خانواده‌هایی هستند که از حیث نسب و تربیت پاک هستند. یعنی ارزش‌های الهی در میانشان مورد تأیید و دغدغه است. خانواده‌های نورانی خانواده‌هایی هستند که پدر و مادر در حفظ نسب و تربیت تلاش می‌کنند.
به گزارش خبرنگار پایگاه خبری – تحلیلی مفتاح_اندیشه، حجت‌الاسلام والمسلمین مهدی سجادی امین، عضو هیأت علمی پژوهشکده زن و خانواده در نشست علمی «بازخوانی جریان کربلا از منظر زن و خانواده» که به صورت مجازی برگزار شد، به بررسی خانواده‌های سفید و سیاه در جریان کربلا پرداخت.
وی با اشاره به این‌که یزید بن معاویه خروجی یکی از خانواده‌های سیاه است، به نقش او در واقعه کربلا اشاره کرد و بیان داشت: او 38 سال زندگی کرد که عمده عمر خود را در مخالفت با دستورات الهی گذراند. تنها سه سال و هشت ماه حکومت کرد ولی طی این مدت سه جنایت هولناک را انجام داد؛ نخست امام حسین(ع) را به شهادت رساند. دوم، به مدینه حمله کرد و به مدت چند شبانه روز به هتک حرمت پرداخت و تعداد زیادی از صحابه و حافظان قرآن را کشت و سوم، به مکه حمله کرده و کعبه را به آتش کشید.
این استاد حوزه بیان داشت: در نسب یزید مشکل وجود داشته است. مادرش از قبیله کلبیان و مسیحی بوده است. معاویه در 52 سالگی به سبب تعریف‌هایی که از چهره و زیبایی «میسون» شنیده بوده با او ازدواج می‌کند و پیش از ازدواج معاویه و میسون نطفه یزید منعقد شده بوده است. مورخان می‌گویند یزید فرزند مشروع معاویه نبوده است.
حجت‌الاسلام والمسلمین سجادی امین، عبیدالله بن زیاد را یکی دیگر از نمونه‌های خروجی‌های خانواده‌های سیاه دانست که در جریان کربلا نقش اساسی داشته و بیان داشت: او در 34 سالگی به درک واصل شد و یکی از شخصیت‌های منفور در نزد شیعیان است. عبیدالله جنایات مختلفی انجام داد و تعداد زیادی را به شهادت رساند.
وی یادآور شد: عبیدالله بن زیاد به ابن مرجانه نیز شهرت داشته است؛ چرا که از کنیزی به نام مرجانه زاده شده بود. مرجانه زنی گمراه و کافر بوده که به انحرافات اخلاقی شهرت داشته است. او زنی بدکاره و منحرف بوده است. امام حسین(ع) نیز به نامشروع بودن عبیدالله و پدرش زیاد اشاره کرده‌اند. در نسب «زیاد» نیز مشکل وجود داشته و عده زیادی از مردان می‌گفتند که زیاد، پسر آن‌هاست. عبیدالله و زیاد هر دو از دشمنان سر سخت امیرمؤمنان(ع) به شمار می‌رفتند.
عضو هیأت علمی پژوهشکده زن و خانواده، عمر بن سعد را از دیگر خروجی‌های خانواده‌های سیاه برشمرد که در کربلا دست به جنایات بسیاری زد و گفت: او 43 سال عمر کرد و فرمانده سپاه عبیدالله در واقعه کربلا بوده است. نسب خودش و نسب پدرش مورد اشکال است. در انتساب پدرش به وقاص تردیدهای زیادی وجود دارد.
وی اضافه کرد: یکی دیگر از این شخصیت‌ها شمر بن ذی الجوشن بوده است. او از جنایتکارترین افراد عاشورا به شمار می‌آید. البته هر چند در جنگ صفین یار امام علی(ع) بود، ولی سرشت ناپاک و ولد نامشروع بودنش سبب شد سرانجام جزو لشگریان عبیدالله بن زیاد باشد. منابع تاریخی از مادر شمر به ناپاکی یاد کرده‌اند. امام حسین(ع) نیز در روز عاشورا به شمر می‌گویند: ای پسر زن بزچران.
حجت‌الاسلام والمسلمین سجادی امین از دیگر افراد نامشروع و ناپاک که در حادثه عاشورا دست به جنایت زدند را 10 نفری دانست که با اسب بر پیکر شهدای کربلا به ویژه سیدالشهدا(ع) تاختند و تأکید کرد: براساس منابع تاریخی و شواهد شاهدان این‌ها کسانی بودند که همه دچار حرامزادگی و نسب ناپاک بودند. این افراد برای کسب پاداش این کار را کردند ولی پس از حادثه کربلا به پاداش آن چنانی هم نرسیدند.
وی ادامه داد: البته نمی‌توان گفت همه افرادی که در کربلا بودند نامشروع بوده و در نسبشان تردید وجود داشته است، چون هر فردی به نوعی مرتکب جنایت شد، ولی سردمداران این جنایات افراد معمولی نبودند و نسبشان مشروع نبوده است. چون فردی که نامشروع نباشد نمی‌تواند این گونه جنایات را مرتکب شود. این جنایات اثرات ولد ناپاک بود.
عضو پژوهشکده زن و خانواده با بیان این‌که ناپاکی برای خانواده و فرزند سیاهی می‌آورد، دلیل دیگر گرفتار شدن افراد در منجلاب فساد و تباهی را تربیت خانوادگی بیان کرد و گفت: سعد از اولین کسانی بود که مسلمان شد و در جنگ‌های متعدد حضور داشت، منتها در زمان خلفا به ویژه خلیفه سوم به سمت مال اندوزی رفت. این ویژگی او یعنی جاه طلبی و مال اندوزی در فکر و دغدغه فرزندش عمر نیز شکل گرفت، تا جایی که او برای رسیدن به آن‌ها حاضر شد با ولی خدا و پسر پیامبر(ص) آن گونه رفتار کند.
این استاد حوزه، خانواده اسماء بن خارجه فزاری را یکی دیگر از خانواده‌های سیاه حاضر در کربلا دانست و گفت: این خانواده جنایات مختلفی انجام دادند و در شهادت هانی بن عروه و مسلم بن عقیل نقش داشتند. پسرهایش نیز همه از جنایتکاران بودند.
حجت‌الاسلام والمسلمین سجادی امین در ادامه سخنان خود به بررسی خانواده‌های سفید و طاهر حاضر در حادثه کربلا پرداخت و تأکید کرد: خانواده‌های پاک و طاهر خانواده‌هایی هستند که از حیث نسب و تربیت پاک باشند. یعنی ارزش‌های الهی در میانشان مورد تأیید و دغدغه باشد.
وی افزود: درباره خانواده‌های هاشمی همانند خانواده سیدالشهدا(ع)، زینب کبری(س) و عبدالله بن جعفر و... سخن برای گفتن زیاد است. عظمت و شأن این خانواده‌ها به قدری زیاد بوده که دشمنان نیز خود به این موضوع اقرار می‌کردند. این خانواده‌ها افرادی بودند که برای شهادت خود، همسر و فرزندانشان در کنار سیدالشهدا(ع) افتخار می‌کردند.
عضو هیأت علمی پژوهشکده زن و خانواده عنوان کرد: برای نمونه عبدالله بن جعفر در کربلا نبوده ولی فرزندانش عون و محمد در کربلا شهید می‌شوند و وقتی عده‌ای به او زخم زبان می‌زنند که فرزندانت را در کربلا کشتند، می‌گوید: من داغ این دو جوان را تحمل می‌کنم چرا که این‌ها در کنار حسین بن علی(ع) شهید شدند.
وی ادامه داد: در کربلا افزون بر خانواده‌های هاشمی، خانواه غیر‌هاشمی نیز حضور داشتند که پاک و طاهر بودند. یکی از این خانواده‌ها ام خلف همسر مسلم بن عوسجه بود. حاصل ازدواج ام خلف و مسلم فرزندی به نام خلف بود. مسلم و فرزندش خلف در روز عاشورا در کنار امام حسین(ع) شهید شدند. گفته می‌شود پس از شهادت مسلم، ام خلف که محب اهل‌بیت(ع) بود، فرزندش خلف را برای میدان نبرد آماده کرد و گفت: من تنها زمانی از تو راضی می‌شوم که در راه حسین(ع) کشته شوی.
این استاد حوزه تأکید کرد: یکی دیگر از خانواده‌های نورانی خانواده ام عَمرو بن جُناده انصاری بود. جناده از شیعیان مخلص امام علی(ع) بود که در عاشورا شهید شد. ام عمرو نیز پس از شهادت جناده فرزند نوجوانش یعنی عمرو را برای نبرد فرستاد و او نیز به شهادت رسید.
وی افزود: از دیگر خانواده‌ها ام وهب بود. البته در کربلا دو خانواده به نام ام وهب وجود داشته که یکی نصرانی بود که به شهادت رسید. یکی دیگر از ام وهب‌ها شخصیتی است که کمتر از او یاد می‌شود. او همسر عبدالله بن عمیر بود. عبدالله در روز عاشورا شهید شد. همسرش نیز چندین بار به دشمن حمله کرد و سرانجام توسط غلام شمر به شهادت رسید.
حجت‌الاسلام والمسلمین سجادی امین با بیان این‌که غیر از این خانواده‌ها، موارد زیادی نیز وجود دارد، به کبشه، فکهیه و حسنیه اشاره کرد که در کربلا حضور داشته و به دفاع از مقام ولایت پرداختند.
وی ادامه داد: کبشه یکی از کنیزان امام حسین(ع) بود که به آن ام سلیمان می‌گفتند. ام سلیمان به همراه امام(ع) عازم کربلا شد، همسرش در آن جا شهید شد و خودش نیز جزو اسرا بود. فکهیه از افرادی بود که فرزندش قارب بن عبدالله بن اریقط در کربلا شهید شد و خودش نیز از اسرا کربلا بود. حسنیه نیز یکی دیگر از کنیزان تأثیر گذار بود.
استاد حوزه با تأکید بر این‌که خانواده‌های نورانی خانواده‌هایی هستند که پدر و مادر در حفظ نسب و تربیت تلاش می‌کنند، اذعان کرد: البته خانواده‌های خاکستری نیز داریم، یعنی کسانی که بعضی وفادار به حق و حقانیت بودند و برخی این گونه نبودند بلکه در سپاه دشمن بودند. این گونه نیست که به خانواده‌ها صفر و صدی نگاه کنیم و بگوییم خانواده یا سفید است یا سیاه.
وی یکی از خانواده‌های خاکستری را خانواده طوعه دانست و گفت: طوعه زنی بود که به مسلم بن عقیل جا داد. ولی پسرش بلال و شوهرش از سر سپردگان عبیدالله بودند. با این وجود طوعه تا آخر مرید اهل‌بیت(ع) بود.
عضو هیأت علمی پژوهشکده زن و خانواده خاطرنشان کرد: عَمرو بن قَرَظَة بن کعب خزرجی انصاری کوفی از شهدای کربلاست و پدرش نیز از اصحاب پیامبر(ص) و امام علی(ع) بوده است، ولی برادرش در سپاه عمربن سعد حضور داشته است. همچنین افراد دیگری بودند که عده‌ای در مسیر صحیح و عده‌ای در مسیر تباهی بودند. ولی با تمام این مسائل حب فرزند و همسر نباید سبب شود که انسان از جریان حق جدا شود.
وی در پایان تصریح کرد: هر چند مشکل نسب یکی از عوامل شقاوت است ولی نوع تربیت نیز تأثیرگذار است. ممکن است فردی نسب مناسبی نداشته باشد ولی نوع تربیت سبب شود او به سمت شقاوت نرود.
انتهای پیام/