رسانه KHAMENEI.IR به همین مناسبت در گفتوگو با خانم زهرهسادات لاجوردی عضو کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی نگاهی به منطق اسلام در مسئله زن و تفاوت آن با اندیشه غربی پرداخته است.
* در نقطه مقابل رویکرد غربی، نگاه اسلامی چگونه جایگاه و ارزش زن در جامعه را حفظ میکند؟ منطق اصلی اسلام در تعامل با زنان چیست؟
رویکرد غرب به بهانه آزادی زن، مقدمات و لوازم عرضه رایگان وی را در جامعه، برای مقاصد نظامهای سرمایهداری و لیبرالیسم فراهم میآورد. این رویکردها به نحوی زیرکانه به نام قوانین حامی حقوق و آزادی زنان به اجرا درآمده تا مانند قطعات یک پازل در کنار یکدیگر زن را از آن جایگاه انسانساز تنزل داده و به بردهای حقیر و بیهویت که عامل بهرهوری هرچه بیشتر نظامهای سودمحور جهان غرب است، سوق دهد. ازجمله رویکردهای محوری غرب برای نیل به این هدف، حمایت کور و همهجانبه اعم از حمایت نامشروع و غیرمنطقی از زنان است؛ تا زن بتواند با پشتوانه حاکمیت و بدون عذاب وجدان یا نگرانی، با عنوان «حق بر بدن» دست به قتل جنین خود بزند یا بدون تاوان اجتماعی، خانوادگی و قانونی، به کانون خانواده و همسر خود پشت پا بزند و در ملأعام مرتکب رذایل اخلاقی شود. اینها همان نقاط و محورهای تقابل رویکرد غرب و اسلام در رابطه با زنان است.
* عدالت جنسیتی چه تفاوتی با برابری جنسیتی دارد و چه حقوق و وظایفی را برای زنان در جامعه و خانواده در نظر میگیرد؟
برابری جنسیتی یعنی همه تکالیف و حقوق یک جنس بر دیگری نیز وضع شود که این موضع در منطق اسلام نهتنها مردود است، بلکه باعث ظلم به زنان و مردان در خانواده و جامعه میشود؛ چراکه زن و مرد دارای استعدادها و تواناییهای جسمی و روحی متناسب با جنسیت خود هستند. نه میتوان فرزندآوری و هنر مادری و تربیت نسل را از مرد انتظار داشت و نه میتوان بسیاری از مشاغل صعب و طاقتفرسا یا شرکت در جنگهای سخت را بر دوش زنان نهاد.
* وضعیت فعالیت اجتماعی زنان در دوران بعد از پیروزی انقلاب اسلامی در مقایسه با دوران طاغوت و قبل از آن چه تحولاتی داشته است؟
برخی کمکاریها در مقابل حجم سنگین کار رسانهای دشمن، موجب عدم آگاهی نسلهای جدید شده تا امروز به جای طلبکار بودن از پهلوی و ظلمی که به زنان روا داشت، درصدد اثبات خدمات انقلاب به زنان برآییم. زیرا، آنچه در گذشته برای زنان، دور از دسترس و در حکم آرزو بود به لطف انقلاب اسلامی، به حقوق عادی و روزمره زنان مبدل شده است.
* رهبر معظم انقلاب تأکید داشتند که حضور زنان در مشاغل و مدیریتها محدودیتی ندارد و ملاک در این زمینه شایستهسالاری است. بسترهای فعلی برای حضور زنان در این عرصهها را چگونه ارزیابی میکنید؟ چقدر در این زمینه خلأ قانونی داریم؟
بنظرم ما در باب حضور زنان در مشاغل و مدیریتها خلأ قانونی نداریم و در سایه انقلاب اسلامی، زنان توانستند در اغلب عرصهها مگر در عرصههایی که تناسبی با حضور زنان ندارد (مثل مشاغل نظامی) ورود پیدا کرده، فعالیت کنند و بدون وجود موانع قانونی به جایگاههای مدیریتی برسند.
* مادری مهمترین نقش یک بانو است. برای تسهیل در ایفای نقش مادری و انجام توأمان فعالیت شغلی و اجتماعی زنان چه اقدامات حمایتیای باید از سوی مسئولین در نظر گرفته شود؟
با توجه به اینکه براساس ویژگیهای ذاتی، نقش مادری و تربیت نسل از رسالتهای شاخص زنان بوده و هست؛ در بحث تسهیلات و حمایتها در مورد زنان باید پاشنه آشیل موضوع را بر مباحث خانوادگی و تسهیل شکل حضور شغلی استوار ساخت، نه مباحث اقتصادمحور؛ زیرا زن مکلف به تأمین معاش خانواده نیست.
* قوانین فعلی تا چه میزان تأمینکننده امنیت شغلی بانوان است؟
در مورد امنیت شغلی بانوان بیشتر با بحث امنیت شغلی مادران روبهرو هستیم و منظور امنیت شغلی مادرانی است که در دوران مرخصی زایمان یا شیردهی به سر میبرند و به دلایل مختلف از اخراج شدن یا ازدسترفتن جایگاه شغلی خود هراس دارند.
خوشبختانه، در قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت به اقتضای حمایت از جایگاه مادری این موضوع دیده شد و اخراج یا جابهجایی و انتقال بدون رضایت زنی که در دوران مرخصی زایمان به سر میبرد، غیرقانونی انگاشته شد که گام بسیار مهم و بلندی در راستای حمایت از امنیت شغلی زنان بود.
موضوع دیگر بحث امنیت شغلی زنان، ایمنسازی محیط کاری از خطرات و آسیبهای اخلاقی و رفتاری است. به نظر میرسد در این زمینه باید بهطور جدیتری ورود کرد و برای افرادی که کارکنان زن را در مواجهه با شرایط ناسالم و در معرض سوءرفتار قرار میدهند تخلفانگاری و برخورد قاطع لحاظ شود.* در نگاه اسلامی نسبت حقوق و تکالیف زن و مرد در داخل خانواده چگونه تعریف میشود؟
با وقوع عقد ازدواج و ایجاد رابطه زوجیت، حقوق و تکالیف زوجین در مقابل یکدیگر جاری میشود. برخی از این حقوق و تکالیف مانند حسن معاشرت و احترام متقابل، بین زن و شوهر، مشترک است و برخی مختص به زن و برخی دیگر مختص به مرد است.