آیتالله علیرضا اعرافی، مدیر حوزه های علمیه سراسر کشور در جلسه سی و نهم درس خارج فقه روابط اجتماعی عنوان کرد:
گستره فقه روابط اجتماعی در پنج ساحت
روابط اجتماعی که اسلام میگوید؛ به یک معنای بسیار ویژه در دائره ایمانی قرار دارد، به یک معنای وسیعتر در دائره اسلامی هم روابطی داریم و به معنای اعم هم روابط دینی و بشری داریم.
۱۳۹۸/۰۲/۲۱
آیت الله علیرضا اعرافی، مدیر حوزه های علمیه سراسر کشور در جلسه سی و هشتم درس خارج فقه روابط اجتماعی عنوان کرد:
انواع مستحق تهمت/ حسن ظن از حقوق اخوت است
کسی که سه ویژگی داشته باشد؛ در تعامل با مردم ظلم نکند، در سخن گفتن دروغ نگوید و در وعدهها هم خلف وعده نکند، کسی که این حسن ظاهر را داشته باشد، مروتش کامل است، عدالتش ظاهر است و حقوق اخوت در او جاری میشود که یکی از حقوق اخوت، حسن ظن و امثالهم است.
۱۳۹۸/۰۲/۱۵
درس خارج فقه روابط اجتماعی
آیا مبرزات سوءظن همانند سوء ظن حرام هستند؟
گاهی سوءظن مبرزی دارد که مبرز آن فی حد نفسه حرام نیست، مثلاً با یک کسی خیلی صمیمی است حال بر اساس سوءظن روابطش را کم میکند و فعلی را انجام میدهد که شاید مکروه است ولی حرام نیست. در این صورت مبرزی انجام میدهد که معنون بهعنوان حرامی نیست.
۱۳۹۸/۰۱/۲۱
حسن ظن و سوء ظن
علم اخلاق در فقه هضم نمیشود چون هویت مستقلی دارد/ برای اخلاق باید منهج اجتهادی اعمال شود
ما معتقد به هضم اخلاق در فقه نیستیم، بلکه هویتِ مستقل علم اخلاق را میپذیریم؛ لیکن با این نظریه هضم و اضمحلال و ذوب اخلاق در فقه موافق نیستیم؛ چراکه اخلاق هویت خودش را حفظ میکند و با این نظریه هم که غالباً در کلمات فقهای ما آمده است - که بین بحث اخلاق و فقه مرزی درست میکند - با این هم موافق نیستیم؛ بلکه معتقدیم که باید با بسیاری از مباحث اخلاق که مطرحشده است، با منهج اجتهادی و درون فقهی به معنای خاص - الحجه علی افعال المکلفین - مواجه شد.
۱۳۹۸/۰۱/۱۸
آیت الله علیرضا اعرافی درس خارج فقه روابط اجتماعی بیان کرد:
حمل فعل مُسلِم بر صحت، قاعده فقهی است
آنچه در بحث سوءظن و حسن ظن مطرح میشود در واقع حمل فعل مسلم بر صحت بهعنوان یک قاعده فقهی به معنای اول است؛ بنابراین کسی که سخن، کلام و اقدامی از او صادر شد که از آن، دو احتمال به ذهن خطور میکند به این نحو که: احتمال میدهید کار حرامی انجام دهد و احتمال میدهید که این کار وی جایز شرعی و تکلیفی است، این قاعده میگوید: کارش را بر آن احتمال حرام، حمل نکن و چنانچه سوءظن پیدا کند، قاعده میگوید: ظن تو اینگونه باشد که این کار، مباح و جایز است نه حرام.
۱۳۹۸/۰۱/۰۷
آیت الله علیرضا اعرافی، مدیر حوزه های علمیه در جلسه سی و یکم درس خارج «فقه روابط اجتماعی» گفت:
تفاوت میان کذب، افتراء و اتهام چیست؟/ تهمت، ایمان را ذوب میکند همانگونه که نمک در آب ذوب میشود
کذب، مطلق است، اعم از این که بداند آن شخص فلان کار را انجام نداده است یا این که شک داشته باشد. «افتراء» در آنجایی است که میداند آن عمل را انجام نداده است اما «اتهام» غالباً این است که باشک، نسبتی را به شخصی میدهد، یعنی نمیداند آن کار را انجام داده است یا خیر، ولی میگوید انجام داده است.
۱۳۹۷/۱۲/۲۷
آیت الله علیرضا اعرافی
بر اساس روایات حتی اگر کار ناصحیحی از افراد دیدیم باید محمل خیری برای آن پیدا کنیم
روایت میفرماید وقتی میبینی کاری از طرف مقابلت صادر شده است که ظاهری ناصحیح دارد یک محمل صحیحی برای او پیدا کن و این حرکت آنقدر اهمیت دارد که حضرت بلافاصله میفرماید اگر دیدی که این محمل تو منطبق با رفتار وی نیست، باز تلاش کن و یک راه دیگری را پیدا کن و سعی کن که از حمل بر سوء فاصله بگیری فلذا یک محمل خیری برای آن پیدا کن.
۱۳۹۷/۱۲/۲۳
آیت الله علیرضا اعرافی در درس خارج فقه روابط اجتماعی به بررسی حسن ظن و سوء ظن در روایات پرداخت و بیان داشت:
سوء ظن در محرمات، حرام و در مکروهات و امور مذمومه عرفی مکروه است
سوء ظن نسبت به محرمات حرام است و نسبت به مکروهات و امور مذمومه عرفی هم مکروه است یعنی مرجوح است این قانون در روایات اجرا میشود و لذا قائل هستیم سو ظن دو حکم دارد. نخست، حکم تحریمی در آنجایی که ظن سوء ظن به یک محرمی باشد. دوم، حکم تنزیهی و کراهت دارد نسبت به مکروهات و امور مادون محرم.
۱۳۹۷/۱۲/۲۰