موتور محرک تمدن اسلامی، اندیشه اسلامی است/ برای استکشاف اندیشه تمدنی، فقه ما باید فقه اصیل اما معاصر شود

به گزارش پایگاه خبری – تحلیلی مفتاح_اندیشه، آیت‌الله علیرضا اعرافی در پیام تصویری به شانزدهمین همایش بین المللی دکترین مهدویت که در مسجد مقدس جمکران در حال برگزاری است، اظهارداشت: ان شاءالله برگزاری چنین همایش‌های راهبردی، علمی‌و جریان ساز آثار و برکات ارزشمندی در ایران و جهان داشته باشد، همانند سالهای گذشته که جریان ساز بود.

عضو شورای عالی حوزه‌های علمیه، افزود: در ارتباط با موضوع مهدویت از ابعاد و منظرهای گوناگون می‌توان سخن گفت، اما آنچه بیش از پیش خودنمایی می‌کند، خط یگانه توحیدی و طرح کلی انبیا واولیای الهی است، چرا که مهدویت و جامعه مهدوی خلاصه همه پیام‌های آسمانی و جلوه گاه همه تجربه‌های توحیدی انبیاء به شمار می‌آید که در چهره حضرت ولیعصر(عج) همه تفکرها، فضیلت‌ها و تجربه‌های توحیدی تجلی پیدا می‌کند و در جامعه مهدوی ما می‌توانیم همه شئون توحیدی را به نظاره بنشینیم.

آیت‌الله اعرافی ادامه داد: مهدویت، همه تاریخ توحیدی انبیاء الهی و اوصیاء آنان به شمار می‌آید که در این زمینه نکاتی قابل توجه است که اولاً؛ اسلام و فراتر از آن خط واحد ادیان الهی و ابراهیمی، آیا از آثار، رویکرد و دستمایه تمدنی برخوردار بودند و یا خیر؟ پاسخ آن است که دین یک حاشیه ای بر زندگی بشر در ساحت‌های مختلف داشت، یک نگاه سازنده فکری و نظری به آنان داشت تا بشر خود را دارای اصول و ضوابط در ابعاد مختلف اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی، سیاسی ببیند و تا این حد در ادیان الهی آمده است.

مدیر حوزه‌های علمیه با بیان این که موتور محرک تمدن اسلامی، اندیشه اسلامی و تبیین حقایق دین است، گفت: حوزه و حوزویان بر این پیمان آسمانی(تمدن اسلامی)، میثاق نامه ای داریم تا در مسیر انقلاب اسلامی، اندیشه تمدنی اسلام را دنبال کرده ساماندهی کنیم و به سرمنزل مقصود برسانیم.

عضو جامعه مدرسین به نگاه و تفسیر دیگری از دین اشاره کرد و گفت: در این نگاه، دین دارای تعالیم گسترده و فراوان است که با تجربه و دستاوردهای بشر عجین شده و دامنه زیادی از زندگی بشر را فرا می‌گیرد و فراتر از تعلیقه ای(حاشیه) بر زندگی بشر و امور معنوی و قلبی و باورهای اوست.

وی به تشریح نگاه و تفسیر تمدنی از دین به عنوان نگاه سوم به نقش دین در زندگی بشر پرداخت و خاطرنشان کرد: وقتی دین را تمدنی دانستیم، دین روح نظامات زندگی بشر و دارای منظومه ای منسجم از اندیشه‌های الهی و آسمانی می‌شود ضمن اینکه تجربه علمی‌و عقلی بشر را هم محترم می‌شمارد.

آیت‌الله اعرافی یادآور شد: ما این تفسیر تمدنی در دین را می‌پذیریم با حفظ ارزش‌هایی که برای عقل و علم و تجربه و دستاوردهای بشری قائل هستیم اما معتقدیم اندیشه اسلامی، یک اندیشه کلان، کلی و درختواره ای است که به همه قلمروهای بشر جان و جهت می‌دهد.

عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم با بیان اینکه روح تمدنی در همه ادیان الهی بوده اما طرح واره تمدنی، جلوه‌های نیمه تمام و تام دارد، ادامه داد: در همه ادیان خرد، این جلوه تمدنی به صورت نیمه تمام رخ نموده است. در ادیان بزرگی که پیامبران اولوالعزم مبشر آن بوده اند به شکل برجسته تری این اندیشه تمدنی، ظهور و بروز پیدا کرده است و در اندیشه اسلامی، این روح تمدنی و اندیشه کلام به صورت تام، ظهور و بروز پیدا کرده است.

رئیس ستاد همکاریهای حوزه و آموزش و پرورش نشانه‌های یک اندیشه‌های تمدنی را برشمرد و گفت: مهمترین شاخصه اندیشه تمدنی، فرازمانی، فرامکانی، فراساحتی و فراجناحی بودن است و از معارف متنوع و چندساحتی و قلمرویی برخوردار است.

وی شاخصه دیگر اندیشه تمدنی را انتظام و درختوارگی و به هم پیوستگی و انسجام دانست و ابرازکرد: این سیستم به هم پیوسته فراگیر و منسجم از عقلانیت و توانایی انعطاف و پاسخگویی به نیازهای متنوع برخوردار است.

آیت‌الله اعرافی گفت: اوج تمدن توحیدی در اسلام و به شکل تمدن اسلامی و اندیشه تمدنی که در قرآن و سنت ظهور یافته، رسیده است. اما تحقق و پیاده سازی اندیشه تمدنی توحیدی و اسلام به صورت گام به گام و مرحله به مرحله است و اوج این اندیشه جامع و الهی در عصر مهدوی خواهد بود، لذا ما یک تطور تدریجی توحیدی داریم که از آدم(ع) شروع می‌شود و در اسلام تفسیر کامل پیاده می‌کند. در مقام پیاده سازی هم قبل از اسلام بود و بعد از بعثت هم با حضور پیامبر اکرم(ص) جلوه کامل و تمام یافت ولی تحقق و پیاده سازی جامع آن در عصر مهدوی است.

عضو شورای عالی حوزه‌های علمیه شاخصه‌ها و ویژگی‌های جامعه عصر ظهور را برشمرد و با اشاره به آیاتی از قرآن کریم، نوید ظهور حضرت مهدی(ع) و اکمال دین را یادآور شد و تصریح کرد: قرآن و کتب پیشین به یک واقعه بزرگی مژده داده اند که در آن رستاخیز بزرگ، نور خدا در زمین به کمال و تمام جلوه گر می‌شود و دین خدا بر همه افکار و آرای دیگر غلبه پیدا می‌کند و صالحان عالم، وارثان یک دست عالم خواهند شد.

مدیر حوزه‌های علمیه گفت: این خط یگانگی توحیدی که در مقام علم و نظر در رسالت پیامبر جلوه گر شد و در مقام عمل و اقدام در جامعه مهدوی پیاده خواهد شد، با دو اصل در طول تاریخ انسجام می‌یابد. یکی اینکه همه انبیای الهی و اوصیای آنها هم مبشّر به رسالت رسول خدا بودند و هم مبشّر عصر مهدوی و حتی از آنها میثاق گرفته شده است که این دو اتفاق را مژده دهند.

وی جامعه مهدوی را مظهر تام تحقق همه آمال و ایده‌های تمدنی، تاریخی و توحیدی دانست و ادامه داد: حرکت انبیا یک طرح کلان توحیدی و تمدنی است و مسیر تکاملی خود را در مقام نظریه طی می‌کند و به رسالت رسول خدا می‌رسد و مسیر تکاملی عملی خود را طی می‌کند تا به ظهور امام عصر(عج) می‌رسد.

آیت‌الله اعرافی به مسئله رجعت اشاره کرد و افزود: قصّه رجعت یعنی تکامل تاریخ چنان رقم خورده است که پایه‌های عقلی و زمینه‌های تکوینی فراهم شده که اینقدر زمین و زمان به آخرت شده و به آسانی، بزرگانی که به آخرت پر کشیده اند، در عالم مادی هم ظهور پیدا کنند و انبیا و اولیا و بزرگان تاریخ مجددا به دنیا باز گردند. از سوی دیگر جامعه مهدوی جهان را آماده قیامت می‌کند و فاصله دنیا و آخرت اینقدر به هم نزدیک شده است. با رجعت همه نشانه‌های غیب هویدا می‌شود.

امام جمعه قم، اندیشه مهدوی را یک اندیشه کلان توحیدی و تمدنی دانست و گفت: در پرتو انقلاب اسلامی باید گام‌های بزرگی به سمت آن جامعه مهدوی برداریم. جامعه منتظر از الگوی مهدوی الهام می‌گیرد و تلاش می‌کند به آن نزدیک بشود.

وی ادامه داد: امروز ما باید بکوشیم اندیشه تمدنی را در فلسفه و کلام و فقه و دانش‌های اسلامی خود استکشاف کنیم و برای این مسئله باید فقه ما فقه اصیل اما معاصر شود و در کنار ابعاد فردی، بعد اجتماعی اسلام را استکشاف کند و به نظامات کلان فقهی دست یابد و اندیشه عقلی و فلسفی ما باید بتواند آن نظامات جامع اسلام را استنباط، استخراج، استکشاف و ترویج و تبلیغ کند.

انتهای پیام/

https://ihkn.ir/?p=22722