خانم علاسوند با تاکید بر خارج شدن موضوعات حساس در حوزه زنان از تخاصم گفتمانی جریان‌های سیاسی، موضوع خانواده را از جمله موضوعات حساس مربوط به حوزه زنان دانست که باید از این تخاصم خارج شوند تا سعادت خانواده تأمین شود و اولویت برنامه‌ها بر ازدواج جوانان باشد.
به گزارش پایگاه خبری – تحلیلی مفتاح_اندیشه، خانم فریبا علاسوند در نشست «بایسته‌های حضور سیاسی اجتماعی بانوان» که با همکاری معاونت فرهنگی تبلیغی حوزه علمیه خواهران استان قم و اداره کل تبلیغ و اداره کل روابط عمومی‌مرکز مدیریت حوزه‌های علمیه خواهران در سامانه لایو برگزار شد، به تبیین موضوع «زن، خانواده و دولت منتخب» پرداخت.
وی در بخش اول سخنان خود، موضوعات مربوط به زنان و حوزه مدیریت‌های سیاسی و تحولات کلان اجتماعی را بیان کرد و در بخش دوم، مطالباتی که زنان می‌توانند از دولت منتخب داشته باشند را برشمرد.
عضو شورای سیاستگذاری حوزه‌های علمیه خواهران، موضوعات مربوط به حوزه زنان در تحولات مهم بویژه در عرصه‌های فرهنگی را که در دنیا رخ داده، از موضوعات مهم و اثرگذار دانست و گفت: اگر به تاریخ صدر اسلام برگردیم، با نگاهی به قرآن کریم، در می‌یابیم که وجود بخش قابل توجهی از آیات با محوریت بحث زن و مادر و همسر در موضوعاتی مثل طلاق، میراث، قتل و قصاص و مجموع مباحثی که در قرآن پیرامون مسئله زنان مطرح شده است، نشان دهنده این است که بخشی از آن پروژه تحول، وضعیت زنان بوده است.
موضوع زنان، از موضوعات مهم تخاصمی‌در تحولات دوره مدرن
عضو شورای سیاستگذاری حوزه‌های علمیه خواهران، موضوع زنان را از جمله موضوعات مهم تخاصمی‌در تحولات دوره مدرن دانست و یادآور شد: در تمام اتفاقاتی که از قرن هجدهم به بعد رخ داد و می‌توان گفت زمینه‌های آن از رنسانس شروع شده بود، بخش مهمی‌از مطالبات و سهم‌خواهی‌ها، مطالبات زنان آن عصر بود. بخشی از منازعات دو گفتمان مقابل هم در این عصر به این مسئله باز می‌گشت که در تمام تحولات انسان عصر جدید سهم زنان چه می‌شود؟ در تعریف جدید از آیین و کیش و دین؛ در تعریف جدید از عقلانیت؛ در مناسبات جدید سیاسی اجتماعی؛ در تحولات حکومت‌های دیکتاتوری و حکومت‌های دموکراتیک؛ در تحولات عظیم اقتصادی؛ در دنیای علم؛ سهم زنان چه می‌شود؟
خانم علاسوند، تصریح کرد: مسئله زنان، موضوع تخاصم بزرگی در آن عصر قرار گرفت که در یک طرف تخاصم، زنان و کسانی که طرفدار نگاه زنانه به جهان در تحولات جدید بودند، قرار گرفتند و در طرف دیگر هم جریان‌هایی که زنان را نادیده گرفتند یا جریان‌هایی که تعصب داشتند که زنان در چارچوب‌های جدید تعریف نشوند، بودند. منشأ و موتور محرکه تحولات بعدی که به فمینیسم شناخته شد، در واقع بر می‌گردد به آن نادیده گرفتن و آن تعمدا حذف کردن زنان از مناسبات رفتاری جدید!
استاد حوزه و دانشگاه، تاریخچه ورود مباحث مربوط به زنان در کشور ایران را مورد توجه قرار داد و افزود: ایران هم از این مسئله مستثنی نیست و موج آن تحول‌خواهی وقتی به ایران می‌رسد و منازعات مبتنی بر مشروطه را شکل می‌دهد، زنان در آن تخاصم گفتمانی، یک موضوع مهم شدند، این موضوع بودن در تخاصم گفتمانی، اختصاص به کشور ما نداشت و در آمریکا و اروپا هم یک جریان گفتمانی عظیم خانواده گرایی وجود داشته و دارد که یک بسته فکری است؛ مثل خانواده گرایی، اهمیت ازدواج، اهمیت پاکدامنی پیش از ازدواج، مخالفت جدی با سقط جنین، اولویت نقش‌های مادری و همسری، مخالفت شدید با پورنوگرافی و هرزه نگاری و مسائلی از این قبیل یک جریان هستند که در ادبیات سیاسی کشورهای غربی به عنوان conservative یعنی محافظه کاران یا جریان‌های راست مذهبی شناخته می‌شوند.
وی در ادامه تصریح کرد: در مقابل این گروه، کسانی بودند که پیرو تمام تحولاتی که در دویست سال اخیر در غرب رخ داده، بودند که با سقط جنین و با ارتباطات آزاد پیش از ازدواج و امروزه با تعریف کردن انواع جنسیت‌ها یعنی ال‌جی‌بی‌تی‌ها، لزبین‌ها، گی‌ها، ترنس‌ها و دوجنسه‌ها ذیل عنوان جندر یا جنسیت مشکل ندارند و معتقدند که تمام اینها باید از حقوق برابر برخوردار باشند.
عضو شورای سیاستگذاری حوزه‌های علمیه خواهران ادامه داد: همینطور اینها به ازدواج ناهمجنس‌خواهانه به عنوان تنها مدل مشروع و قانونی ازدواج معتقد نیستند و آنان که اصطلاحا به طرف‌های چپ مشهورند، کسانی هستند که به مسائل ارزشی ساده‌تر نگاه می‌کنند و ارزش‌های آنان بیشتر ارزش‌های مدرن و مبتنی بر آزادی حقوق اساسی است که آنها به عنوان فرد و فقط فرد انسان به آن قائل هستند و به نوعی در تقسیم بندی‌های جدید در سطح کشورهای غربی مثل آمریکا به آنها نگرش‌های کاملا چپ یا نگرش‌هایی که به فرد و فرد آزاد به نحو غیرقابل گفت وگویی معتقدند و گاهی به آنان فردگرایان افراطی گفته می‌شود و نقطه شروع دکترین سیاسی و اجتماعی آنان، فرد آزاد است؛ اینها دسته‌ای از لیبرالیست‌ها هستند که بر مبنای فردِ تنها قانون‌نویسی می‌کنند، هرچند الزاما با خانواده مخالف نیستند. ولی در مقابل می‌گویند: فردِ تنها دال مرکزی ما برای هرگونه مفصل بندی اجتماعی و سیاسی است. یعنی اینجا موضوع زن موضوع تخاصم گفتمانی است. این گفتمان مذهبی و راست و محافظه کار با گفتمان چپ و لیبرال افراطی و گفتمان مبتنی بر آزادی‌های بسیار زیاد در تخاصم هستند.
ضرورت شفافیت دیدگاه دولت‌ها در مسئله زنان
وی خاطرنشان کرد: یکی از موضوعات مهمی‌که بایستی در انتخابات‌ها و تحولات مختلف، مشخص باشد، شفافیت دیدگاه افراد و جریان‌ها و دولت در مسئله زنان است که مشخص کند طرفدار چه گفتمانی است. این قرارگیری در مرکزیت تخاصم گفتمانی در ایران هم وجود داشت، با مطالعه تاریخ مشروطه، مشاهده می‌کنیم که علمای طرفدار جریان تحول خواه، باید در این باره اظهار نظر می‌کردند که آیا به اندک هویت شخصی و فردی برای زنان معتقدند یا نه؟ در آن زمان کسانی بودند که با عبارات خیلی تند، کمترین حقوق زنان را خروج از رقبه اسلام می‌دانستند؛ عده‌ای از مردم و متخصصین و علما نماینده یک جریان خیلی محافظه کار بودند و با نگاهی سخت گیرانه، هر گونه خروج زن از منزل را ضددین و ضدآموزه‌های قرآنی تلقی می‌کردند و یک جریانی هم در مقابل بود.
خانم علاسوند به وقوع انقلاب اسلامی ایران در این احوال و اوضاع اشاره کرد و گفت: این مسائل همچنان ادامه داشت تا اینکه انقلاب اسلامی به وقوع پیوست؛ شاید بتوان گفت تفکری که حضرت امام(ره) در مورد زن پس از انقلاب اسلامی مطرح و بر آن پافشاری کردند و بعد هم مقام معظم رهبری همان جریان و دکترین را ادامه دادند، در این مدل، هیچ سابقه‌ای در میان علمای حوزه‌های علمیه و در سطوح بالا مثل مراجع نداشته است.
وی افزود: به عنوان مثال در سال ۱۳۴۲ که حضرت امام (ره)، ورود زنان به عرصه انتخابات و رأی دادن زنان را کمک به جریان سلطنت و تأیید انقلاب سفید شاه دانسته و ادعای مطرح شده در مورد تساوی حقوق زنان را یک دستاویز و مستمسک در جهت پیشبرد اهداف رژیم شاهنشاهی و قرار گرفتن در زیر یوق فرهنگی آمریکا می‌دانستند و زنان را از حضور در انتخابات منع می‌کردند، این موضع امام خمینی(ره)، در ادبیات شاگردان امام، به تئوری عجیبی تبدیل شد، بزرگانی از شاگردان حضرت امام(ره) این حرف در یک مقطع سیاسی را به یک آموزه سیاسی دینی تبدیل کردند و آن را تئوریزه کرده و مقالات متعددی نوشتند که به استناد آیاتی از قرآن همچون «الرجال قوامون علی النساء» و دلایل دیگر، حضور زنان اصولا در مشارکت‌های سیاسی و اجتماعی ممنوع است، حتی اگر بخواهند رأی بدهند و دلایل مختلفی را اقامه کردند که شرعا زنان را منع می‌کرد از اینکه رأی دهند و انتخاب کنند؛ در حالی که فرمایش حضرت امام(ره) اصلا ناظر به این مسئله نبود و همراهی با انقلاب سفید شاه و تأیید برنامه صرفا آمریکایی شاه در مورد زنان که اهداف درازمدتی در اضمحلال خانواده و از این قبیل داشت، مد نظر امام (ره) بود، ولی به این نحو فهم شد.
دیدگاه امام خمینی(ره) نسبت به زنان/ سربلندی ایران در موضوع زنان در جامعه جهانی از برکات دکترین امام(ره)
وی بیان داشت: بعد از انقلاب اسلامی، مردم و علما و بزرگان متوجه شدند که دیدگاه امام(ره) در مورد زنان و به خصوص طرح این مسئله بسیار حساس در آن برهه زمانی، یعنی ۴۲ سال پیش، که زنها نه تنها می‌توانند، که باید حداقل در کفی از حضور اجتماعی، قطعا شرکت کنند و در مقدرات مملکت نقش داشته باشند و اعلام موضع کنند، برگ رأی آنان مهم است و باید در نوشتن اساسنامه زندگی انسان در دوره جمهوری اسلامی مداخله کنند و لذا حضور یک زن در مجلس مؤسسان آن زمان که قانون اساسی نوشته می‌شد، از نظر امام ضروری بود.
استاد حوزه و دانشگاه با بیان این که خیلی از بزرگان و علما از شاگردان امام(ره) همان موقع به امام عرض کردند که خانم‌ها در پیروزی انقلاب کمک کردند، حالا باید بروند و در خانه‌های خود بنشینند، تصریح کرد: حضرت امام(ره) ایشان را توبیخ کردند و بسیار محکم، مقابل این مسئله ایستادند که ما طرفدار انزوای اجتماعی زنان نیستیم، در خانه نشستن زنان اگر به این معنا باشد که هیچ نقشی در حوزه‌های اجتماعی نداشته و هیچ بینش و فهم سیاسی نداشته باشند، راه را برای مشارکت آنان در این فضا ببندیم، این اصلا اسلامی نیست، لذا طبق این مسئله با تمام ابعاد مختلفی که نقطه‌های تحول بنیادی در زندگی زنان بود، امام(ره) به عنوان یک لیدر و یک رهبر مرجع و ایدئولوژیک، این فضاها را باز کردند و در واقع به استناد انقلاب اسلامی تمام این اتفاق‌ها رقم خورد، اتفاق‌هایی که امروزه جریان‌های سنتی حتی در حوزه به عنوان نقطه ضعف برای زن مسلمان انقلابی معرفی می‌کنند مثل تحصیل و ورود به عرصه‌های اشتغال و این به نظر من ناسپاسی در حق دکترین امام(ره) هست.
خانم علاسوند، سربلندی ایران در موضوع زنان در جامعه جهانی را از برکات دیدگاه امام(ره) نسبت به زنان دانست و یادآور شد: در سال ۹۸ دیده بان حقوق بشر، ایران را در حوزه حقوق زنان محکوم کرد، اما نتوانست این واقعیت را مخفی کند که هیچ شکاف جنسیتی با اصطلاحات خودشان، بین زنان و مردان و دختران و پسران در تحصیل وجود ندارد؛ نهضت ایران در ارتباط با ارتقای بهداشت و درمان زنان، در هیچ کجای دنیا این سرعت و شتاب را نداشته که زنان را از محرومیت خارج کند به نحوی که هم اکنون در دورترین مناطق کشور، خانه‌های بهداشت وجود دارد، اینها دستاورد همان تفکر است که تفاوتی بین زنان و مردان در مواردی از این قبیل وجود ندارد.
عضو هیئت علمی پژوهشکده زن و خانواده بیان داشت: در عرصه حضور اجتماعی زنان ممکن است گاها سوپاپ اطمینان‌هایی برای صیانت از خانواده گذاشته شود، مثل اینکه ملاحظه امر جنسیت را در رشته‌های تحصیلی می‌کنیم یا قوانینی را برای حفاظت از خانواده مطرح می‌کنیم که مثلا شغل زن، تابعی از شغل همسرش باشد و اگر همسر نقل مکان کرد، زن به راحتی نقل مکان کند، ولی حضرت امام(ره) در آن اوایل که هنوز به نوعی گفتمان‌های تخاصمی‌یا تخاصم‌های گفتمانی، در فضای داخلی کشور به خاطر شرایط جنگ یا اتوریته حضرت امام(ره) شکل نگرفته بود و یا حداقل زن موضوع این تخاصمات نبوده، این جریان را آغاز می‌کنند و زنها یک تحول فوق العاده ای را در این عرصه‌ها تجربه می‌کنند.
نسل دهه شصت، یکی از نسل‌های زائیده دکترین امام(ره) بودند
وی ادامه داد: نسل دهه شصت که مدیران بعدی نتوانستند آنها را مدیریت کنند، در واقع یکی از نسل‌های زائیده دکترین امام(ره) بودند؛ افرادی که خیلی خوب درس خواندند و نسلی فوق العاده اخلاق گرا و در عین حال دارای قدرت‌های مدیریتی خوب در بین زنان و تحصیل کردگان بودند که البته به خاطر سوء مدیریت سیاسی ما در دوران‌های بعد از آن و یا پیش بینی‌های قبل از آن، برای مواردی همچون ازدواج و شغل آنها فکر خوبی نشد، ولی این مسئله در آن شرایط وجود داشت و به استناد مرجعیت شیعی در رهبری سیاسی اتفاق‌های بزرگی برای زنان رقم خورد و از نقطه صفر یا یک، به نرخ بالایی از مشارکت‌های سیاسی اجتماعی و فرهنگی قابل قبولی رسید که در نوع خودش پیشرفت است، در حالی که در ایران تعداد باسوادها در بین مردان هم زیاد نبوده و این نرخ از باسوادی و فهم و شعور سیاسی در زنان، بسیار فوق العاده است.
تأثیر جریانات فردگرا و خانواده‌گرا در مواجهه با موضوع زنان
خانم علاسوند به وقایع بعد از جنگ تحمیلی اشاره و تصریح کرد: بعد از جنگ، گفتمان‌های مختلف، خود را بیشتر نشان دادند و در موضوعات مختلف اظهارنظر کردند، یکی از این موضوعات که به موضوع تخاصم تبدیل شد، مسئله زنان بود، آرام آرام دو جریان اصلی شکل گرفتند؛ جریان‌های فردگرا و جریان‌های خانواده گرا در حوزه زنان.
وی با بیان این که هر دولت سیاسی با یکی از این گاردها در مورد زنان بر سر کار آمد، افزود: در دولت‌های اصلاحات یا اعتدال که از همان خانواده اصلاحات بود، این جریان به نوعی جریان فردگرا بود؛ به طور واضح برنامه ریزی‌های آنها روی مسئله زن معطوف بود و به صراحت می‌گفتند چرا شما فقط زن را در خانواده تعریف می‌کنید؛ البته ما معتقدیم که اگر کسی تمام حیثیت و اعتبار زن را به عنوان مادر و همسر بشناسد هم اشتباه است، ولی آنها معتقد بودند که برنامه‌ها در نقطه عزیمت و شروع، باید منعطف به زن باشد و لذا موضوعاتی مثل اشتغال دختران و حل مسائل زنان مجرد در ادامه زندگی مجردانه و بحث زنان مطلقه در اولویت شد.
استاد حوزه و دانشگاه گفت: در دولت دوم اصلاحات از سال ۸۰ تا ۸۴ تحقیقاتی مبنای حرکت دولت قرار گرفت که آن زمان در ۲۹ استان انجام شد و نتیجه آن این بود که دختران ما اولویتِ یک را به اشتغال و اولویت ۹ را به ازدواج دادند و بر این اساس برنامه ریزی کردند، صرف نظر از اینکه این موضوع آمارسازی شده یا نه که تحقیقات آن در ۲۹ جلد در کتابخانه مجلس موجود است؛ شاید این نتیجه برای دختران آن زمان که در اوج جوانی و مشغول تحصیلات دانشگاهی بودند و عمدتا تا زمان اشتغال به تحصیل، اولویتشان اشتغال هست به خصوص با روندی که در مقابل نیز ازدواج برای پسران در آن زمان مشکلات و آسیب‌ها و چالش‌هایی را همراه می‌آورد مثل اشتغال و مسکن و … به نظر طبیعی می‌رسید، اما این مسئله به طور جدی برای سیاست گذاری در حوزه زنان مطرح بود که فردِ زن و شخصِ زن دستمایه برنامه ریزی‌های ما هستند و چون همواره در صف بندی تمایزات مشخص می‌شود و انسان‌ها در غیریت‌ها فاصله‌های خود را نشان می‌دهند، ناگهان گفتمان‌های خانواده گرا به دنبال این مسئله شکل گرفتند که دسته اول بر فرد زن و دسته دوم بر زن در خانواده تأکید می‌کردند.
وی به نگاه‌هایی که در غرب نسبت به زنان وجود دارد، اشاره و تصریح کرد: امروزه در کشورهایی مثل تمام کشورهای ایالت متحده آمریکا، که فردگرایی برایشان بسیار اهمیت دارد، هزاران نفر در فضای مجازی ضد همین نگاه فردگرایی به زن در حال فعالیت هستند؛ آنتی فمینیست‌ها، آنتی ابوشن‌ها و تمام کسانی که به جد با سقط جنین مخالفت می‌کنند، همه مخالف این نگاه فردگرایانه هستند، حتی خود را با برچسب‌هایی مثل Prolife یعنی طرفدار زندگی و Profamily یعنی طرفدار خانواده معرفی می‌کنند، در تمام دنیا در این غیریت‌ها مفصل‌ها بسته می‌شود و عناوینی که گرد یک مفهوم مرکزی همدیگر را جذب می‌کنند، یک گفتمان را شکل می‌دهند و این موضوع اختصاص به ایران ندارد. زن برای ما مهم است، برای آنها هم مهم است.
عضو شورای سیاستگذاری حوزه‌های علمیه خواهران افزود: ما اگر از جریان خانواده گرایی دفاع می‌کنیم در چارچوب دکترین امام(ره) دفاع می‌کنیم، اگر از تحصیل و اشتغال و مشارکت‌های سیاسی اجتماعی زنان دفاع می‌کنیم، در چارچوب دکترین امام دفاع می‌کنیم؛ در دکترین امام(ره) و مقام معظم رهبری که برآمده از قرآن و روایات و منابع اسلامی است و ایشان به عنوان مجتهد در حال طرح این دیدگاه هستند، فرد زن نیز مهم است، اصولا یک فردگرایی ویژه ای در اسلام هست که اصلا به درستی ساخته و پرداخته نکردیم.
وی ادامه داد: در جریان واقعه کربلا که زنان کوفه آمدند و از مشاهده اوضاع اسرای آل البیت(ع) گریستند. امام سجاد(ع) در مقام تنها شخص مشروع بیان دیدگاه خداوند در روی زمین، آن لحظه و آن زمان، فرمودند: «أَتَنُوحُونَ وَ تَبْکُونَ مِنْ أَجْلِنَا، فَمَنْ قَتَلَنَا؛ گریه می‌کنند! ناله می‌کنند! پس چه کسی ما را کشت؟» یعنی دست این زنان هم آلوده است؛ بنابراین فردِ هر شخصی در موضع گیری و انتخاب‌های شخصی خود در مقابل سیاست‌های اصلی جامعه و رهبری‌ها مسئولیت دارد؛ پس در این اندیشه و دیدگاه فرد زن مهم است، اما باید دانست که در کنار این مدل از فردگرایی، ما معتقدیم نمی‌شود خانواده را به هیچ عنوان کنار گذاشت و نقش در خانواده برای زنان و مردان هر دو مهم است، ولی نقش زنان در خانواده استثنایی است.
خانم علاسوند به دیدگاه علامه طباطبایی نسبت به خانواده اشاره کرد و یادآورشد: علامه طباطبایی در المیزان تعبیری دارند با این مضمون که اگر خانواده به این معنا مهم نبود، یعنی این خانواده در طبیعی ترین معنایش که یک زن و مرد ازدواج می‌کنند و بچه دار می‌شوند، اگر این را از سیستم و منظومه یک نظام اندیشه حقوقی فقهی و اخلاقی جدا کنیم، مثلا در نظام حقوقی و فقهی اسلام، آنگاه بایستی بسیاری از احکام و اخلاق را کنار بگذاریم، مسائلی همچون اخلاق عفت، احکام ارث، احکام خویشاوندی و رحامت دیگر اهمیتی نخواهد داشت.
وی ابراز داشت: کل نظام تمدنی گرداگرد این می‌چرخد و به همین دلیل در کشورهای اروپایی و آمریکایی، اگر خانواده به این معنا مهم نبود، نسل پاک و حلال زادگی و عفت و مواردی از این قبیل نیز بی معنا شد، در کتابی که در مورد خاطرات سفر جمعی از ایرانیان به روسیه است، نویسنده بیان می‌کند که در نظام‌های کمونیستی، چون هر فردی به دولت تعلق دارد و این موضوع جاافتاده که فرزندان برای دولت هستند، وقتی فرزندی به دنیا می‌آید، او را به مراکز نگهداری از فرزندان می‌سپرند و فقط در ساعاتی، به فرزندان شیر می‌دهند یا هر روز تا شب بچه‌ها را در آنجا می‌گذارند و شب‌ها تحویل می‌گیرند. این فرد می‌گوید: پرسیدم اگر نوزادان شیر بخواهند چه؟ گفتند اولویت ما با شیر مادر است و ما اصلا چیزی به عنوان شیر خشک نداریم و گفتند اینجا بانک شیر است و شیرها ذخیره می‌شود و برای نوزادان استفاده می‌شود. شما ببینید در این شرایط چه هرج و مرجی طی ده‌ها سال در روسیه در نسب اتفاق افتاده است و مفهوم حلال زادگی و مفهوم محرمیت و برون همسری و محرمیت گریزی در ازدواج کاملا به نابودی کشیده شده است.
استاد حوزه و دانشگاه تصریح کرد: وقتی یک معنایی از یک سیستم جدا می‌شود که نقش مرکزی در یک سامانه بزرگ اعتقادی و اخلاقی و حقوقی دارد، کل آن سامانه به هم می‌ریزد، پس تمدن مبتنی و ایستاده بر کاکل خانواده با آن تمدن مقابل فرق دارد؛ به همین دلیل هم در ایران به محض استقرار دولتی که به فرد اهمیت می‌دهد، می‌بینید حساسیت‌ها نسبت به کاهش نرخ ازدواج یا افزایش طلاق کم می‌شود و این مسائل خیلی استراتژیک نیست که روی آن برنامه ریزی کنند، مهم این است که نرخ اشتغال و تحصیل بالا برود و شکاف‌های جنسیتی کم شود و اینجاست که ادبیات بین المللی حاکم می‌شود.
وی بیان داشت: کلا سیاست جهانی این است که مسائل زنان Focal point است، یعنی تمرکز آن باید بر یک جا باشد و به وسیله یک نهاد متمرکز دنبال شود و در کشورهای مختلف، وزارت زنان یا وزارت فرصت‌های برابر دارند، در کشور ما معاونت امور زنان ریاست جمهوری داریم که مسئول و مدیریت‌های میانی آن خانم هستند و پست معاونت هم در سیستم و ساختار اجرایی ما از وزارت بالاتر است؛ بنابراین ما در این سطح معاونت داریم، در حالی که این معاونت در دور اول اعتدال تمام هم و غم خود را بر کاهش شکاف جنسیتی بر اساس الگوی سازمان ملل گذاشته بود، اصولا در این که ما در بحث زنان کجا هستیم، خط کش‌ها داخلی نبود و بر اساس سنجه‌های بین المللی تنظیم می‌شد.
خانم علاسوند یادآور شد: البته آنها هم با دیده بان‌های حقوق بشر که در تمام کشورها حضور دارند بر ما فشار می‌آورند و بحث حقوق بشر هم به خودی خود و بدون برخوردهای سیاسی که الان سازمان‌های حقوق بشری دارند، بحث مهمی‌است، مثلا در افغانستان که دختر بچه را به خاطر تحصیل به نام اسلام می‌کشند، حضور دیده بان‌های حقوق بشر ضروری است، چون خودشان اقدام نمی‌کنند، وجود اهرم‌های فشار از بالا مهم است ولی در مورد ایران که هم و غمش بعد از انقلاب اسلامی، ارتقای وضعیت زنان بوده این موضوع تفاوت دارد و چون ما تلاش بسیار زیادی کردیم، برایمان پذیرفتنی نیست که وضعیت زنان ما براساس معیارهای سازمان ملل سنجیده شود، به خصوص سازمان مللی که در برخورد با ایران به شدت گزینشی عمل می‌کند.
تأثیر نگاه دولت‌ها نسبت به زنان در برنامه ریزی‌ها/ زنان مذهبی هم باید بتوانند مطالبات خود را رسا بیان کنند
وی با بیان اینکه نوع نگاه دولت در موضوع زنان، استراتژی‌هایش را شکل می‌دهد، اظهار داشت: یک دولت تنها به یک صدا در جامعه گوش می‌کند و بر اساس آن برنامه ریزی می‌کند و با خط کش‌های سازمان ملل و بین الملل برنامه ریزی می‌کند، دولت دیگری می‌آید و تکلیف خود را در این غیریت مشخص می‌کند و با نگاه به سمت خانواده گرایی در عین حال که به مسائل فردی هم نظر دارد، سیاست گذاری می‌کند؛ صحبت من این است که ما مطالبات خود را به عنوان بخش قابل توجهی از جامعه زنان که جامعه مذهبی است و بخش خاصی از جامعه زنان که طلاب هستند و تعدادشان هم کم نیست، باید بتوانیم رسا بیان کنیم.
عضو هیئت علمی پژوهشکده زن و خانواده ادامه داد: این مطالبات باید از حالت جزیره ای خارج شود و منظومه ای را همانطور که اسلام و اندیشه امام و رهبری مؤید آن است در چارچوب مطالبات بیاورد و این موضوع در سیاست‌ها و برنامه ریزی‌ها و راهبردها و اهداف، خود را نشان دهد.
خارج شدن موضوعات حساس از تخاصم گفتمانی در حوزه زنان
وی تصریح کرد: اول باید تلاش کنیم که بعضی موضوعات حساس، از این تخاصم گفتمانی خارج شوند؛ اهمیت خانواده یکی از آنهاست، امکان ندارد اصلاح طلب یا اصولگرا یا جریان‌های راست یا جریان‌های چپ یا جریان‌های مذهبی و جریان‌های مقابل آن و زنان و مردان آرام باشند و به سعادت برسند، مگر آنکه خانواده کماکان محترم باشد، یعنی این مسئله روشن شده و این حربه از دست برخی خارج شود و بدانند که دعوای فرد و خانواده نداریم و چه مرد و چه زن باید سعادتمند باشند و خانواده در جامعه ایرانی محترم است و باید محترم بماند. ازدواج باید به عنوان یک اولویت برای سیاستمداران باقی بماند و اینها را نباید وارد فضای تخاصم گفتمانی کنیم.
خانم علاسوند با اذعان بر برتری تاهل از تجرد برای جوانان، گفت: در کشور ما هنوز انتخاب تجرد مثل سایر نقاط دنیا نیست و انتخاب تجرد، اجبارا اتفاق افتاده، چون جوان نمی‌تواند ازدواج کند و مسکن و شغل داشته باشد، بخش قابل توجهی از جوان‌ها اگر امکانات ازدواج و فرزندآوری داشته باشند، در این باره اقدام می‌کنند؛ پس خانواده و مسائل خانواده مثل ازدواج باید از این موضوع خارج شوند، چون این مسائل آنقدر مهم و حساس هستند که اگر غفلت کنیم کل نظام تمدنی ما را تغییر می‌دهد.
وی تصریح کرد: امکان ندارد نرخ ازدواج پایین بیاید و بعد عفت در همان مرحله باقی بماند، طبیعتا هر جامعه ای به صورت اتوماتیک یک راهی برای آزاد کردن انرژی جنسی پیدا می‌کند، پس برنامه‌ها باید به کیفیتی باشد که بتوانیم به یک اجماع برسانیم که خانواده، ازدواج و پیوندهای خانوادگی مهم هستند.
این استاد حوزه و دانشگاه از مهم ترین چالش‌ها در آینده را چالش همجنس گراها دانست و گفت: هم اکنون از سوی نهادهای بین المللی تحت فشار هستیم که چرا در کشور شما همجنس گرایی آزاد نیست و زیر پوست شهر خبرهای زیادی است و برای مواجهه دقیق با این مسئله به برنامه نیاز داریم.
افزایش و ارتقاء آگاهی‌ها/ ضرورت آموزش دین اخلاقی علاوه بر دین احکامی
وی مطالبه بعدی را افزایش و ارتقای آگاهی‌ها عنوان کرد و افزود: مطالبه بعدی است که چون درگیر کلیشه و تکرار شده، ممکن هست ارزشش کم شده باشد، ما دین احکامی، آموزش دادیم نه دین اخلاقی؛ اخلاق بسیار مهم است و شاید در یک قرائتی، اهمیت دین اخلاقی از احکامی‌مهم تر هم باشد، این کجا باید آموزش داده شود، این آگاهی‌ها بسیار مهم است، انسان‌ها بر اساس آگاهی انتخاب نمی‌کنند و مردم آگاهی‌های خود را از فضاهای غیرایمن مثل فضای مجازی می‌گیرند.
ضرورت برنامه ریزی برای زندگی مسرت بخش در خانواده
خانم علاسوند با بیان اینکه دولت آینده باید در مورد اینکه مردمش زندگی خانوادگی مسرت بخش داشته باشند، تصمیم بگیرد، خاطرنشان کرد: الگوی اسلامی، اوقات را به سه بخش کار و عبادت و تفریح تقسیم می‌کند و به صراحت آمده اگر تفریح نکنی، قدرت برای آن دو هم نداری، اینکه مردم مجبور باشند در کنار هم باشند، نامش زندگی تأهلی نیست، اینکه در کنار هم باشند، ولی از همسری، فرزندی و والدگری مسرت نداشته باشند، مطلوب نیست.
توجه به حساسیت‌های مادری و جمعیتی
وی یکی از مطالبات را توجه به حساسیت‌های مادری عنوان کرد و افزود: بعد از انقلاب اسلامی با اینکه اصل دهم ما، اولویت نقش مادری است، اما هنوز چالش مادران شاغل را حل نکردیم و هنوز درباره مادری مادران خانه دار و بهینه سازی شرایط برای آنها، گزارش‌هایی نداریم، طبعا حساسیت‌های مادری، باید از مطالبات ما باشد.
عضو شورای سیاستگذاری حوزه‌های علمیه خواهران تصریح کرد: موضوع بعدی، حساسیت‌های جمعیتی است که باید حتما در مطالبات ما باشد. موضوعی که مقام معظم رهبری در این باره تعبیری دارند که در سایر چالش‌ها نظیر ندارد، ایشان فرمودند من به خاطر جمعیت و خطر پیری جمعیت ایران گاهی شب‌ها خواب ندارم.
شایسته‌گزینی در انتصاب مدیران و مسئولان حوزه زنان
استاد حوزه و دانشگاه در پایان عنوان کرد: یکی از مطالبات مهم درباره زنان این است که آدم‌ها را درست سرجای خود بگذارند، یعنی در مسئولیت‌هایی که افراد قرار است درباره زنان، فکر و برنامه ریزی کنند و تصمیم بگیرند و یا در عرصه بین الملل، حتی اگر انسان‌های خوب و متدینی سرکار گذاشته شوند، ولی با پست‌ها نامربوط باشند، بیش از خدمت، صدمه می‌زنند و این باید اصلاح شود.
انتهای پیام/
https://ihkn.ir/?p=23505
نظرات