به گزارش خبرنگار پایگاه خبری – تحلیلی مفتاح علوم انسانی اسلامی، به نقل از جامعه الزهرا؛ سرکار خانم طاهره ماهروزاده استاد و پژوهشگر جامعه الزهرا سلام‌الله‌علیها و هیئت علمی مجتمع آموزش عالی بنت الهدی به مناسبت گرامیداشت هفته «امور تربیتی و تربیت اسلامی» یادداشتی با موضوع «ویژگی‌های خانواده با نشاط و پویا» نوشته است که در ادامه می‌خوانید:

خانواده با نشاط و پویا خانواده‌ای است که در آن اعضا خانواده با انرژی و شادابی زندگی می‌کنند و روابط مثبتی  با یکدیگر دارند. این نوع خانواده‌ها معمولاً ویژگی‌ها و شاخصه‌های خاصی دارند که به بهبود روابط و کیفیت زندگی اعضای خانواده کمک می‌کند. در ادامه به برخی از این شاخصه‌ها اشاره می‌شود: ۱- ارتباط مؤثر: اعضای خانواده به راحتی با یکدیگر صحبت می‌کنند و احساسات و نیازهای خود را بیان می‌کنند. این ارتباط باز و صادقانه باعث می‌شود که مشکلات به سرعت حل شوند و اعضا احساس نزدیکی بیشتری کنند. ۲- پشتیبانی از یکدیگر: اعضای خانواده به یکدیگر حمایت عاطفی می‌کنند و در زمان‌های سخت در کنار هم هستند. از این رو  هر فرد از اعضای خانواده احساس امنیت و ارزشمندی کند. ۳- فعالیت‌های مشترک: خانواده‌های پویا معمولاً فعالیت‌های مشترکی مانند ورزش، گردش، یا حتی بازی‌های گروهی انجام می‌دهند. این فعالیت‌ها باعث تقویت روابط و ایجاد خاطرات خو بی می‌شود. ۴- احترام متقابل: اعضای خانواده به یکدیگر احترام می‌گذارند و نظرات و احساسات یکدیگر را جدی می‌گیرند. این احترام باعث می‌شود که اعضای خانواده از اعتماد به نفس خوبی برخوردار شوند. ۵- پیشرفت‌های روز افزون: خانواده‌های با نشاط به رشد و پیشرفت فردی هر یک از اعضا اهمیت می‌دهند. آن‌ها تشویق می‌کنند که هر فرد به دنبال علایق و اهداف خود برود و در عین حال از حمایت خانواده برخوردار باشد. ۶- حل تعارضات: در خانواده‌های پویا، اعضا یاد می‌گیرند که چگونه به طور سالم با تعارضات و اختلاف نظرها برخورد کنند. آن‌ها به جای دعوا و تنش، سعی می‌کنند با گفتگو و مذاکره به راه‌حل‌های مشترک برسند. ۷- خنده و شوخی: خانواده‌های با نشاط معمولاً فضایی شاد و پر از خنده دارند. شوخی و تفریح بخشی از زندگی روزمره آن‌هاست و این باعث می‌شود که اعضا احساس خوشحالی و راحتی کنند. پيامبر صلى ‌الله ‌عليه‌ و ‌آله فرمودند: «اِذا اَرادَ اللّه‌ُ بِاَهْلِ بَيْتٍ خَيْرا فَقَّهَهُمْ فِى الدّينِ وَ وَقَّرَ صَغيرُهُمْ كَبيرَهُمْوَ رَزَقَهُمُ الرِّفْقَ فى مَعيشَتِهِمْ وَ الْقَصْدَ فى نَفَقاتِهِم وَ بَصَّرَهُمْ عُيُوبَهُمْ فَيَتُوبُوا مِنْها وَاِذا اَرادَ بِهِمْ غَيْرَ ذلِكَ تَرَكَهُمْ هَمَلاً؛ هرگاه خداوند براى خانواده‌اى خير بخواهد، آنان را در دين دانا مى‌كند، كوچك‌ترها بزرگ‌ترهايشان را احترام مى‌نمايند، مدارا در زندگى و ميانه‌روى در خرج كردن را روزيشان مى‌نمايد و به عيوبشان آگاهشان مى‌سازد، تا آنها را برطرف كنند و اگر براىآنان جز اين بخواهد، به‌خودشان واگذارشان مى‌نمايد. نهج الفصاحه، ح ۱۴۷ مهم‌  است که اعضای خانواده چگونه با یکدیگر رفتار می‌کنند و چقدر به یکدیگر احترام می‌گذارند و حمایت می‌کنند. خانواده با نشاط و پویا سرشار از خیر خواهی و محبت و عاطفه هست و برای داشتن چنین خانواده ای چند راهکار وجود دارد: ۱-برای ایجاد یک خانواده با نشاط و پویا، سعی کنید زمان‌هایی را برای گفتگو با اعضای خانواده اختصاص دهید. این گفتگوها می‌توانند درباره روزمرگی‌ها، احساسات و حتی برنامه‌ریزی برای فعالیت‌های مشترک باشند. مانند ورزش، گردش، یا حتی بازی‌های خانوادگی می‌تواند به تقویت روابط کمک کند. ۲- فضایی را فراهم کنید تا اعضای خانواده بتوانند احساسات و نظرات خود را به راحتی بیان کنند. این کار به ایجاد اعتماد و نزدیکی بیشتر کمک می‌کند. ۳-در زمان‌های سخت، از یکدیگر حمایت عاطفی کنید. این حمایت می‌تواند شامل گوش دادن به مشکلات یکدیگر یا ارائه راهنمایی باشد. امام صادق عليه‌ السلام: «خَيْرُ الرِّجالِ مِن اُمَّتِى الَّذينَ لا يَتَطاوَلونَ عَلى اَهليهِم و يَحِنُّونَ عَلَيهِم وَ لا يَظلِمونَهُم؛ بهترين مردان امّت من كسانى هستند كه نسبت به خانواده خود خشن نباشند، اهانت نكنند، دلسوزشان باشند و به آنان ظلم ننمايند» (مكارم الاخلاق ، ص ۲۱۶). ۴-جمع‌های خانوادگی داشته باشید که مرتب در هفته تکرار شود  مانند شام خانوادگی در روزهای خاص یا تماشای فیلم در آخر هفته می‌تواند به ایجاد حس تعلق و نزدیکی کمک کند. ۵-سعی کنید فضایی شاد و پر از خنده ایجاد کنید. شوخی و تفریح می‌تواند به کاهش استرس و افزایش شادی در خانواده کمک کند. امام على عليه‌ السلام می‌فرمایند: «ثَلاثٌ لايَهْنَأُ لِصاحِبِهِنَّ عَيْشٌ: اَ لْحِقْدُ، وَ الْحَسَدُ، وَ سُوءُ الْخُلْقِ؛ سه چيز است كه هر كس داشته باشد، زندگى بر او شيرين نيست: كينه، حسد و بد اخلاقى» (غررالحكم ، ح ۴۶۶۳). ۶-یاد بگیرید که چگونه به طور مؤثر با تعارضات برخورد کنید. گفتگو و مذاکره به جای دعوا می‌تواند به حل مشکلات کمک کند و این امر نیاز دارد که زمان‌هایی را برای گذراندن وقت با یکدیگر اختصاص دهید. ‌امام هادى عليه‌ السلام فرمودند: «اَلْمِراءُ يُفْسِدُ الصَّداقَةَ الْقَديمةَ وَ يُحِلُّ الْعُقْدَةَ الْوَ ثيقَةَ وَ اَقَلُّ مافيهِ اَنْتَـكونَ فيهِ الْمُغالَبَةُ وَ الْمُغالَبَةُ أمتَنُ اَسْبابِ الْقَطيعَةِ؛ بگو مگو، دوستى طولانى را از بين مى‌بَرد و رابطه محكم را به جدايى مى‌كشاند و كمترين اثر بگو مگو اين است كه هر كدام از دو طرف، مى‌خواهد بر ديگرى پيروز شود و همين در پى پيروزى بودن، مهم‌ترين عامل قطع رابطه است» (نزهة الناظر، ص ۱۳۹، ح ۱۱). پیامبر گرامی اسلام صلّی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلّم می‌فرمایند: «اِلا اِنَّ خَيْرَ الرِّجالِ مَنْ كان بَطى‌ءَ الْغَضَبِ سَريعَ الرِّضا وَ شَرَّ الرِّجالِمَنْ كانَ سَريعَ الْغَضَبِ بَطى‌ءَ الرِّضا؛ بدانيد كه بهترين انسان‌ها كسانى هستند كه دير به خشم آيند و زود راضى شوند وبدترين انسان‌ها كسانى هستند كه زود به خشم آيند و دير راضى شوند» (نهج الفصاحه ، ح ۴۶۹). ۷- مهمترین امر در داشتن خانواده با نشاط الگوگیری از سیره پیامبر رحمت و اهل بیت علیهم السلام می‌باشد و توسل به آن حضرات معصومین علیهم‌السلام که اعضای خانواده از آفات و آسیب‌های شیاطین روزگار در امان بمانند و خانواده محل رفت و آمد فرشتگان باشد.